5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde İzmir farkı

Proje ve yatırımlarında “çevre” faktörüne azami özen gösteren İzmir Büyükşehir Belediyesi, 12 yılda yerel yönetimlere örnek olan çok önemli yatırımlara imza attı. Bunlardan en önemlisi, çevre yerleşimlerde ileri biyolojik atık su arıtma tesisleri kurularak Gediz, Nif, Bakırçay ve Küçük Menderes’e kirlilik akışının önüne geçilmesi oldu. Bu yerleşimlerde içme suyu ve kanal hatları baştan sona yenilenerek sağlıklı bir alt yapıya kavuşturuldu. Egzoz salınımını büyük ölçüde azaltacak raylı sistem hatları devreye girdi. Çevreci yeşil motora sahip yeni otobüsler, vapurlar alındı.  Üçkuyular-Halkapınar, Karşıyaka-Alaybey tramvay hatlarının yapımına başlandı. Avrupa’nın en büyük Doğal Yaşam Parkı hizmete alınırken, İnciraltı ve Çiğli’de kent ormanları oluşturuldu. Kadifekale kentsel dönüşüm projesi kapsamında yıkılan yapıların ardından çıkan 42 hektarlık alanda ağaç dikimi gerçekleştirildi. Organik tarım çalışmalarına ağırlık verilirken Kuş Cenneti’nin korunması için de bir dizi önlem alındı. Türkiye’de ilk kez uygulanan bir projeyle, Belkahve’deki taş ocakları taşınarak temizlenen alana 45 bin ağaç dikildi. 2020 yılı kadar kentteki karbondioksit salınımını yüzde 20 oranında azaltmayı hedefleyen Büyükşehir Belediyesi, yenilenebilir enerji yatırımlarına da ağırlık verdi.

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, yatırım ve projeleri gerçekleştirirken gelecek kuşaklara yaşanabilir bir çevre bırakmayı birinci öncelik olarak gördüklerini söyledi. Başkan Kocaoğlu, “Çocuklarımıza söz verdik. Geleceğin kentini yaratırken, geleceğin kaynaklarını bugünden tüketmemek zorundayız. Bu kenti, bu doğayı atalarımızdan miras değil, çocuklarımızdan ödünç aldık ” şeklinde konuştu.

 
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2004-2016 yılları arasında gerçekleştirdiği bazı çevre yatırımları şöyle:

Körfez’in su kalitesi, düzenli takip edilen su numuneleri ile izlenmeye alındı. Bunun için 2 milyon 375 bin liralık harcama yapıldı.

Yüzülebilir bir Körfez için, karasallaşan alanda dip taraması yapmak ve su sirkülasyonu sağlamak üzere yeni kanal açmak için çalışmalar sürüyor. TCDD işbirliği ile süren proje için ÇED onayı bekleniyor.

“Yüzülebilir Körfez” hedefiyle “Büyük Körfez Projesi” kapsamında 10 milyon liralık kazıcı-emici ve destek tipi olmak üzere 2 yeni gemi İzmir Körfezi’nde hizmet vermeye başladı.  

Büyük Körfez Projesi kapsamında Karaburun, Foça, Konak ve Güzelbahçe kıyılarına “otomatik meteorolojik ölçüm istasyonları” ile deniz tabanına “akıntı ölçüm cihazları” yerleştirildi. Proje için 1 milyon 369 bin liralık harcama yapıldı.

İZSU Genel Müdürlüğü içme suyu, kanal, yağmur suyu hattı, dere ıslahı, sondaj kuyusu ve arıtma tesisleri olmak üzere 768 milyon lira yatırım yaptı.

Büyükşehir’e bağlanan yeni ilçe ile mahallenin birçoğunun eski ve kanserojen etkili asbest borulardan oluşan içme suyu şebekeleri yenilendi. 235 milyon liralık yatırımla 2 milyon 960 kilometreuzunluğundaki içme suyu şebekesi sağlıklı borularla değiştirildi. 

2008 – 2013 yılları arasında 872 bin 500 kişinin evsel atığını arıtacak kapasitede biri biyolojik, 10’u ileri biyolojik olmak üzere 11 arıtma tesisi hizmete alındı. Nif, Küçük Menderes, Gediz nehirleri ile Yarımada kirlilikten kurtuldu. 

21.5 milyon liralık yatırımla Yeni Foça, Bayındır Hasköy atık su arıtma tesislerinin yapımına başlanırken, Türkiye genelinde 16 tesisle en fazla ileri biyolojik atık su arıtma tesisine sahip il olan İzmir’de, arıtma sayısına 10 ileri biyolojik atık su arıtma tesisi daha eklenecek. Tire, Mordoğan, Foça, Gerenköy, Kemalpaşa, Dikili, Yeni Şakran, Selçuk, Kiraz, Beydağ ve Kemalpaşa Halilbeyli olmak üzere 10 yeni arıtma yatırımı daha yapılacak.

