Agora duvarlarında 2 bin yıllık duvar yazıları

Türkiye Kalite Derneği (KalDer) İzmir Şubesi tarafından düzenlenen Mükemmelliği Arayış Sempozyumu'nda dinleyiciler, tarihin izinde İzmir'e yolculuğa çıktı. Oturum başkanlığını sunucu Defne Sarısoy'un yaptığı 'Buralar Hep Dutluktu' başlıklı retrospektif sunumda Smyrna Kazıları Başkanı Doç. Dr. Akın Ersoy dünyanın en zengin Yunanca duvar yazı (grafito) koleksiyonunun, tarihi İzmir Agorası'nda bulunduğunu anlattı. Doç. Dr. Akın Ersoy, tarihi Agora kazılarında birbirinden ilginç duvar yazıları ve bunlara verilen yanıtları dinleyicilere aktardı. Duvar yazılarında bulmacadan, sevgiliye notlar ve fıkralara kadar birçok mesaj yer alırken, Agora duvarlarında yaklaşık 1500 grafito olduğunu belirtti.

Duvar yazıları popüler cep telefonu uygulaması WhatsApp'ı anımsatırken, söz konusu yazıların Helenistik ve Roma dönemlerindeki günlük yaşama ait kesitlerden oluştuğu belirtildi. İzmir'in günlük yaşantısına ilişkin önemli ipuçları veren grafitoların, Milattan Sonra 2. yüzyıl ile 4. yüzyıl arasında yapıldıklarını anlatan Ersoy, duvarlarda boya ile yapılmış yazı ve resimlerin dışında sıva üzerine kazınmış onlarca yazı ve resim bulunduğunu da sözlerine ekledi.

İTİRAFLAR, BULMACA, MESAJ

Agora'da bulunan grafitolardan İzmir'in antik dönemde de büyük bir hoşgörüye sahip olduğunun anlaşıldğını vurgulayan Akın Ersoy şöyle konuştu:

"Ticaret gemisi çizimlerinden gladyatörlere kadar farklı şekillerin olduğu grafitolar arasında çeşitli itiraflar da yer alıyor. 'Beni sevmeyen birini seviyorum' ve 'Leontis adlı birisi eşini aldatanı buldu ve öldürdü' bu itiraflardan bazıları. Antik dönemde Agora'daki sulardan şifa bulanların yazdığı bir grafitoda, 'Gözlerimi tanrılar iyileştirdi, bu nedenle tanrılara kandil adadım' yazıyor. Başka bir yazıda ise 'Ruh veren' kelimesi geçiyor. Bu yazının erken dönem Hıristiyanlıkta Hz. İsa'yı işaret ettiği öngörülüyor. Ayrıca duvarlarda çeşitli oyunlar ve bilmeceler de bulunuyor. Yukarıdan aşağıya ve soldan sağa okunduğunda aynı olan kelimelerle hazırlanmış beş satırlı bilmecelere ek olarak yanıtı içinde olan bilmeceler de Agora'nın duvarlarını süsleyerek henüz gizemini koruyor."

Panelde konuşan bir akaryakıt firmasının kurumsal iletişim müdürü Ayşenur Aydın ise, Çanakkale'de tarihe sahip çıktıklarını ve bölgede yaptıkları restorasyonlarla bölgeye olan turist ilgisinin hızla arttığını söyledi. (DHA)