Bayındır Belediyesi'nin Sayıştay Raporu açıklandı:32 taşınmazın ihalesi yapılmamış!

GÖNÜL MORSÜNBÜL/EGEPOSTASI-Sayıştay, Bayındır Belediyesi’nin 2022 yılı Denetim Raporunu açıkladı.

Sayıştay’ın raporunda Bayındır Belediyesi ile ilgili şu bulgular ortaya çıktı:

KDV HESABI HATALI KULLANILMIŞ

Sayıştay Denetim Raporu’nun 1’nci bulgusuna göre, “Belediye tarafından nihai tüketici olarak satın alınan mal ve hizmetlere ilişkin ödenen katma değer vergilerinin, mevzuata göre indirim hakkı doğmadığı halde, söz konusu mal veya hizmetin maliyet bedeline ilave edilmeden indirim konusu yapıldığı görülmüştür.

Yapılan incelemede idarenin satışa konu olmayan kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın aldığı mal veya hizmet için yaptığı ödemelerde ödenen Katma Değer Vergisini indirim konusu yaparak, 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabında takip ettiği, bu uygulamanın önceki yıllardan da devam ettiği böylece 190- Devreden Katma Değer Vergisi Hesabı bakiyesinin sürekli artarak büyüdüğü görülmüştür.

İdarenin ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetlerine ilişkin KDV’yi indirim konusu yaparak 191- İndirilecek KDV Hesabına kaydetmesi neticesinde 2022 yılı mali tablolarında 190- Devreden KDV Hesabı, 630 Giderler Hesabı ile ilgili varlık hesapları itibariyle hataya neden olunmuştur” ifadelerine yer verildi.

SAYIŞTAY’A GÖRE YAPILMASI GEREKEN

Sayıştay, '191 İndirilecek KDV hesabının Hatalı Kullanılması’na' ilişkin olarak “Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’ne göre Belediyenin bir bedel karşılığı satmak üzere ürettiği mal veya hizmetin üretim girdisi olarak satın aldığı mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödemiş olduğu Katma Değer Vergisini indirim konusu yapması, bunun dışında idarenin satışa konu olmayan kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın aldığı mal veya hizmet için ödediği Katma Değer Vergisini indirim konusu yapmaması ve bu tutarları ilgili gider hesabına kaydetmesi veya varlık hesabına yapılacak muhasebe kaydında maliyet bedeline ilave etmesi gerekmektedir” dedi.

“MUHASEBE KAYITLARI HATALI VE EKSİK”

Sayıştay Denetim Raporu’nun 2’nci bulgusuna göre, “Belediye taşınmazlarından diğer kurum ve kuruluşlara tahsis edilenler ile kamu idarelerince Belediyeye tahsisli olarak kullandırılan taşınmazların ilgili varlık hesaplarında izlenmediği görülmüştür. Yapılan incelemelerde belediyenin tahsis ettiği ve tahsisli kullandığı taşınmazların muhasebe kayıtlarının hatalı ve eksik olduğu görülmüş olup bu durum 2022 yılı Bilançosunda, söz konusu taşınmaz hesapları, 257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı ve 500- Net Değer Hesabının doğru ve güvenilir bilgi sunmamasına neden olmaktadır” ifadelerine yer berildi.

SAYIŞTAY’A GÖRE YAPILMASI GEREKEN

Sayıştay’ göre, ‘İdare Tarafından Tahsis Edilen ve Tahsisli Kullanılan Taşınmazların Muhasebe Kayıtlarında Yer Almaması’ na ilişkin olarak, “ Genel Yönetim ve Muhasebe Yönetmeliğinin, Temel Muhasebe Kavramları ve İlkeleri arasında temel kavramlarından biri olan “Tam açıklama” kavramı, “Mali tablolar, bu tablolardan yararlanacak olanların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır şekilde düzenlenir” olarak açıklanmış olup, bu kavram uyarınca varlıklarla ilgili gerçek durumun mali tablolarda yer almasını sağlamak üzere ilgili muhasebe kayıtlarındaki eksikliklerin giderilmesi gerekmektedir.” denildi.