Türkiye’nin en önemli çevre yatırımlarından biri olan Çamur Çürütme ve Kurutma Tesisi hizmete girdi.

Köylere 1 milyon 245 bin liralık yatırımla arsenik veya demir ve mangan arıtma tesisleri kurularak sağlıklı su verilmesi sağlandı.

Su depolarına “güneş enerjili otomatik klorlama sistemi” kuruldu. 

Atık su arıtma tesislerinden çıkan çamuru güneş enerjisiyle kurutabilmek için Menderes’e yaklaşık 2 milyon liralık 'Solar Çamur Kurutma Tesisi kuruldu. 
Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi’nin kapasitesini artırmak amacıyla 4. Faz İnşaatına başlanarak 67 milyon liralık harcama yapıldı. 4. Faz ikmal inşaat için de ihaleye çıkılacak.

Büyük Kanal Projesi’nin revizyonu için 5 milyon liralık yatırım yapıldı. 

Yüzeysel çöplerin daha etkin ve verimli toplanabilmesi amacıyla körfezin coğrafi şartlarına uygun Mavi Körfez-2 teknesi 2 milyon liralık yatırımla satın alınarak, hizmete alındı. Körfez’deki yüzer çöpleri temizlemek için 2004 – 2016 yılları arasında 3.3 milyon TL harcandı.  6.5 milyon liralık yatırımla yaptırılan yeni bir deniz süpürgesi de önümüzdeki günlerde Körfez’de hizmet verecek. 

Türkiye’de flamingoların üreyebildikleri tek alan olarak kalan İzmir Kuş Cenneti’nde yapay bir “kuluçka adası” kuruldu.

Deniz suyunun karışması nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan İzmir’in beşinci ve son dalyanı Homa Dalyanı’nın çevresi setlerle güçlendirilerek koruma altına alındı. Kuş Cenneti’nin 20 kilometrelik yolu “tamamen doğal” malzemelerle yeniledi.

Yine tamamen doğal malzemeden yeni balıkçı barınakları yapıldı. 14.9 milyon liralık yatırım yapıldı. 

354 milyon liralık yatırımla çevre yerleşimlerde 22 milyon metrekare ova yolu asfaltlandı, ürünler tozdan kurtarıldı, verimlilik arttı. 

Musluklardan sağlıklı su akıyor

Manisa’daki Gördes Baraj suyunun arıtılması için 20.1 milyon liralık yatırımla Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi yapıldı. 55.9 milyon liralık yatırımla Kavaklıdere İçme Suyu Arıtma Tesisi tamamlanma aşamasına geldi. İletim hatları ile birlikte Gördes Baraj suyunu kente getirmek için İZSU 91 milyon liralık yatırım yapmış oldu. 

273 su kuyusu açılarak yaz aylarında çevre yerleşimlerde yaşanan su sıkıntısı çözüldü. 
Manisa’da, Halkapınar ve Menemen’de arsenik arıtma tesisleri kuruldu. Toplam maliyeti 15 milyon Euro’yu (28 milyon 500 bin TL) bulan üç tesis sayesinde İzmir’de arsenik sorunu tümüyle ortadan kaldırıldı. 

Derelerde  203 kilometre uzunluğunda ıslah yapıldı. 900 kilometre uzunluğunda kanalizasyon şebekesi yenilenirken, 270 kilometre uzunluğunda yağmur suyu hattı döşendi.

Yamanlar’da kurulacak “Katı Atık Bertaraf Tesisi” için gerekli izinlerin alınması için çalışmalar sürdürüldü. Planlanan tesis, entegre bir atık yönetimi yaklaşımıyla projelendirilecek ve teknoloji gereği çevreye olumsuz etkileri olmayacak. Tesisin kurulmasıyla birlikte, Harmandalı Düzenli Katı Atık Depolama Tesisi'nin faaliyetine son verilecek ve imara açılması söz konusu olmayan bu alan rehabilite edilerek bir kent ormanına dönüştürülecek.

Düzensiz çöp depolama alanları kapatılarak Gümüldür, Türkeli, Urla’da modern transfer istasyonları oluşturuldu. Katı atıkların depolama alanlarına hızlı ve ekonomik olarak taşınmasını sağlamak üzere yeni tırlar, semitreyler alındı.

Yelki, Gökdere, Buca Kırıklar ve Gaziemir’de moloz ve inşaat atıklarının çevreye zarar vermeden ve kirlilik oluşturulmadan bertaraf edilmesi için 6.2 milyon lira harcandı. Moloz dökümüne kapanan Buca Kırıklar ve Gaziemir Evka-7’de kent ormanı oluşturuldu.  Buca Gökdere moloz döküm sahasının da ağaçlandırılması planlanıyor. Atıkların çevreye zarar vermeden sağlıklı bir şekilde toplanması için172 milyon liralık yatırım yapıldı.

