Artık ücretli oldu! Yürürlüğe girdi

Kanuna göre, çevrenin korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve  giderilmesi için plastik poşet, plastik ambalaj kullanımının azaltılması,  depozito uygulaması, kirliliğin önlenmesine yönelik teminat alınması gibi  mekanizmalar kullanılacak.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla  belirleyeceği ambalajlar için depozito uygulamasını 1 Ocak 2021 tarihinden  itibaren zorunlu tutacak.

Depozito kapsamındaki ambalajlı ürünlerin satış noktaları depozito  uygulaması toplama sistemine katılım sağlayacak.

Kaynakların verimli yönetimi ve plastik poşetlerden kaynaklanan çevre  kirliliğinin önlenmesi amacıyla plastik poşetler satış noktalarında kullanıcıya  veya tüketiciye ücret karşılığı verilecek.

Uygulanacak taban ücret 25 kuruştan az olmamak üzere Çevre ve  Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulacak komisyon aracılığıyla belirlenecek  ve her yıl için güncellenecek.

Geri kazanım katılım payını ödemediği tespit edilenlere katılım payı  tutarının yüzde 20 fazlası idari para cezası uygulanacak.

Depozito uygulanmadan yıllık piyasaya sürülen ambalaj için piyasaya  sürenlere ton başına 100 lira, plastik poşetleri ücretsiz verdiği tespit edilen  satış noktalarına depo alanı hariç kapalı satış alanının her metrekaresi için 10  lira idari para cezası verilecek.

Kanunla birlikte üretici, ithalatçı ve piyasaya sürenlerin bireysel  olarak atık toplama faaliyetlerini yapabilmeleri ve yetkilendirilmiş kuruluş  oluşturma yükümlülüğü zorunlu olmaktan çıkarıldı.

Egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayanlara bin 250 lira ceza

Egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine bin  250 lira ceza verilecek. Aynı araç, yönetmeliklerle belirlenen standartlara  aykırı emisyona neden oluyorsa ceza 2 bin 500 liraya çıkacak.

Taşıtın imalatında bulunan egzoz gazı emisyon kontrol sistemi olan  katalitik konvertör/katalizör/dizel partikül filtresi olmadan kullanılan motorlu  taşıt sahibine bin 250 lira, Egzoz Gazı Emisyon Yetki Belgesi bulunan ancak  yetkilendirme sonrasında ilgili yönetmelikle düzenlenen şartları kaybettiği  tespit edildiği halde ölçüme devam eden veya tekniğine ve belirlenen kurallara  aykırı ölçümler yapanlara 5 bin lira, belge olmadan emisyon ölçümü yapanlara,  belgelerde tahrifat yapanlara veya sahte belge düzenleyenlere 10 bin lira idari  para cezası uygulanacak.

Diğer idari para cezaları

Katı yakıt özelliklerini sağlamayan yakıtları ithal eden veya  satanlarla katı yakıtların depolanması, taşınması, yüklenmesi, boşaltılması veya  torbalanmasına ilişkin düzenlemelere uymayanlara 10 bin lira, belgelerin veya  izinlerin alınmaması durumunda ise 15 bin lira idari para cezası verilecek.

Öngörülen yasaklara ve sınırlamalara aykırı olarak petrol ve petrol  türevleri tahliyesi veya deşarjı yapan tankerlerle katı atık bırakan veya evsel  atık su deşarjı yapan diğer deniz araçlarına uygulanan idari para cezaları da  artırıldı.

Petrol ve petrol türevleri (ham petrol, akaryakıt, sintine, slaç,  slop, rafine ürün, yağlı atık ve benzeri) tahliyesi veya deşarjı yapan  tankerlerden, bin grostona kadar olanlar için groston başına 400 lira, bin ile 5  bin groston arasında olanlara, bu miktar ve ilave her groston başına 100 lira, 5  bin grostondan fazla olanlara ise bu miktarlar ve ilave her groston başına 10  lira ceza uygulanacak.

Petrol türevleri veya kirli balast tahliyesi yapan gemi ve diğer deniz  vasıtalarından, bin grostona kadar olanlar için groston başına 200 lira, bin ila  5 bin groston arasında olanlara bu miktar ve ilave her groston başına 40 lira, 5  bin grostondan fazla olanlara ise bu miktarlar ve ilave her groston başına 10  lira ceza kesilecek.

Katı atık bırakan veya evsel atık su deşarjı yapan diğer deniz  araçlarından, bin grostona kadar olanlar için groston başına 100 lira, bin ile 5  bin groston arasında olanlara bu miktar ve ilave her groston başına 20 lira, 5  bin grostondan fazla olanlara ise bu miktarlar ve ilave her groston başına 10  lira ceza verilecek.

