'Marmara Bölgesi'nden Hatay'a kadar felakete yol açacak'

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın, zeytinliklerin madencilik faaliyetine açılmasına ilişkin yönetmelik değişikliği bugün Resmi Gazete'de yayımlandı. Madencilik Yönetmeliği'nin 115. maddesine eklenen fıkrayla, zeytinlik alanlarında madencilik faaliyetine izin verilmesi, zeytinliklerin taşınması, taşınan ve yok edilen zeytinlik alanı kadar alanın zeytinlik olarak tesis edilmesi hükmü getirildi.   

Türkiye’de zeytinlikler, Marmara Bölgesi’nden başlayarak Akdeniz Bölgesi'ne kadar geniş bir alanı kaplıyor. Zeytinliklerle ilgili daha önce çıkarılan 3 yönetmelik değişikliği Danıştay tarafından iptal edilmişti. Ancak iptal sürecinde zeytin ağaçları maden şirketleri tarafından kesilmiş, ortadan kaldırılan alanlar maden şirketlerinin kullanımına açılmıştı. Bu yerlerin en başında Kazdağları geliyor. Hükümet, geçmişte birçok kez benzer yasal düzenlemeleri Meclis gündemine getirmiş, ancak muhalefet partilerinin karşı çıkması üzerine geri adım atmıştı. 

"GEDİZ, BAKIRÇAY, KÜÇÜK MENDERES, BÜYÜK MENDERES HAVZASINDAKİ TARIM ALANLARI OLUMSUZ ETKİLENECEK"

Ziraat Mühendisleri Odası, çiftçi sendikası ve çevreciler konuyu ANKA Haber Ajansı'na değerlendirdi. Ödemiş Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Özkan Akgün, şunları söyledi:

“Elektrik üretim amacıyla zeytinlik alanlarının katledilmesinin tarımın geleceğini olumsuz etkileyeceği kesindir. Madenle ilişkili girişimler günümüz kapitalist dünyasında para kazanma mantığıyla yapılmaktadır. Oysa pandemi süreci ve şu an içinde yaşadığımız savaş bize göstermiştir ki, ülkemizdeki gıda bağımsızlığı tarım ve tarımcılığın sürdürülebilirliği daha önemli bir noktadır. Keza zeytincilik alanları tarım alanlarının hemen kıyısında mikro klimalarda olsun topraklarda ve dağ eteklerinde olduğunu düşünürsek buralarda yüzlerce yıllık zeytinliklerin yok edilmesi, orada sadece bir ekosistem yok olmayacak şüphesiz. Etrafında yapılan tarım alanları da etkilenecek.”

ÖDEMİŞ ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI: "TMMOB DAVA AÇACAK"

Özellikle ülke tarımımızın çok önemli bir kısmını oluşturan Gediz, Bakırçay, Küçük Menderes, Büyük Menderes Havzası'nda zeytin alanlarının yoğunlaştığı ve tarım alanlarıyla ilişkili olduğunu düşünürsek, ülkemizdeki tarım alanlarının büyük bir kısmının da bu bölgede üretildiğini düşünürsek, ülkenin geleceğinin çok olumsuz etkileyeceği aşikardır. Tarım Bakanlığı ya da Enerji Tabii Kaynakları Bakanlığı nezdinde dileğimiz bir an önce bu yanlıştan dönülmesidir. Elektriği ve enerjiyi bir şekilde ülkenin tarım yapılmayan başka noktalarından üretebiliriz. Ama tarımsal alanlarımızı ve zeytinliği kaybettiğimizde beraberinde tarım alanlarını, ekosistemi ve gıda güvenliğimizi kaybedebiliriz. Bununla ilgili Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) bir karşı dava açıyor bu süreçte. Ancak kamuoyunun da bu konuda duyarlı olması dileğimizdir.”

ÇİFTÇİ-SEN: “MADENCİLİK FAALİYETİ ADI ALTINDA GENİŞ BİR BÖLGENİN TÜMÜYLE ELDEN ÇIKARILMASI”

Çiftçiler Sendikası (Çiftçi-Sen) Yönetim Kurulu Üyesi Hasan Cengiz Yazar ise şu değerlendirmeyi yaptı:

“Taş ocakları, kömür madenleri, demir madenleri, altın adı altında büyük bir talan başlatılacak, bu konuda daha önceden girişim olmuştu. Fakat bu girişimler gerek kamuoyu baskısıyla gerek hukuki ve itirazlarla engellenmişti. Görünen o ki yeni bir saldırısı başlatılacak. Zaten mevcut yönetmelikle ilgili biz birtakım itirazlarda da bulunduk. Bu itirazlarla yönetmelik değişikliği daha önce de iptal edilmişti. Buradaki amaç madencilik faaliyeti adı altında geniş bir bölgenin tümüyle elden çıkarılması. Bu durum Marmara Bölge’sinden Hatay’a kadar etkileyecek büyük bir felakete yol açacak.