TAŞINMAZLARIN KAYIT İŞLEMLERİ YAPILMAMIŞ

Sayıştay Denetim Raporu’nun 3’üncü bulgusuna göre, “İdarenin mülkiyetinde, yönetiminde ve kullanımında bulunan taşınmazların “Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik” doğrultusunda, fiili envanterinin çıkartılmadığı, değer tespiti ve gerekli formlar düzenlenmek suretiyle kayıt işlemlerinin yapılmadığı görülmüştür

Yapılan incelemelerde, idarenin taşınmazları için, Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’te öngörülen formlar ile icmal cetvellerinin oluşturulmadığı, fiili envanterin çıkarılmadığı ve bunlar üzerinden muhasebe kayıtlarının yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu durum 2022 yılı bilançosunda 25-Maddi Duran Varlıklar Hesap Grubunun doğru ve güvenilir bilgi sunmamasına neden olmaktadır” ifadelerine yer verildi.

SAYIŞTAY’A GÖRE YAPILMASI GEREKEN

Sayıştay’a göre ‘İdarenin Mülkiyetinde, Yönetiminde veya Kullanımındaki Taşınmazların Envanter Çalışmalarının Tamamlanmaması ve Buna Bağlı Olarak Muhasebe Bilgilerinin Güncellenmemesi’ konusuna ilikin olarak, “İdarenin Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik doğrultusunda taşınmazları için fiili envanter çıkarması, değer tespiti, numaralandırma, dosyalama, cins tashihi işlemlerini yapması, ilgili formlar ile icmal cetvellerini oluşturarak muhasebe kayıtlarını güncellemesi gerekmektedir” denildi.

“SERMAYELER HESABI GERÇEK DURUMU YANSITMIYOR”

Sayıştay Denetim Raporu’nun 4’ncü bulgusuna göre, “Belediye tarafından mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermaye tutarlarının, hatalı olduğu ve yanlış hesapta izlendiği görülmüştür” ifadelerine yer verildi.
Bu kapsamda Sayıştay’ın Denetim Raporları’nda şu ifadelere yer verildi:

A)241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı (Sermaye Payı Oranı %50'den Fazla Olanlar)

10.11.2017 tarih ve 2017/137 sayılı Meclis Kararına istinaden Bayındır Belediyesine, belediyenin görev ve hizmet alanlarında faaliyet yürütmek üzere hibe edilen Dostane Organizasyon Turizm İnsan Kaynakları Enerji ve Temizlik İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ’ye 500.000 TL nakdi sermayenin ve kararda detayı bulunan 9 kalemden oluşan zeytinlik, dükkan, tarla, arsa vb gayrimenkulden oluşan ayni sermayenin verilmesi kararlaştırılmıştır. 500.000 TL nakdi sermayenin başlangıçta 06.02.2018 tarihinde 1/4 oranında 125.000 TL’si yatırılmıştır.

Daha sonra unvanı BYNDR Turizm Enerji Org. İns. Eğ. Gıd. Tar. Tem. Güv. Taş. İnş. San. Tic. AŞ olarak değişen şirkete kalan 375.000 TL nakdi sermaye alacağına ve ilave 05.03.2018 tarih ve 2018/43 sayılı Meclis kararı ile onaylanan 50.000 TL sermaye artışına istinaden 2021 yılına kadar muhtelif tarihlerde yapılan sermaye ödemeleri ile toplamda 550.000 TL sermayeye ulaşılmıştır.

Ayni sermaye için yapılan değer tespiti sonucu 4.100.000 TL, 23.02.2021 tarihinde BYNDR AŞ kayıtlarına alınmış, toplam şirket sermayesi 4.650.000 TL olmuştur. Buna karşın Belediye muhasebe kayıtlarında şirketteki hisse payını gösteren 241-Mal Ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabında şirket sermayesine iştirak edilen tutar sadece 500.000 TL olarak görünmektedir. Bu nedenle Belediyenin 2022 yılı bilançosunda 241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabının altında 241.01.03-Sermaye Payı Oranı %50’den Fazla Olanlar yardımcı hesabı 4.150.000 TL tutarında eksik görünmektedir.

 SAYIŞTAY’A GÖRE YAPILMASI GEREKEN:

“İdarenin %50’nin üzerinde sermaye payı oranına sahip olduğu şirket ile ilgili sermaye kayıtlarını, 241.01.03-Sermaye Payı Oranı %50’den Fazla Olanlar Hesabını fiili durum ile uyumlu duruma getirerek tutması gerekmektedir.”

‘İZTARIM A.Ş KAYITLARI DA HATALI”

Sayıştay Denetim Raporu’na göre, İztarım AŞ 2022 yılı sermaye girişlerinin toplam tutarı ile Belediyeye ait mevcut sermaye tutarı olan uyum göstermemektedir.