Kente gelişigüzel moloz dökümünün önüne geçmek için Işıkkent’teki yeni alanla birlikte hafriyat döküm sahası sayısı 5’e çıkardı. İzmir’in farklı noktalarında 3 yeni hafriyat döküm sahası daha kurulacak.

Hafriyat toprağı ve inşaat/yıkıntı atıklarını üretildiği noktadan araçlarla bertaraf edileceği tesise ulaştırılıncaya kadar “uydudan takip edilmesine yarayan” sisteme geçiliyor. Sisteme kaydolmayan kamyonlar 1 Ağustos 2016 tarihinden sonra İzmir sınırları içerisinde çalışamayacak.

Hava kirliliği ölçüm ağını genişletilmesi için 961 bin liralık yatırım yapıldı. Hava kirliliği ölçüm istasyonu sayısı, biri mobil olmak üzere 8’e çıkarıldı. Yeni ölçüm cihazları alındı.

Kente 13 milyon 442 bin 158 metrekare yeni yeşil alan kazandırıldı.

Daha yeşil bir İzmir için

Bornova’da 231 dönüm arazi üzerinde 24.8 milyon bin liralık yatırımla Aşık Veysel Rekreasyon Alanı,3 milyon liralık yatırımla da Bornova’da Homeros Vadisi oluşturuldu.

İnciraltı, Çiğli ve Buca Evka -1’de kent ormanları kuruldu. Bayraklı Cengizhan Mahallesi’ndeki 90 dönümlük alanda 4 milyon liralık yatırımla ünlü arkeolog Ord. Prof .Dr. Ekrem Akurgal’ın adı verilen yaşam parkı oluşturuldu.

Sasalı’da 425 bin metrekarelik alanda 21 milyon liralık yatırımla, 120 türden bin 500 hayvanın doğal ortamlarda özgürce yaşadığı, 3 bin ağaç ve 250 bitki türüyle kentin ve kentlinin nefes aldığı Doğal Yaşam Parkı oluşturuldu. 

Bayındır'da 67 bin metrekare alan üzerinde düzenlenen Kani Bey Parkı, 8. Ulusal Peyzaj Mimarlığı Ödülleri'nde 'Uygulanmış Proje Dalı'nda birincilik ödülü kazandı. 46 bin metrekarelik Sahilevleri ve 37 bin 500 metrekarelik Park İzmir projeleri devam ediyor.

Yeni Foça Sahil bandı düzenleme çalışmalarında sona gelindi.

2014 – 2016 yılları arasında  gerçekleştirilen park ve yeşil alan yatırımları 13.9 milyon TL oldu. 2012 yılından itibaren dikilen ağaçlar için de 10.1 milyon liralık harcama yapıldı.

Bayraklı Mansuroğlu Mahallesi’nde 37 bin 500 metrekare alanda Park İzmir ile 3 kilometrelik Sahilevleri kıyı şeridinde yenilikçi proje anlayışı ile düzenleme çalışmaları devam ediyor.

Kentin en önemli su kaynağı olan Tahtalı Barajı ve Havzası’nı korumak ve kentin akciğerlerini büyütmek için başlattığı yeşil seferberliğinde 2.7 milyon liralık harcamayla  980 bin fidana ulaşıldı.

Su havzalarının korunması için organik tarım çalışmaları yaygınlaştırıldı.

Açılan organik pazarlarla üretici ile tüketicinin doğrudan buluşması sağlandı.

Organik tarım çalışmaları için Buca’da “Toprak ve Yaprak Analiz Tahlil Laboratuvarı” kuruldu. Büyükşehir Belediyesi, sadece organik tarımı destek için 60 milyon TL’nin üzerinde bir harcama yaptı.

Kadifekale'de kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında 1968 binanın yıkımı tamamlandı. 420 bin metrekarelik alanda  20 bin ağaçlık kent ormanı oluşturuldu. 1.5 hektarlık Gürçeşme heyelan bölgesindeki 120 yapı yıkılarak kamulaştırıldı. Bölgenin yeşil alan olarak kente kazandırılması hedefleniyor. Yeşildere'de 153 adet yapının tamamı yıkıldı. Toplam 665 adet ağaç dikildi. 3 bölgedeki çalışmaların toplam maliyeti yaklaşık 250 milyon TL oldu.

En çevreci ulaşım için

Egzoz gazı salınımlarını minimum düzeye indirecek 80 kilometrelik Aliağa –Menderes Banliyö Hattı devreye girdi.

İZBAN hattı 30 kilometre daha uzatılarak Torbalı’ya kadar ulaştı.  İzmir Büyükşehir Belediyesi Torbalı hattı için 6 istasyon,  9 adet karayolu alt-üst geçidi ve 1 adet yaya üst geçidi yaptı.

