Bartın faciasında Sayıştay uyardı TTK yalanladı

Amasra’daki maden faciasının nedeninin tespitine yönelik çalışmalar sürerken, Sayıştay’ın Amasra Müessese Müdürlüğü’ne bağlı madene ilişkin 2019 tarihli denetim raporu tartışma yarattı. CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz’ın facianın hemen ardından yaptığı paylaşımda görseline de yer verdiği Sayıştay raporunda “2019 yılında müessesenin dengelenmiş üretim derinliği -300 metre olmuştur. Bu derinleşme, ani gaz degajı ve grizu patlaması gibi ciddi kaza risklerinin artmasına neden olmaktadır. Çalışılan damarların tamamında gaz içeriklerinin yüksek olduğu, dolayısıyla degaj kapasitelerinin de yüksek olduğu, arıza zonlannda riskin daha da arttığı bilinmektedir. Bu nedenle müessese ocaklarında ilgili mevzuat hükümlerinin yanı sıra ‘Kurum Degaj Yönergesi’ hükümlerinin titizlikle uygulanması gerekmektedir” ifadeleri dikkat çekti.

Raporda Amasra’daki ocakların giderek derinleşmesinin üretim zorluklarının önündeki en büyük engel olduğuna değinilerek şu ifadelere yer verildi: “Üretim alanlarında konsantrasyona gidilerek ocak açıklıklarının azaltılması, efektif çalışma saatlerinin artırılmasına yönelik olarak teknolojik imkanlardan yararlanılması, daha temiz kömür elde edilmek suretiyle satılabilir oranının yükseltilmesi, klasik ayaklarda üretim arınlarının tamamının bir defada kazılabilmesi, diğer bir ifadeyle ayak çalışma boyu oranlarının artırılması, klasik ayaklarda uygun kalınlık ve uygun meyillerde bir takım kazı işçisine verilen iş miktarlarının arttırılması, yer altı işçilik dağılımının optimizasyonu, uygun çalışma ve çalıştırma düzeninin sağlanması, ocak içi denetimlerinin artırılması, iş disiplinin korunması, iş yerinde çalışma ahengini bozan, izinsiz işe gelmeyen, üretimi aksatan, disiplinsiz hareket eden ve bunu alışkanlık haline getiren işçilere 4857 Sayılı İş Kanunu hükümlerinin tavizsiz uygulanması, ile üretimin ve işgücü verimliliklerinin artırılması, dolayısıyla maliyetlerin azaltılması mümkün olabilecektir”

KAZALAR SIRALANDI

Raporda ayrıca bu işletmede 102’si yeraltında, 10’u yerüstünde olmak toplam 112 iş kazası olduğu, bu kazalar sonucunda 112 işçinin yaralandığı, 112 kazanın 28’inin göçükler nedeniyle, 53’ünün düşme, çarpma, yuvarlanma, kayma gibi muhtelif nedenlerle, 17 tanesinin malzeme taşıma, kullanma esnasında, 7’sinin el ile nakliyat, 5’inin mekanik nakliyat, 1’inin makine elektrik nedeniyle oluştuğuna dikkat çekildi.

EN BÜYÜK ACI SOMA

Türkiye’de son 40 yılda büyük bölümü grizu patlamasından kaynaklanan bazı maden ocağı kazaları ve can kayıpları şöyle:

7 Mart 1983: Zonguldak Armutçuk: 103
10 Nisan 1983: Zonguldak Kozlu: 10
7 Şubat 1990: Amasya Yeni Çeltek: 68
3 Mart 1992: Zonguldak Kozlu: 263
26 Mart 1995: Yozgat Sorgun: 37
22 Kasım 2003: Karaman Ermenek: 10
8 Eylül 2004: Kastamonu Küre: 19
21 Nisan 2005: Kütahya Gediz: 18
2 Haziran 2006: Balıkesir Dursunbey: 17
10 Aralık 2009: Bursa Mustafakemalpaşa: 19
23 Şubat 2010: Balıkesir Dursunbey: 13
17 Mayıs 2010: Zonguldak Karadon: 30
6 Şubat 2011: Kahramanmaraş Elbistan: 11
13 Mayıs 2014: Manisa Soma: 301
28 Ekim 2014: Karaman Ermenek: 18
17 Kasım 2016: Siirt Şirvan: 16

‘KURALLARA SIKI RİAYET EDİLİYOR’

Bu paylaşımın ardından bazı medya organlarında “Çalışılan ortamdaki havada yüksek metan gazi tespit edildi” yönünde yer alan haberler üzerine Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) yazılı açıklama yaptı. Açıklamada şunlar kaydedildi:

“2019 yılında yayımlanan Sayıştay raporuna atıfta bulunularak yapılan haberlerde, çalışan damarların tamamında gaz içeriğinin yüksek olduğu ifade edilmektedir. Söz konusu haberlerde kömürün içerisinde yer alan metan gazı, ‘Çalışılan ortamdaki havada yüksek metan gazi tespit edildi’ şeklinde lanse edilmektedir. Söz konusu ifade tamamen yanlıştır. Ocak içerisindeki havalandırma ile kömürün bünyesindeki metan gazı birbirinden farklı konulardır. Dolayısıyla bu durum iş sağlığını ve güvenliğini etkileyen bir durum değildir. Öte yandan kurumumuzdaki tüm müesseselerimizde maden iş sağlığı ve güvenliği kurallarına sıkı sıkıya riayet edilerek üretim yapılmaktadır.”

‘DEZENFORMASYON VAR’

Açıklamada, Sayıştay Başkanlığı Enerji Grup Başkanlığı’na atanan İbrahim Özkarcı’nın ziyareti ile ilgili yapılan haberlerle ilgili olarak da “Ziyaret esnasında Özkarcı, yeraltı ocağımızı ziyaret etmiştir. Söz konusu ziyaret denetim amaçlı olmayıp, sadece kurumumuza yapılan bir nezaket ziyaretidir. Söz konusu haberler gerçeği yansıtmadığı gibi dezenformasyon içermektedir. TTK Amasra Müessesesi’nde üretim esnasında Kurum Degaj Yönergesi hükümleri titizlikle uygulanmaktadır” ifadeleri kullanıldı.