Rapor’da konuya ilişkin şu ifadelere yer verildi:

B)241-Mal ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı (Sermaye Payı Oranı %10 'a Kadar Olanlar)

Yeni unvanıyla İztarım AŞ’nin Belediyeye gönderdiği sermaye artışlarını ve Belediyenin güncel sermaye tutarını gösteren çeşitli yazıları ve muhasebe kayıtları incelendiğinde; 2022 yılı sonu itibarıyle şirket sermayesinin 313.241.441 TL, Belediyenin sermayesinin 228.352,99 TL olduğu, sermaye oranının ise %0,0729 olduğu görülmüştür.

Belediyenin 2022 yılı muhasebe kayıtları incelendiğinde, Sermaye Payı Oranı %10 'un altında kalan İztarım AŞ’deki sermaye payını gösteren kayıtları, 241-Mal Ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı altında 241.1.1 Sermaye Payı Oranı %10 'a Kadar Olanlar yardımcı hesabı ile izlemesi gerekirken 240-Mali Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı altında, 240.1.1 Sermaye Payı Oranı %10 'a Kadar Olanlar yardımcı hesabı ile ve aynı hesap kodu altında İlbank sermaye kayıtlarıyla ayrıştırılmamış halde izlediği görülmüştür.

Bunun yanı sıra 240.1.1 hesabı için yevmiye kayıtları incelendiğinde İztarım AŞ 2022 yılı sermaye girişlerinin toplam 109.350 TL olduğu görülmüş olup bu tutar, İztarım AŞ’nin bildirdiği, Belediyeye ait mevcut sermaye tutarı olan 228.352,99 TL ile uyum göstermemektedir. Bu duruma Belediyenin sermaye ödemelerinin bir kısmını 2021-2023 yılları arasında 630-Giderler Hesabı altında muhasebeleştirmesi neden oluştur.

Sonuç olarak Belediyenin 2022 yılı bilançosunda 241-Mal Ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 228.352,99 TL eksik, 240-Mali Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 109.350 TL fazla görünmektedir.

SAYIŞTAY’A GÖRE YAPILMASI GEREKEN:

“İdarenin %10’un altında sermaye payı oranına sahip olduğu şirket ile ilgili sermaye kayıtlarını 240 yerine 241 hesap kodu altında, 241.1.1 Sermaye Payı Oranı %10'a Kadar Olanlar yardımcı hesabında, şirket hesapları ve fiili durum ile uyumlu duruma getirerek tutması gerekmektedir”

Sayıştay’ın Bayındır Belediyesi ile ilgili yayınladığı denetim raporlarında ‘Diğer  Bulgular’ başlığı altında ise şu bilgilere yer verildi:

REKLAM VERGİSİ TAHAKKUK VE TAHSİLATI YAPILMAMIŞ

Sayıştay’ın Denetim Raporu’na göre, “İlçe sınırlarında faaliyet yürüten işyerleri için ilan reklam vergisi tahakkuk kayıtlarının yapılmamış olduğu görülmüştür. Yapılan incelemede; 2502 adet işyeri çalışma ruhsatı almasına rağmen bu işyerlerinden sadece 27’sinin ilan ve reklam vergisi beyanının bulunduğu, beyanda bulunmayan işyerlerine vergi tahakkuk ettirilmediği görülmüştür. 2022 yılı ilan ve reklam vergisi tahakkuk ve tahsilat bilgisi aşağıda gösterilmiştir”ifadelerine yer verildi.

SAYIŞTAY’A GÖRE YAPILMASI GEREKEN:

“Söz konusu ilan ve reklam vergisinin beyan ve tahakkuk ettirilmesiyle ilgili işlemler için kapsamlı bir çalışma yapılması gerekmektedir.”

ÇEVRE VERGİSİ’NİN TAHAKKUK VE TAKİBİ YAPILMAMIŞ

Sayıştay’ın Denetim Raporu’na göre, “İlçe sınırlarında faaliyet yürüten ve çevre temizlik vergisi ödeme yükümlülüğü olan işyerlerinin tümü için tahakkuk kayıtlarının yapılmamış olduğu, tahakkuk kaydı yapılanlar için ise tahsilat oranının düşük gerçekleştiği görülmüştür.

