Halep'te karşılıklı tahliye için anlaşıldı

Dünya bugün Suriye'nin Halep kentine kilitlendi. Halep'te dün bozulan ateşkes bu sabah yeniden sağlandı. Ancak sivilleri ve muhalif güçleri tahliye etmesi beklenen 20 otobüs ve 10 ambulanslık konvoy, AA'nın haberine göre İran destekli Şii milis grubundaki keskin nişancıların saldırısına uğradı. Türk Kızılayı bu saldırıda dört kişinin hayatını kaybettiğini belirtti. Saldırı nedeniyle geri dönen konvoy, öğle saatlerinde yeniden yola çıktı. TSİ 16.40 sularında ilk konvoyun, Halep'in batısında muhaliflerin kontrolündeki bölgeye ulaştığı bildirildi. İşte Halep'ten gelen son dakika haberleri...

Dakika dakika Halep'teki gelişmeler:

17.00: Suriye devlet televizyonu, Doğu Halep'ten tahliye edilenlerin bulunduğu konvoyun, kentin dış bölgelerindeki Raşidin semtine ulaştığını bildirdi. Raşidin'i, Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) bünyesindeki gruplardan Ceyşü'l Mücahidin kontrol ediyor.

16.42: AFP'nin haberine göre, anlaşma kapsamında Doğu Halep'ten ayrılan ilk konvoy, Halep'in batısında muhaliflerin kontrolündeki bölgeye ulaştı. Söz konusu konvoyda Suriye Kızılayı'na ait araçların olduğu ve yaralıları taşıdığı belirtildi.

16.33: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in sözcüsü Dimitri Peskov, Suriye'nin Halep kentindeki tahliyelere ilişkin sürecin Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında yapılan görüşmelerle bağlantılı olduğunu söyledi. Kremlin sözcüsü Peskov, Halep'teki son gelişmelere ilişkin gazetecilere yaptığı açıklamada, "Putin ve Erdoğan arasındaki görüşmelerde ele alınan bazı konular, bugün yaşanan gelişmelerle bağlantılı" ifadelerini kullandı. Erdoğan ve Putin'ın dün akşamki telefon görüşmesinde Halep'te yaşanan insanlık dramı ele alınmıştı.

16.30: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Doğu Halep'ten ayrılan konboyda, 21 otobüs ve 19 ambulans olduğunu açıkladı.

İLK KONVOYDA YAKLAŞIK 1000 KİŞİ VAR

16.21: Reuters'a konuşan Suriyeli bir yetkili, Halep'in doğusundan ayrılan ilk konvoyda 951 kişi bulunduğunu belirtti. AFP, bu kişilerden "200'ünün savaşçı, 108'inin ise yaralı olduğunu" belirtti.

16.18: Anadolu Ajansı'nın haberine göre, rejim güçlerine bağlı savaş uçakları ile İran komutasındaki Şii milisler, Doğu Halep'ten yola çıkan ilk tahliye konvoyunun güzergahında yer alan Raşidin bölgesine saldırdı.

15.45: Rusya ve ABD, Halep'teki durumu çözüme kavuşturmak adına yapılan görüşmeleri askıya aldı. TASS ajansı, haberi Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov'a dayandırdı.

15.38: Birleşmiş Milletler Suriye insani yardım danışmanı Jan Egeland, Suriye'nin Halep kentinden tahliye olanların çoğunluğunun İdlib'e gideceğini, fakat bazılarının Türkiye'ye gitmeyi tercih edebileceğini belirtti. Egeland ayrıca Rusya'nın Birleşmiş Milletler toplantısında Halep tahliyesinin hızlı ve barışçıl bir şekilde halledileceğinin garantisini verdiğini söyledi.

15.30: Doğu Halep'teki yaralıları taşıyan ilk tahliye konvoyu, rejimin kontrol noktasından geçti. Yaralıların rejim bölgesindeki yeşil otobüslere nakledilerek muhaliflerin kontrolündeki İdlib'e ulaştırılması öngörülüyor.

15.21: BBC yapımcısı Riam Dalati, ağır yaralı ve hastaları taşıyan ambulansların tedavi görmek için gidecekleri Türkiye sınırına yaklaştığını bildirdi. 

15.20: Rusya Savunma Bakanlığı, "Muhalif güçleri taşıyan ilk otobüs konvoyu Doğu Halep'ten ayrılıyor" açıklamasında bulundu.

15.12: Suriye'de muhalefet yanlısı Halep Medya Merkezi, Doğu Halep'ten tahliyeler için bölgeye giden ambulans ve otobüs konvoyların fotoğraflarını yayımladı.