Daha önce şöyle bir şey söz konusuydu. Yönetmelik değiştiriliyor, itirazlarla yönetmelik eski haline getiriliyor. Yönetmelik değişikliği iptal ediliyor. Fakat bu süre içerisinde bir aylık bir süre geçiyor örneğin. Bu bir aylık süre içerisinde bu yönetmeliği getirenler özel birtakım yerleri hak adı altında söz konusu yerlerin maden şirketleri tarafından talanı sağlanıyor. 8-10 yerde bu şekilde talan düşüncesi varsa bunlar bypass edilmiş oluyor. Son yönetmeliğin değişikliği iptal edildikten sonra sanki hiçbir şey olmamış gibi devam ediliyor. Fakat bunlar elde ettikleri durumu kazanılmış hak olarak ortaya atıyorlar. Çiftçiler sendikası olarak, zeytin alanların talan edilmesine karşıyız. Zeytinler kadim bitkilerdir, bizim için vazgeçilmezdir.”

KOZA-DER: “YÖNETMELİK DERHAL GERİ ÇEKİLSİN”

Koza Hareketi Derneği (Koza-Der) Başkanı Selahattin Bağlı, şöyle konuştu:

"1939 yılında çıkan zeytincilik kanununda 1 Mart itibariyle kamu yararı adı altında zeytinlik alanlarının maden ocaklarına termik santrallerine açılması düşünülmekte ve yönetmelik yürürlüğe girmiş durumdadır. Zeytin sahalarına katliam olacağını ifade etmek istiyoruz. Yönetmeliğin derhal geri çekilmesini talep ediyoruz.” 

ŞEHİR PLANCILARI ODASI ZEYTİNLİKLERİ MADENE AÇAN YÖNETMELİĞE DAVA AÇACAK

TMMOB Şehir Plancıları Odası, zeytinlik arazilerin maden sahasına devredilmesinin önünü açan yönetmelik değişikliğine karşı dava açacaklarını duyurdu. Oda, “Zeytinlik alanlara yasadışı biçimlerde el koymakta olan madencilik sektörünün bu faaliyetlerini yasallaştırma amacını taşımaktadır” açıklamasını yaptı.

TMMOB Şehir Plancıları Odası; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Maden Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklikle zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetine izin verilmesini yaptığı yazılı açıklama ile eleştirdi.

Oda yaptığı yazılı açıklamada, pek çok ülkenin iklim krizine karşı önlem için kömür üretiminden vazgeçtiği anımsatılarak, “Tarihsel olarak ülkenin doğasının ve tarımsal üretim deseninin en önemli varlıklarından olan zeytin ağaçları madenlere kurban edilecek. Hâlihazırda zeytin ağacının yetiştiği Akdeniz ve Ege coğrafyaları başta olmak üzere birçok bölgede taş ve kömür ocakları sebebiyle yaygın biçimde zeytinlikler türlü yollarla parçalanmakta ve yok edilmektedir” denildi.

Açıklamada bugünkü yönetmelik değişikliğine ilişkin “Zeytinlik alanlara yasadışı biçimlerde el koymakta olan madencilik sektörünün bu faaliyetlerini yasallaştırma amacını taşımaktadır” değerlendirilmesinde bulunularak, değişiklik şöyle eleştirildi:

“Ülkemizde sayısı ve kapasitesi giderek artan ve bulunduğu coğrafyaya kirlilik, aşırı su tüketimi ve yarattığı olumsuz ekolojik etkiler sebebiyle gelecek kuşaklarımızı da olumsuz etkileyeceği açık olan termik santrallerin temel ihtiyacı olan kömürü çıkarmak için asırlık zeytin ağaçlarının feda edilmesi sadece doğaya karşı değil gelecek kuşaklara, iklim krizi ile mücadele edenlere ve yerel geçimlik ekonomiye karşı da bir suçu içerisinde barındırmaktadır. Bu suça karşı TMMOB Şehir Plancıları Odası olarak, geleceği planlama ilkelerimiz doğrultusunda kentsel ve kırsal alanlarda etkili olması gereken şehircilik esaslarımız gereği dava açacağımızı kamuoyuna duyururuz.”(ANKA)