Biyolojik çeşitliliği tahrip edenler ile sulak alanlar için belirlenen  koruma ve kullanım usul ve esaslarına aykırı davrananlara, Doğa Koruma ve Milli  Parklar Genel Müdürlüğü ile taşra teşkilatı birimlerince idari yaptırım  uygulanacak.

Atıkların kaynağında ayrı biriktirilmesi ve toplanması amacıyla sıfır  atık yönetim sistemini kuran ve uygulayan belediyelere, il özel idarelerine,  kurum, kuruluş ve işletmelere teşvik sağlanacak.

Geri kazanım katılım payı

Plastik alışveriş torbaları için satış noktalarından 15 kuruş, lastik,  akümülatör, piller ve araç bataryaları, otomotiv pilleri, madeni yağ, bitkisel  yağ, elektrikli ve elektronik eşya (televizyon, küçük ev aletleri, buzdolabı ve  soğutucular gibi beyaz eşyalar) piyasaya sürenlerden, ithalatçılardan belirtilen  miktarlarda geri kazanım katılım payı tahsil edilecek.

Bu ürünlerden herhangi birinin piyasaya arzının, farklı bir ürünün,  malzemenin, eşyanın ithalatıyla birlikte gerçekleşmesi halinde, geri kazanım  katılım payı ithalatçıdan tahsil edilecek. Listedeki tutarlar, her yıl bir önceki  yıla ilişkin olarak yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacak.  Cumhurbaşkanı, bu suretle tespit edilen tutarları yarısına kadar artırmaya veya  indirmeye yetkili olacak.

Karayolları Genel Müdürlüğünün görev ve yetkileri

Karayolları Genel Müdürlüğünün görev ve yetkileri arasına "otoyolların  habitatları böldüğü yerlerde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün  görüşünü alarak yaban hayvanlarının geçişlerine izin verecek menfez, ekolojik  köprü ve benzeri tesisleri yapmak", "otoyollarda yaban hayvanlarından  kaynaklanacak trafik kazalarını önlemek maksadı ile kafes tel çit yapmak" ve  "karayollarına yaban hayvanlarının muhtemel yaşam alanlarının bulunduğu  bölgelerde uyarıcı levhalar koymak" eklendi.

İmar Kanunu'na "Mekansal Strateji Planı" başlığı eklenecek

Kanunla birlikte İmar Kanunu'na "Mekansal Strateji Planı" başlığı  ekleniyor. "Ekonomik, sosyal politikalar ve çevre politikaları ile stratejilerini  mekanla ilişkilendirerek fiziki gelişmeyi ve sektörel kararları yönlendiren, ülke  bütününde ve gerekli görülen bölgelerde hazırlanan, raporu ile bütün olan plan"  şeklinde tanımlanan mekansal strateji planı doğrultusunda "nazım imar planı" ve  "çevre düzeni planı" tanımlarında da uyum değişiklikleri yapılacak.

Mekansal planlar, kapsadıkları alan ve amaçları açısından mekansal  strateji planlarına uygun olarak "çevre düzeni planları" ve "imar planları"  kademelerinden oluşacak. İmar planları ise "nazım imar planı" ve "uygulama imar  planı" olarak hazırlanacak. Her plan, bir üst kademedeki plana uygun olacak.

Mekansal strateji planlarında; kalkınma planı ile varsa bölge  planları, bölgesel gelişme stratejileri ve diğer strateji belgelerinde ortaya  konulan hedefler dikkate alınacak.

Büyükşehirlerde 1/25000 ölçekli nazım imar planının yapılmış olması  halinde, gerekli görülen bölgelerde 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının  yapılmasına engel teşkil etmeyecek.

İmar mevzuatına konu edilen veriler arasına, gelişen teknolojinin  getirdiği yeni teknikler dikkate alınarak "orto-görüntüler" de dahil ediliyor.

Nitelikli yapılaşma için sınıflandırılmış yetki belgesi

Kamu kurum ve kuruluşlarınca inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin  hizmet alımı yapılmış ise inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin her türlü fenni  mesuliyet, kamu kurum ve kuruluşu adına danışman firmanın mimar ve  mühendislerince üstlenilebilecek.

Nitelikli yapılaşmanın sağlanabilmesi ve müteahhitlerin  ihtisaslaşmasının sağlanması amacıyla yetki belgeleri, Çevre ve Şehircilik  Bakanlığınca sınıflandırılacak.

Ruhsatsız veya mevzuata aykırı başlanan yapılar, idare tarafından  tespit edildiğinde mühürlenecek ve inşaatı durdurulacak. Ruhsata bağlanamayacağı  veya aykırılıklarının giderilemeyeceği anlaşılan yapılar, bir aylık süre  beklenmeden belediye veya valilikçe yıktırılacak.