2022 yılı itibarıyla 2502 ruhsatlı işyeri bulunmasına rağmen, çevre temizlik vergisi beyanı bulunan işyeri sayısı sadece 1582 olarak gerçekleşmiştir. Beyanı bulunan mükellef sayısının toplam ruhsatlı işyeri sayısına oranı %63,2 olup kalan %36,8’lik orana tekabül eden kalan 920 işyeri ise çevre temizlik vergisi ödememekte ve bu işyerlerine söz konusu vergi tahakkuk ettirilmemektedir.

2022 yılında ruhsatlı işyerlerinin %63’ünün çevre temizlik vergisi beyanına karşın, tahakkuku gerçekleşenlerin de yalnızca %54’ü oranında tahsilat gerçekleşmiştir” ifadelerine yer verildi.

SAYIŞTAY’A GÖRE YAPILMASI GEREKEN:

Sayıştay’ göre “5018 sayılı Kanun hükümlerine göre, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanılması esastır. 5018 sayılı Kanun'a ve 5393 sayılı Kanun'a göre kamu görevlilerinin kamu alacağının tarh, tahakkuk ve tahsil yönünden dolayı önemli görev ve sorumlulukları bulunmaktadır.

Bu nedenle, söz konusu çevre temizlik vergisinin beyan ve tahakkuk ettirilmesiyle ilgili işlemler için kapsamlı bir çalışma yapılması gerekmektedir” denildi.

32 TAŞINMAZIN KİRALAMA İHALESİ YAPILMAMIŞ

Sayıştay’ın Denetim Raporu’na göre, “İdarenin mülkiyetinde veya tasarrufunda bulunan 32 adet taşınmazın, kiralama ihalesi yapılmaksızın ecrimisil karşılığında kullandırıldığı görülmüştür.

İdarenin taşınmaz işlemlerinin incelenmesi neticesinde; İdarenin tasarrufu veya mülkiyetinde olan 32 taşınmazın işgal edildiği ve bu işgalcilerin mezkûr yerlerden çıkarılmadığı, bunun yerine tespit edilen ecrimisillerin kira gibi uygulanıp tahsil edildiği, işgallerin devam ettiği tespit edilmiştir” ifadelerine yer verildi.

SAYIŞTAY’A GÖRE YAPILMASI GEREKEN:

“Belediyenin işgal edilen taşınmazları ile ilgili ecrimisil ve tahliyesi ile kiralanmasına ilişkin işlemlerin, 2886 sayılı Kanun’da yazılı hükümlere uygun olarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir.”

BORÇ STOKU BORÇLANMA SINIRININ ÜZERİNDE

Sayıştay’ın Denetim Raporu’na göre, “İdarenin 2022 yılı borç stok tutarının, 5393 sayılı Kanun’un 68’inci maddesi birinci fıkrasının (d) bendinde gösterilen borçlanma sınırının üzerinde gerçekleştiği görülmüştür.

2021 yılı en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin yeniden değerleme oranı ile artırılan miktarı neticesinde bulunan 81.959.421,05 TL tutar 2022 yılı borçlanma haddini göstermektedir.

Belediyenin 2022 yılı için mevzuat hükümlerine uygun olarak hesaplanmış borç limiti 81.959.421,05 TL iken, 2022 yılı borç stoku 103.812.921,63 TL olup borçlanma limitinin 21.853.500,58 TL aşıldığı tespit edilmiştir” ifadelerine yer verildi.

SAYIŞTAY’A GÖRE YAPILMASI GEREKEN:

“5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 68’nci maddesi uyarınca, borçlanma için belirlenen usûl ve esaslara uygun olarak borçlanılması gerekmektedir.”

HAYVAN BAKIM EVİ KURULMAMIŞ

Sayıştay’ın Denetim Raporu’na göre , “Belediye tarafından sahipsiz veya hasta ya da tehlike arz eden hayvanlar için hayvan bakımevi kurmaya yönelik 2022 yılı bütçesinde, kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde beşi oranında kaynak ayrılmadığı görülmüştür.

Yapılan incelemede idare 2022 mali yılında bu hizmet için bütçesinde 46.35.07.34 kodu ile Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğünün bünyesinde 06.05.07.02 Hizmet Tesisleri ekonomik kodu ile 124.000 TL ödenek belirlemiş ancak herhangi bir harcama gerçekleştirmemiştir.