15.06 Suriye devlet televizyonu, 29 otobüs ve ambulansın, İdlib kentinde, muhaliflerin 1.5 yıldır kuşatma altında tuttuğu, iki Şii köyü Foah ve Kefraya'ya doğru yola çıktığını bildirdi. Foah ve Kefraya köylerindeki yaralıların tahliyesi, rejimin anlaşma için öne sürdüğü şartlardan biriydi. Rejim yanlısı ittifaktan bir askeri yetkili Reuters'a yaptığı açıklamada, Halep'ten yapılacak tahliyelerle aynı sayıda, 15 bin dolayında kişinin bu iki köyden çıkmasına izin verileceğini söyledi.

15.03: AA'nın haberine göre, Sağlık Bakanlığı, Suriye'nin Halep şehrinden tahliye edilmeye başlanan siviller için çalışmalarını yoğunlaştırdı. Halep'ten gelmesi beklenen yaralılara ilk müdahale Hatay'da kurulan acil sağlık çadır birimlerinde yapılacak.

14.27: Otobüsler 5 dakika önce, Ramuse semti üzerinden çıkış yapmak amacıyla rejimin kontrol noktasına hareket etti. Uluslararası Kızılhaç Örgütü ve Suriye Kızılayı, konvoya refakat ediyor.

14.20: Kontrol noktasından geçilmesi durumunda yaralılar rejim bölgesinde bekleyen yeşil otobüslere aktarılacak. Konvoy, doğu Halep'ten çıkabilmesi durumunda da yaklaşık 4 kilometre rejim kontrolündeki alanda yol alacak. Ardından, muhaliflerin bulunduğu Halep'in batı kırsalına girecek. Yaralıları taşıyan konvoyun, batı Halep'ten yine muhaliflerin kontrolündeki İdlib iline ulaşması planlanıyor. Türkiye sınırındaki İdlib ili, Hatay'ın karşısına denk düşüyor.  

14.10: AP'ye konuşan Suriyeli aktivistler, Halep'in doğusundaki sivillerin, tahliye işleminde kullanılan otobüs ve ambulanslara binmeye devam ettiğini bildirdi.

13.45: Uluslararası Kızılhaç Komitesi, muhaliflerin kontrolündeki doğu mahallerinde bulunan 200 yaralının tahliyesinin sürdüğünü açıkladı.

13.25: Reuters'ın haberinde, tahliye işlemlerine Türk Kızılayı'na ait ambulansların da katıldığı bildirildi.

13.10: Reuters'a göre, Rusya Savunma Bakanlığı, 5 bin muhalif ve aile üyelerinin Doğu Halep'ten tahliyesinin başladığını duyurdu. TASS'a konuşan bir Rus askeri yetkilisi, tahliye edilecek kişilerin, 21 kilometre uzunluğundaki insani koridor üzerinden götürüleceğini belirtti.

Halep'in batısında rejim kontrolündeki bölgede bulunan Rus askerleri, tahliye işleminden önce böyle görüntülendi.

13.05: Halep'teki görgü tanığı, Reuters'a yaptığı açıklamada, 20'den fazla otobüsün tahliye için rejim kontrolündeki bölgeden muhaliflerin elindeki mahallelere doğru yola çıktığını söyledi. Görgü tanığı daha sonra ise yeşil otobüslerin muhaliflerin kontrolündeki bölgeye girdiğini aktardı.

13.00: AB Bakanı Ömer Çelik, "Dünya Halep utancıyla yüzleşmeli. Maalesef koridorun açılması sabote ediliyor" dedi.

12.50: İHA'nın haberine göre, saldırıya uğrayan konvoy yeniden harekete geçti.

Mermi izleri olan bir ambulans içinde tahliye edilmeyi bekleyen yaralı bir çocuk

12.48: Halep'in doğusunda yaşanan gelişmeler doğrultusunda Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde bulunan Cilvegözü Sınır Kapısı'nda olası yaralı gelişlerine karşın ambulans bekletilmeye başlandı.

12.45:  Türk Kızılayı Genel Başkanı Kerem Kınık, Halep'ten yola çıkan tahliye konvoyuna İran destekli Şii milislerin saldırdığını ve bunun sonucunda dört kişinin öldüğünü söyledi. Kınık, bir haber kanalında yaptığı açıklamada, son duruma ilişkin "İran destekli Şii milisler Halep'te tahliye konvoyuna saldırdı. Dört ölü, 40'ı ağır 500 yaralı var" diye konuştu.

12.40: Reuters'a konuşan görgü tanığına göre, ambulanslar, yaralıların tahliyesi için Doğu Halep'te muhaliflerin kontrolündeki bölgeye doğru harekete geçti.

12.30: Habertürk'ün haberine göre, Türk Kızılayı Genel Başkanı Kerem Kınık, konvoyun yeniden yola çıkması için anlaşıldığını belirtti.

