Asgari ücretten damga ve gelir vergisini kaldıran teklif TBMM'ye sunuldu

2022 yılı asgari ücreti belirlenirken kararlaştırılan “tüm çalışanların ücretlerinin asgari ücrete kadar olan kısmının vergi dışı bırakılması” kararında geri adım atıldı. TBMM’ye sunulan teklifte sadece asgari ücretle çalışanların kazançlarının vergi dışı bırakılması öngörüldü. Bu geri adım dolayısıyla asgari geçim uygulamasına (AGİ) da devam edilecek.

Asgari ücret tespit komisyonunun kararının ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Asgari ücret, çalışma hayatının üçlü sacayağı olan işçi, işveren ve devletin ortak mutabakatıyla belirlendi. Net asgari ücrette bir önceki yıla göre % 50’nin üzerinde artış yapıldı. Tarihi bir mutabakat ile sosyal devlet olmanın gereği olarak yapısal bir dönüşüm sağlandı. Tüm işçilerin ücret gelirlerinin, asgari ücrete kadar olan kısmından gelir ve damga vergileri kaldırıldı” denildi.

SADECE ASGARİ ÜCRETLİLERİN TÜM KAZANÇLARI VERGİ DIŞI OLACAK

TÜRK-İŞ Genel Sekreteri Pevrul Kavlak da alınan karar uyarınca asgari geçim indirimi (AGİ) uygulamasının sona ereceğini belirtti. Tüm işçilerin asgari ücrete kadar olan kazançlarından gelir vergisi alınmaması ifadesi de AGİ’nin kaldırılacağı anlamına geliyordu.

TBMM’ye sunulan 13 maddelik kanun teklifi işçi ve işveren kesiminde şok etkisi yarattı. Teklife göre, “Asgari ücretli olarak çalışıp ücret ve ücret sayılan ödemeleri toplamı aylık brüt asgari ücret tutarını aşmayanların ücretleri” gelir vergisinden istisna edilecek. Yani sadece asgari ücretlilerin tüm kazançları vergi dışı bırakılmış olacak.

Teklife göre, asgari ücretli olarak çalışmadığı veya asgari ücret üzerinde ücret aldığı halde istisnadan yararlanıldığının tespiti halinde, istisna nedeniyle ödenmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte işverenden tahsil edilecek.

Gelir Vergisi Kanunu’nun asgari geçim indirimiyle ilgili 32. Maddesi korunurken, beşinci fıkrasında değişiklik yapıldı. Buna göre, asgari ücretin üzerinde ücret almakla birlikte ödedikleri vergi dolayısıyla net ücretleri asgari ücretliye ödenen net ücretin altında kalanlara, bu tutar ile bu tutarın altında kalındığı aylara ilişkin olarak aylık hesaplanan net ücreti arasındaki fark tutar, ücretlinin asgari geçim indirimine ayrıca ilave edilecek.

BU DEĞİŞİKLİKLER NE ANLAMA GELİYOR?

Gelir vergisi istisnasından sadece asgari ücretli olarak çalışan işçiler yararlanabilecek. Brüt ücreti 2022 yılında 5004 TL’nin üzerinde olan çalışanlar gelir vergisi istisnasından yararlanamayacaklar.
Asgari ücretin üzerinde gelirle çalışanlar şu anki gibi vergi ödeyecekler. Ödedikleri verginin bir kısmı halen olduğu gibi AGİ yoluyla iade edilecek. Ödedikleri vergi dolayısıyla net ücreti 4250.70 TL’nin altına düşenlere ilave AGİ verilecek. Böylece hiçbir işçinin net ücretinin 4250.70 TL’nin altına düşmemesi sağlanacak.

ASGARİ ÜCRETLİ ÇALIŞAN SAYISINDA PATLAMA RİSKİ

Gelir vergisi istisnasının sadece asgari ücretle çalışanlarla sınırlandırılması, zamanla çalışanların tamamının asgari ücretli durumuna düşmesi riskini ortaya çıkartacak. Örneğin bu yıl brüt ücreti 3557 TL ile 5004 TL arasında olan işçilerin tamamının brüt ücreti 5004 TL’de eşitlenecek. Bu iki rakam arasındaki milyonlarca kişi asgari ücretliler kervanına katılacak. Brüt ücreti 3557 TL olan işçi yüzde 40 zam alırken, brüt ücreti 5000 lira olan işçiye işveren sadece 4 lira zam yapacak.

Edinilen bilgilere göre, asgari ücret görüşmeleri sırasında işçi ve işveren sendikalarına iki seçenek sunuldu. Birinci seçenekte vergi istisnasından sadece asgari ücretlilerin yararlandırılması önerildi. TÜRK-İŞ Genel Sekreteri Pevrul Kavlak’ın, “Vergi istisnasını sadece asgari ücretliler ile sınırlandırırsanız ocak ayında 9 – 10 milyon işçi asgari ücretli olur” diyerek itiraz ettiği öğrenildi. Bunun üzerine tüm çalışanların asgari ücrete kadar olan kazançlarının vergi dışı bırakılmasında uzlaşıldığı bildirildi.