2019 yatırım planında her yere kepçeyle, İzmir’e çay kaşığı düştü

Hükümetin, Türkiye ve İzmir genelindeki projelerine yön verecek 2019 yılı yatırım programı açıklandı. Resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 767 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ndeki yatırım planına bir süre önce alınan tasarruf tedbirleri damga vurdu. Yeni projelerin yer almadığı 2019 yılı yatırım planında, büyük çoğunluğu geçmiş yıllarda bir türlü başlanamayan projelerin önemli yer teşkil ettiği görüldü. Hükümetin yatırımlarına yol haritası teşkil edecek planda bir diğer dikkat çeken nokta ise İzmir’de merkezi idareye ait yatırımların yerel idarenin projelerin kat be kat gerisinde kalması oldu.

İZMİR’E VAAT ÇOK

Ege Telgraf'tan Erman Şentürk'ün haberine göre, planlara bakıldığında, Türkiye genelinde sayısız projeye imza atan Ulaştırma Bakanlığı’nın İzmir’i bu yıl da es geçtiği gözlendi. Birçok kentte belediyelere sayısız destek sunan bakanlığın kent içi ulaşım yatırımlarına sunacağı katkı ve harcama tutarları 2019’da beklenenin altında kaldı. Öte yandan, yerel seçimler öncesinde merakla beklenen Halkapınar-Otogar Metro hattının da yine başka bahara kaldığı gözlendi. İzmir’deki hükümet projelerine yol haritası teşkil eden yeni yatırım planına göre sadece Ulaştırma Bakanlığı’nın değil, Tarım ve Orman Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Adalet Bakanlığı gibi idarelerin de kente desteği son derece sınırlı kaldı.

METRO BAŞKA BAHARA

Antalya, Ankara, İstanbul, Konya, Erzurum ve Erzincan illerindeki kent içi raylı sistem projelerine toplamda 4 milyar 323 milyon 478 bin liralık bütçe ayıran Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, hazırlanan yatırım planı kapsamında İzmir’e ise bu yıl içerisinde yaklaşık 129 milyon 670 bin lira kaynak ayırdı. Bakanlığın en çok merak edilen ve 11 yıl önce duyurulan Halkapınar-Otogar Metro Hattı için ise 2019’da 30 bin lira harcanacak. 4,5 kilometrelik hattın proje ve etüt giderlerine ayrılan tutar sınırlı kalırken, 2023 yılında tamamlanması beklenen raylı sistem yatırımının inşaatı ise yine bir başka bahara kaldı.

AYNI PROJELER

İzmir Büyükşehir Belediyesi ile ortaklaşa yürütülecek yüzülebilir körfez projesi kapsamındaki işler ve proje hazırlıkları için bu yıl sadece 2 bin liralık ödenek ayıran Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, kamuoyunda sıkça tartışma konusu olan Tire-Belevi yolunun yapımı için de 9 milyon 298 bin lira harcayacak ve projeyi seneye tamamlayacak. Kemalpaşa OSB ve Lojistik Köyü projelerine merkezi idare tarafından harcanacak kaynak tutarı 2 bin lira olarak belirlenirken, 15 yıldır kaderine terk edilen ve bir türlü başlanamayan 7 kilometrelik Çandarlı Limanı demiryolu bağlantısı projesi ile İZBAN’ın Aliağa’dan Bergama’ya uzatılması için de 1 milyon lira ayrıldı. Bakanlığın yatırım yapacağı diğer işler ise, uzun yıllardır planlama kapsamına alınan ancak inşaatına başlanamayan Aliağa çevre yolu, Adnan Menderes Havalimanı’nın deprem güçlendirme faaliyetleri, Ödemiş-Kiraz demiryolu hattı, Torbalı-Tire-Ödemiş demiryolu hattı projeleri ile mevcut raylı sistem hatlarında yapılacak tamirat, tadilat, onarım ve iyileştirme faaliyetleri olarak belirlendi.

ÜRETİCİYE 30 MİLYON

Hükümetin sayısız destek sözü verdiği üreticiye yönelik yatırımlarda bu yıl yeni herhangi bir projeye yer verilmedi. Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı birimlerce Beydağ, Ödemiş, Kemalpaşa, Bayındır, Bakırçay gibi alanlarda yapılacak sulama ve projelere toplamda 26 milyon 590 bin liralık ödenek ayrılması öngörüldü. Sulama projeleri haricinde kente kesintisiz içme suyu ulaştırmak amacıyla Gördes Barajı’nda yapımı süren yeni isale hattına bu yıl da 3 milyon 750 bin lira daha harcanacak.