İŞTE GÜN İÇİNDE DAHA ÖNCE YAŞANAN GELİŞMELER

Reuters'a bilgi veren bir muhalif yetkili, yeni ateşkesin TSİ 03.30'da devreye girdiğini açıkladı. Anlaşmanın sağlanmasının ardından Reuters'a konuşan Suriyeli bir yetkili, "Doğu Halep'teki silahlı kişilerin tahliyesini düzenleyecek operasyon başladı" dedi.

YARALILARI TAŞIYAN KONVOY HAREKET ETTİ

Reuters'ın haberine göre, Suriye İnsan Hakları Gözlem Örgütü, hastaları taşıyan ilk konvoyun Halep'in kuşatma altındaki doğu mahallelerinden kentin batısına hareket ettiğini bildirdi.

KONVOYA ATEŞ AÇILDI

Ancak AA'nın haberine göre, İran komutasındaki Şii milisler, Suriye'nin doğu Halep bölgesindeki kuşatmadan tahliye edilmek üzere bekleyen sivillerin bulunduğu araç konvoyuna ateş açtı. Saldırıda bir sivil hayatını kaybetti, dördü yaralandı.

Halep'teki AA muhabirinin bildirdiğine göre, otobüslere bindirilen sivillerin bulunduğu araç konvoyu, Ramuse semtine hareket edip rejim güçlerinin kontrol noktasına yaklaşarak beklemeye başladı.

KESKİN NİŞANCILARIN SALDIRISINA UĞRAYAN KONVOY GERİ DÖNDÜ

Bu sırada İran komutasındaki Şii milislerin cephe hatlarından keskin nişancılar, sivillerin üzerine ateş açtı. Saldırıda bir sivil hayatını kaybetti, dördü yaralandı. Konvoy, saldırı üzerine geri döndü. Habertürk'ün haberine göre, Türk Kızılayı Genel Başkanı Kerem Kınık, konvoyun yeniden yola çıkması için anlaşıldığını belirtti.

RUSYA'DAN AÇIKLAMA

Rusya Savunma Bakanlığı, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in talimatı üzerine, Suriyeli muhaliflerin tahliyesine Rus askerlerinin öncülük etmeye hazırlandığını açıklamıştı. Açıklamada, Suriyeli yetkililerin, İdlib'e tahliye edilecek muhaliflerin ve ailelerinin güvenliği için garanti verdiği belirtilmişti.

Muhaliflerin ve ailelerinin bindirileceği 20 otobüsün, Rus İHA'larınca izleneceğinin ifade edildiği açıklamada, açılan insani koridordan ilerleyecek olan konvoya 10 da ambulansın eşlik edeceği bildirilmişti.

Konvoylar, Rus ordusuna ait insansız hava araçları tarafından takip ediliyor.

Suriye devlet televizyonu, Doğu Halep'ten tahliye edilecek muhaliflerin ve aile üyelerinin sayısını 4 bin olarak duyurdu.

İRAN'DAN 'HALEP' TELEFONU

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile telefon görüşmesi yaptı. AA'nın haberine göre, Çavuşoğlu, Zarif ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Karşı talebin talebiyle gerçekleşen görüşmede, Halep’teki son durum ele alındı.

"BİRKAÇ SAAT İÇİNDE..."

Esad rejimini destekleyen Lübnanlı Şii Hizbullah örgütünün medya birimi bu sabah yaptığı açıklamada, bozulan ateşkesin gece süren temaslar sayesinde devreye girdiğini ve Halep'ten tahliyelerin "saatler içinde" başlayacağını duyurmuştu.

Açıklamada, "Müzakerelere katılan taraflar arasında yoğun temaslar sonunda silahlı savaşçıların birkaç saat içinde (Halep'in) doğu mahallelerinden çıkmaları için ateşkesin yeniden devreye girmesi sağlanmıştır" denilmişti.

Türkiye'nin arabuluculuğunda önceki gün saat 19.00 sularında, Rusya öncülüğündeki rejim güçleri ile Doğu Halep'teki silahlı muhalif gruplar arasında ateşkes sağlanmıştı. Mutabakatla, sivillerin ve silahlı muhaliflerin Doğu Halep'ten güvenli biçimde tahliye edilmeleri, Halep'in güneybatısında yer alan muhaliflerin kontrolündeki İdlib iline nakledilmeleri öngörülmüştü. Ancak İran komutasındaki Şii milisler ve rejim ordusu, bölgeden ilk etapta çıkarılmak istenen yaralılara izin vermeyerek, sabah saatlerinde ateşkes ihlallerine başlamıştı.

