Başkent’te ‘Yeni Sayıştay’ kavgası

AK Parti’nin yasa teklifi ile Sayıştay’ın yapısı değişiyor. Hem muhalefet hem de Sayıştay, “Kurumun yapısını, işlevini ve etkinliğini önemli ölçüde azaltacağı” gerekçesiyle teklife karşı çıkıyor.

Ege Postası
23.04.2013 - 09:42

ANKARA - AK Partili milletvekillerinin Sayıştay’ın yapısını değiştiren bir kanun teklifini TBMM’ye sunmaları Ankara’yı karıştırdı. Hem muhalefet hem de Sayıştay, ‘’Kurumun yapısını, işlevini ve etkinliğini önemli ölçüde azaltacağı’’ gerekçesiyle teklife karşı çıkıyorlar.

TBMM’ye sunulan teklifin bu şekilde kabul edilmesi halinde Sayıştay’ın işlevini yetireceği ve kararların da siyasi hale geleceği, kurumun bağımsızlığının, denetim işlevinin olumsuz etkileneceği savunuluyor. Teklif kurumlarla ilgili denetim raporlarının Sayıştay’ın kendi içinde değerlendirerek karara bağlamasının önünü açıyor ve Sayıştay denetçilerinin yetkisinide azaltıyor.

Uygunluk denetimi, hesap yargılaması, yargılamaya esas rapor, denetim raporu ve Sayıştay raporu tanımları değiştiriliyor. Bu düzenlemeye göre, Sayıştay denetçileri, anayasa ve kanunların yanında, kurumlar tarafından yapılan düzenlemeleri de göz önünde bulundurmak zorunda olacak.

Bilecik milletvekili Fajrettin Poyraz ve çok sayıda AKP’li vekilin imzasını taşıyan teklif ile, 151 yıllık bir tarihe sahip olan Sayıştay’ın anayasal güvence ve bağımsızlık niteliklerinin kaybolacağı öne sürülüyor.

UYGULAMADA KAOS
Türk Sayıştay’ı performans denetimi alanında, Dünya Sayıştaylar Birliği, INTOSAI adına uluslararası denetim standartlarını belirleyecek kadar güven duyulan bir kurum olmuştu. Ancak 2003’te yürürlüğe giren 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve 6085 sayılı yeni Sayıştay Yasası ile performans denetimi yetkisi kaldırıldı. Bu yasalarla getirilen ve bazıları işlevsiz kalan raporlar hazırlanamadı, Sayıştay’ın Meclis’e rapor sunma mekanizması uygulamada kaosa yol açtı.

Yeni Sayıştay yasası teklifi ise Sayıştay’ı etkinliğini daha da geriye götürecek gibi görünüyor. Teklifte Sayıştay denetimi ve yargılamasında, bakanlıkların iç genelgelerini yasa gibi uyulması gereken hukuk normları haline getiriyor. Sayıştay kurumların iç talimat ve genelgelerini yasaya aykırı bulursa, yasal dayanak olarak kabul etmiyor, sorgu açabiliyordu. Bu teklif yasalaşırsa, Sayıştay, kamu kurumlarının yasalara uymayan yönetmelik, genelge gibi düzenlemelerini yasal dayanak olarak kabul etmek zorunda kalacak.

DIŞARDAN ATAMA
Teklif Sayıştay meslek mensuplarının dışarıdan atanmasına da kapı açıyor. Ağır bir yarışma sınavıyla denetçi yardımcısı alan ve iki yıllık sıkı bir eğitimden sonra yeterlilik sınavıyla denetçiliğe atayan Sayıştay’a, dışarıdan denetçi atanabilecek.

Teklif Sayıştay’a yarışma sınavıyla alınacak denetçi yardımcısı sayısı kadar dışarıdan atanacaklar için de aynı sayıda kadro açılmasını öngörüyor. Bu düzenleme Sayıştay meslek mensupluğunu kariyer meslek olmaktan çıkarıyor. Sayıştay başsavcısı ve savcılarının yetkileri de artıyor. Denetçilerin idareden bağımsız şekilde denetleme, bilgi ve belge toplama, sorgulama ve raporlama yetkisi ile raporlarının yargı aşamasına gönderilmeyeceği savcıların takdirine bırakılıyor.

Yeni öneri ile denetçi grup başkanın itirazı halinde son sözü de yine Sayıştay Başsavcısı söylüyor. Başsavcının vereceği karar kesin kabul ediliyor. Denetçiler ile Sayıştay yargılama daireleri arasındaki bağ koparılıyor. Sayıştay denetimi meslek mensuplarının değil, Maliye Bakanlığı’nın teklifi ve ortak kararname ile bürokrasiden atanacak savcıların takdirine bırakılıyor. (Gazeteport)