İdarenin kesinleşmiş en son bütçe geliri 2021 bütçe geliri olup 115.083.878,61 TL’dir. Bunun binde beşi 575.419,4 TL’dir. Oysa idare 2022 mali yılı bütçesinde hayvan bakımevi kurmak için 124.000 TL ödenek belirlemiştir. Böylece belediyenin 2024 yılı sonu itibarıyla yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerini teminen 2022 yılı bütçesinde 5199 sayılı Kanun’un geçici 4’üncü maddesi ile öngörülen kaynağı öngörülen miktarda ayırmadığı görülmüştür” ifadelerine yer verildi.

SAYIŞTAY’A GÖRE YAPILMASI GEREKEN:

“5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu hükümlerine uygun olarak Belediyenin 2021 yılından itibaren üç yıl süreyle hayvan bakımevleri kurmak ve rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek için yapacağı bütçede kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde beşi oranında kaynak ayırmak suretiyle uygulamaya geçmesi gerekmektedir. “

SAYIŞTAY’A  VERİLMESİ GEREKEN BELGELER ZAMANINDA VERİLMEMİŞ

Sayıştay’ın Denetim Raporu’na göre, “İdarenin 2022 yılında, “Kamu İdaresi Hesaplarının Sayıştay'a Verilmesi ve Muhasebe Birimleri ile Muhasebe Yetkililerinin Bildirilmesi Hakkında Usul ve Esaslar”a göre Sayıştay'a verilmesi gereken defter, mali tablo ve belgeleri süresi içerisinde vermediği veya geç verdiği görülmüştür.

Yapılan incelemede, yukarıda yer verilen hükümler doğrultusunda belediye tarafından sunulması gereken defter, mali tablo ve belgelerin ilgili usul ve esaslarda belirtilen süreler içerisinde Sayıştay Başkanlığı'na verilmediği tespit edilmiştir” ifadelerine yer verildi.

SAYIŞTAY’A GÖRE YAPILMASI GEREKEN:

“İdarenin, “Kamu İdaresi Hesaplarının Sayıştay'a Verilmesi ve Muhasebe Birimleri ile Muhasebe Yetkililerinin Bildirilmesi Hakkında Usul ve Esaslar”a göre Sayıştay'a verilmesi gereken defter, mali tablo ve belgeleri süresi içerisinde ve eksiksiz vermesi gerekmektedir. “

YEVMİYE DEFTERİ KAYIT İŞLEMLERİ HATALI

Sayıştay’ın Denetim Raporu’na göre, İdarenin 2022 yılı yevmiye defterinde ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olarak mükerrer kayıtlar bulunduğu, geriye dönük değişiklikler içeren kayıtların yapıldığı görülmüştür.

 a)Yevmiye Defterinde Mükerrer Kayıt Yapılması

İdarenin 2022 yılı yevmiye defterinde aşağıdaki tabloda yer alan farklı tarihlere ait aynı yevmiye numaralı kayıtlar bulunduğu görülmüştür

İdarenin 2022 yılı muhasebe kayıtları incelendiğinde, yevmiye defterinde 2 adet yevmiye numarasının mükerrer kullanıldığı, görülmüştür.

Yukarıda yer verilen Yönetmelik hükümlerine göre yevmiye kayıtlarının müteselsil sıra numaralı olarak düzenlenmesi gerekmektedir.

b)Yevmiye Defterinde Geriye Dönük Kayıt Yapılması

Yevmiye defterinde yer alan muhasebe kayıtlarında geriye dönük olarak işlem tesis edildiği görülmüştür.

Belediye tarafından Sayıştay Birleşik Veri Aktarım Sistemine (BVAS) 2022 yılında 9 defa birleştirilmiş veriler defteri (BVD) yüklendiği görülmüştür. Yapılan kontrollerde muhtelif tarihlerde yüklenen BVD’de yapılan değişiklik sayıları aşağıdaki gibidir.

Bunun yanında idarenin muhasebe kayıt sisteminin geriye dönük işlem yapmaya izin verdiği ve toplam 733 adet yevmiyede tarihleri değiştirilmek üzere geriye dönük olarak değişiklik yapıldığı tespit edilmiştir” ifadelerine yer verildi.

SAYIŞTAY’A GÖRE YAPILMASI GEREKEN:

“Yönetmelik hükümlerine göre muhasebe işlemlerinin yevmiye defterine yevmiye tarih ve numara sırasına göre günlük olarak kaydedilmesi ve muhasebe kayıtlarının ancak yeni bir muhasebe kaydı ile düzeltilmesi gerekmektedir”