"SON SALDIRILAR SAVAŞ SUÇU OLABİLİR"

Öte yandan Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad el Hüseyin, Suriye'nin doğu Halep bölgesinde ateşkesi ihlal eden rejim güçleri ve destekçilerinin büyük bir ihtimalle savaş suçu işlediğini ve uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirtti.

Hüseyin, yaptığı yazılı açıklamada, "Ateşkesin bozulmasının nedenleri tartışılırken Suriye hükümetine bağlı güçler ve onların müttefiklerinin küçük bir alana sıkışmış sivillere yönelik çok daha şiddetli bir bombardıman başlatması neredeyse kesin bir şekilde uluslararası hukukun ihlalidir ve büyük bir ihtimalle de savaş suçu oluşturmaktadır" ifadesini kullandı.

Halep için kırmızı alarm!

Türkiye, Suriye'nin Halep şehrinden tahliye edilmesi planlanan binlerce sivil için alarma geçti. Türkiye Halep'ten kaçan sivilleri İdlib'de kurulacak 80 bin kişilik çadırkente yerleştirecek. Rusya Savunma Bakanlığı ise Halep'te açılan ateşin ardından geri dönmek zorunda kalan ve sivil yaralıları taşıyan ilk konvoyun görüntülerini yayımladı.

Halep’ten tahliye edilecek siviller ve olası kitlesel göçe karşı Türkiye’de kırmızı alarm verildi. Türkiye, yeni göç dalgasına karşı sınırı kapatırken, gelecek siviller İdlib’de Türkiye’nin kontrolünde kurulacak 80 bin kişilik çadırkente yerleştirilecek.

KIZILAY GENEL MÜDÜRÜ İDLİB’DE

Sivillere insani yardım için Türkiye’den 10 TIR yardım malzemesi Suriye’ye gönderildi. Kurulacak çadırkent ve yapılacak insani yardımları koordine eden Türk Kızılay’ın Genel Başkanı Dr. Kerem Kınık, ekibiyle Suriye’ye geçerek çadırkentin kurulacağı İdlib bölgesinde incelemelerde bulundu. Kınık, Hürriyet’e, Türkiye’nin Halep’ten gelecek sivillerin barınması ve insani yardım konusunda tüm hazırlıklarını yaptığını belirtti. Kınık, “Siviller Türkiye’ye alınmadan, Suriye topraklarında insani yardımda bulanacağız. Bu amaç doğrultusunda İdlib bölgesinde 70-80 bin kişiyi barındırmaya imkân sağlayacak çadırkent kurulacak, gelenler bu çadırkentlere yerleştirilecek. İdlib’e bağlı Atme bölgesinde daha önce bizim öncülüğümüzde kurulan kamplar var, aynı şekilde yeni kamplar kurularak gelen siviller buralara yerleştirilecek” bilgisini verdi.

ESİR DEĞİŞİMİNDE SIKINTI

Suriye’de gergin bir bekleyiş olduğu, Halep’te sivillerin toplu infaz edilmesi, sivillerin katledilmesi konusunda endişenin hâkim olduğunu kaydeden Kınık, “Burada edindiğimiz bilgiler ve izlenimler, daha önce sağlandığı açıklanan ateşkes konusunda sıkıntılar var. Rejim ve muhaliflerin ellerinde bulunan esirlerin takası, köylerin boşaltılması konusunda sıkıntılar yaşanıyor. Rejim güçlerinin tekrardan sivillerin bulunduğu bölgelere ateş açtığı, bombaladığı söyleniyor. Çatışmaların durması halinde siviller tahliye edilecek. Risk analizini çıkardık, en kötü göç dalgasına karşılık tüm hazırlığımız tamam. Bundan sonraki süreçte oluşacak göç dalgasını Suriye topraklarında karşılayıp, burada insani yardımlarımızı yapacağız” açıklamasını yaptı.

SINIR KAPILARINDA ÜST DÜZEY ÖNLEM

Yayladağı ile Cilvegözü Sınır Kapıları’nda güvenlik önlemleri artırıldı. Radikal grupların içinde bulunan militanların yeni göç dalgasıyla birlikte sivillerin arasına karışarak Türkiye’ye sızma ihtimaline karşı kapılarda güvenlik alarmı verildi. Yayladağı sınır kapısının karşısında Esad güçlerinin kontrolünde bulunan Lazkiye’ye bağlı Keseb Sınır Kapısı bulunurken, Cilvegözü Sınır Kapısı’nın karşısında ise Bab El-Hawa sınır kapısı bulunuyor. Sınırın Suriye tarafı aralarında El Nusra’nın da bulunduğu muhalif grupların kontrolünde bulunuyor. Suriyeli muhalifler bu sınır kapısını kullanıyor.