Bisiklet yolları ve bisiklet park istasyonları zorunlu olacak

1 Haziran 2019'dan itibaren imar uygulaması görmemiş alanlarda  hazırlanıp onaylanacak yeni imar planlarında, bisiklet yolları ile bisiklet park  istasyonları zorunlu hale gelecek. Topografya ve arazi eğimi nedeniyle bisiklet  yolu yapılamayan yerlerde ise yaya yolları düzenlenecek.

Yürürlükteki 1/25000 ölçekli çevre düzeni planları, 5 yıl içinde üst  ölçekli çevre düzeni planı veya nazım imar planına dönüştürülecek. Bu süre içinde  planlarda revizyon yapılamayacak.

Antalya'nın Aksu ilçesindeki Çalkaya bölgesindeki halkın 1990'lı  yıllarda yapılan imar planlarına bağlı olarak 70'in üzerinde imar uygulaması  sonucu ortaya çıkan mağduriyetleri giderilecek.

Buna göre kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilen  alanlarda, tescilli olan mevcut parseller esas alınarak imar uygulanacak.

Yenilenebilir enerji üretim santralleri

Kıyıda ve denizde, uygulama imar planı kararı ile enerji iletim  hatları yapılabilecek. Denizlerde, imar planı kararıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar  Bakanlığınca yenilenebilir enerji kaynak alanı olarak ilan edilen alanlarda  yenilenebilir enerji üretim santralleri yapılabilecek.

Hazineye ait kamu konutlarından kat irtifakı kurulmuş olanlar da  bağımsız bölümler halinde satılabilecek ve bu konutlarda oturanlar öncelikli alım  hakkından yararlanabilecek.

Yazılı uyarı, idari para cezası ve lisans iptali

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, riskli yapı tespiti için  lisanslandırılan kurum ve kuruluşların faaliyetlerini denetleyebilecek.  Görevlerini gereği gibi yerine getirmemeleri durumunda, işlenen fiilin ağırlığına  göre yazılı olarak uyarı, idari para cezası ve lisans iptal cezası  uygulanabilecek.

İki kez yazılı uyarı cezasından sonra uyarı cezasını gerektiren başka  bir fiilin tespit edilmesi, riskli yapı tespitinde yapıya ilişkin verilerin eksik  veya yanlış alınarak hesap yapılması sonucu riskli bir yapının risksiz veya  risksiz bir yapının riskli olarak tespit edilmesi ve teknik inceleme yapılmadan  "riskli yapı tespit raporu" hazırlanması durumunda 15 bin lira idari para cezası  verilecek.

Lisanslandırma şartlarının kaybedilmesi üzerine verilen süre içinde  şartların sağlanmaması, lisans başvurusunda gerçeğe aykırı bilgi ve belge  sunulması, olmayan bir yapı hakkında "riskli yapı tespit raporu" hazırlanması ile  daha önce 3 kez idari para cezası alınmış olması durumunda lisans iptal edilecek.

Lisansı iptal edilen kuruluşların ortakları, bu kuruluştaki  hisselerini devretseler dahi 5 yıl süreyle başka bir lisanslı kuruluşa ortak  olamayacak, bunların kurdukları kuruluşlara lisans verilmeyecek.

Harç muafiyeti

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'da  yapılan değişiklikle anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine,  kiracılarına ve yapıda ikamet etmek şartıyla sınırlı ayni hak sahiplerine geçici  konut veya iş yeri tahsisi ya da kira yardımı yapılabilecek.

Bu kanun kapsamında hisseleri oranında paydaşların en az üçte iki  çoğunluğu ile alınan karara katılmayanların hisselerinin anlaşan diğer maliklerce  satın alınmak istenilmemesi durumunda riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarında,  bu hisselerin rayiç bedeli bakanlıkça ödenmek kaydıyla Hazine adına satın  alınacak.

Bu kanun kapsamındaki yapıların maliklerine ve bu yapılarda kiracı  veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet eden veya bunlarda iş  yeri bulunanlara, bu amaçla kullandırılan krediler dolayısıyla lehe alınacak  paraları, banka ve sigortamuameleleri vergisinden istisna tutulacak.

Dönüşüm uygulamalarını teşvik etmek için yeni yapıların ilk  satışlarında harç muafiyeti getirilecek.

Bakanlık, riskli alanlar rezerv yapı alanları ve riskli yapıların  bulunduğu parsellerdeki uygulamalarda faydalanılmak üzere, özel kanunlarla  öngörülen alanlara ilişkin olanlar da dahil, her tür ve ölçekteki planlama  işlemlerine esas teşkil edecek standartları belirlemeye, bu standartları plan  kararları ile tayin etmeye ve özel standartlar ihtiva eden planlar ve kentsel  tasarım projeleri yapmaya, yaptırmaya ve onaylamaya yetkili olacak.

Kanunda, mahalli idarelerin İçişleri Bakanlığından Çevre ve Şehircilik  Bakanlığına bağlanması dolayısıyla bazı teknik düzenlemeler de yer alıyor.