İZBAN hattını 26 kilometre daha uzatarak 136 kilometreye çıkartacak Selçuk aksının yapım çalışmaları Ekim ayında tamamlanacak.   

2.25 kilometrelik Ege Üniversitesi-EVKA 3 metro hattı hizmete alındı.

Üçyol - Üçkuyular arası metro hattı hizmete girdi.

İzmir  Büyükşehir Belediyesi genişleyen metronun araç gereksiniminin karşılanması amacıyla mevcut vagonlara ilave olarak 2012 yılında 32 adet vagon aldı.

Hem İZBAN hem de İzmir Metrosu'nun acil ihtiyacını karşılamak üzere 10 adet hafif raylı araç alındı.

İzmir Hafif Raylı sisteminin ihtiyacını karşılamak için 95 adet vagon ihalesi yapıldı.  İlk 3 tren seti Ekim 2016'da gelecek.

Konak ve Karşıyaka hatlarında çalışacak çevreci ulaşım sistemi tramvayın yapım çalışmaları sürüyor. Konak Tramvayı F.Altay Meydanı-Konak-Halkapınar arasında 12.7 kilometre uzunluğunda ve 19 durak ile Karşıyaka tramvayı ise Karşıyaka İskele-Mavişehir arasında 8.83 kilometre uzunluğunda ve 14 durakla hizmet verecek.Konak ve Karşıyaka tramvay hatları ile bu hatlarda çalışacak toplam 38 aracın maliyeti 390 milyon TL. 

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin metro, İZBAN ve tramvay projeleri için öz kaynakları ile yaptığı yatırım tutarı 4.5 milyar TL olarak gerçekleşti.

Türkiye’de ilk kez İzmir’de elektrikli otobüs alımı için çalışmalar başlatıldı.

Çevreci yeşil motora sahip 1372 yeni otobüsle filonun yaş ortalaması 5’e düştü. 520 milyon liralık yatırım yapıldı. 100 adet körüklü otobüs alımı için ihale yapıldı.  17 milyon 885 bin Euro'luk (57 milyon 232 bin TL) yatırımla  alınan otobüsler yıl sonuna kadar hizmete girecek.

Egzoz gazı emisyonu minimum düzeyde olacak 15 yeni yolcu gemisi alımı için 117 milyon Euro (351 milyon TL) harcandı. Vapurların 10 tanesi hizmete girdi. 
64 araç, 450 yolcu kapasiteli, hızlı, çevreci ve engellilerin kullanımına uygun 3 adet arabalı yolcu gemisi alınarak ikisi hizmete girdi.  Yeni arabalı vapurlar için 82 milyon liralık yatırım yapıldı. 
4.5 milyon liralık yatırımla bisiklet yolları oluşturuldu. Bisiklet kullanımını özendirmek amacıyla kent bisikletleri (BİSİM) hayata geçirildi. Kuş Cenneti ve Doğal Yaşam Parkı duraklarının da eklenmesiyleBİSİM’in durak sayısı 32’ye, bisiklet sayısı 400’e, park yeri sayısı ise 625’e yükseldi.

Kabron salımı yüzde 20 azalacak

İzmir Büyükşehir Belediyesi Avrupa Birliği Belediye Başkanları Sözleşmesi gereği 2020 yılına kadar kentteki karbondioksit salımını yüzde 20 azalma hedefi ile “Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı” hazırladı. Plan onaylandığında belirlenen hedefler ve stratejiler doğrultusunda hemen çalışmalara başlanacak.

İzmir’de iki çimento fabrikası ile protokol imzalayarak, arıtma çamurlarının çimento üretiminde ek yakıt olarak kullanılmasını sağladı. Çamur kurutma işleminde doğalgaz yerine biogazın kullanılması ve İzmir Büyükşehir Belediyesi ile çimento fabrikalarının örnek işbirliği sayesinde bir yılda İzmir’deki karbon ayak izinde 81 bin 500 ton azalma sağlanırken, 135 bin ağaç da doğaya kazandırılmış oldu.

Menderes’teki arıtma tesisinde üretilen çamuru güneş enerjisiyle kurutan İZSU, hem nakliye masraflarından 1.3 milyon TL. tasarruf etti, hem de yenilenebilir enerji kullanımıyla 2 bin ton karbondioksidin atmosfere salınımını engelledi.

İzmir Valiliği ve İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin ortak girişimi İzmir Jeotermal A.Ş.  Seferihisar jeotermal sahasında elektrik üretilmesi için firmayla sözleşme imzaladı. Yıllık 8-10 milyon kW/h elektrik enerjisi üretilmesi hedeflenen projenin, sözleşme gereği en geç üç yıl içinde hayata geçirilmesi hedefleniyor.