KÜLTÜRE PARA YOK

Yatırım planında kentteki kültür-sanat ve turizm faaliyetlerine ayrılması öngörülen kaynak tutarı ise tam anlamıyla hayal kırıklığı yarattı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, geçtiğimiz yıl inşaatına başlanan ve tamamlanma aşamasına gelen Karşıyaka Devlet Tiyatrosu’nun yapım giderleri için bu yıl 2 bin lira, Atatürk İl Halk Kütüphanesi’nin yapımı için 2 bin lira ve Efes Ören Yeri’nde yapılacak çevre düzenlemesi faaliyetleri için de 2 bin liralık ödenek ayırdı. Bakanlık, Kemeraltı ve çevresinde yapılacak restorasyon çalışmaları için de 5 milyon liralık katkı payı sunacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı bu yıl söz konusu projeler için toplamda 5 milyon 6 bin lira harcamayı planlarken, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın sadece İzmir Müftülük Hizmet Binası’nın yapımı için 7 milyon 300 bin liralık bütçe ayırdığı görüldü.

ÇOĞU RAFA KALKTI

Geçmişte sıkça seçim vaadi olarak dile getirilen 2 ayrı kongre merkezi, kentsel dönüşüm projeleri, termal turizm merkezleri, çeşitli gençlik ve spor tesisleri, Ege Medeniyetler Müzesi gibi müze projeleri, tarımsal üretime sunulması planlanan yeni hibe programları, yapılacak yeni cezaevi tesisleri, baraj yatırımları ve millet bahçeleri olarak adlandırılan yeşil alan ve sosyo-kültürel tesis projelerinin birçoğuna planlarda yer verilmemesi ya da rafa kaldırılması dikkat çekti.

LAFTA KALDI

Gerek yıkılma kararı, gerekse ne yapılacağı konusuyla çeşitli tartışmalara konu olan Karşıyaka Devlet Hastanesi de yatırım planında yer aldı. Planlardaki rakamlara göre, inşaatı başka bahara kalan 150 yataklı yeni sağlık tesisinin proje çalışmalarına bu yıl içerisinde 2 bin lira harcanacak. 2021 yılında hizmete açılacağı ilan edilen hastane haricinde, Konak’ta yapımı 4 yıldır süren Sosyal Güvenlik Kurumu’na ait ek bina inşaatına da 8 milyon lira daha harcanacak.

SPORUN ADI YOK

2019’da kentteki spor ve tesis yatırımlarına ayrılan kaynak tutarı da tasarruf tedbirlerinden nasibini aldı. Buna göre, Türkiye genelindeki çok sayıda tesis projesini üstlenen ve Türkiye genelindeki stat inşaatlarına 297 milyon lira bütçe ayıran Gençlik ve Spor Bakanlığı, Alsancak Stadı’nın yapımı için 30 milyon liralık harcama öngördü.

8 KATINI BULACAK

Tıpkı geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, 2019 yılında da sadece İzmir Büyükşehir Belediyesi ve bağlı kuruluşu İZSU Genel Müdürlüğü’nün kente yapacağı toplam yatırım tutarı ise hükümetin icraatlerini bir kez daha solladı. Kent içi ulaşıma katkı sağlamak amacıyla yeni elektrikli otobüs alımı yapmayı planlayan İzmir Büyükşehir Belediyesi, söz konusu proje için 837 milyon 180 bin liralık bütçe tutarı belirlerken, deniz ulaşımının geliştirilmesi kapsamında yeni iskele inşaatları, vapur ve feribot alımları için de 14 milyon 100 bin lira daha harcayacak. Belediyenin en önemli projeleri arasında gösterilen, aynı zamanda İzmir’in geleceği için önemli yer teşkil eden ve toplam maliyeti 1 milyar lirayı aşan Narlıdere Metrosu için bu yıl içerisinde 271 milyon 705 bin lira harcanacak. İZSU ise içme suyu ve kanalizasyon yatırımları ile yeni içme suyu arıtma tesislerinin inşası için 488 milyon 738 bin liralık yatırım yapacak. Yerel yönetim eliyle bu yıl kente yapılacak toplam yatırım ise 1 milyar 611 milyon 723 bin lirayı bulacak. Yani, belediye İzmir’e hükümetin yaklaşık 8 katı tutarda yatırım yapacak.