Bergama'dan Meclise 'Çam fıstığı' tepkisi

Türkiye’de çam fıstığı üretiminin yüzde 80’i, dünya üretiminin ise yüzde 10’unu karşılayan İzmir’in Bergama İlçesi’nde ki Kozak Yaylası’nda üretimin 2000 tondan, 200 ton seviyesine düşmesine ilişkin TBMM Genel Kurulu’nda ‘Çam Fıstığı Araştırma ve Koruma Enstitüsü Kurulması Hakkında’ verilen kanun teklifi AK Parti ve MHP oyları ile reddedildi. Kanun teklifini veren CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat tepkisini; “Çam fıstığı ağaçlarında yaşanan verimsizlik sorununun nedenlerinin araştırılması ve bu çerçevede oluşturulması gereken politikaların ve alınması gereken önlemlerin belirlenmesi ve üreticilerinin desteklenmesi amacıyla bir araştırma ve koruma enstitüsü kurulmasını teklif ettim. Ancak AKP ve MHP oyları ile reddedildi. Üretimin artırılarak ülkemizin çam fıstığında bir dünya markası olmasını mı istemiyorsunuz'” sözleriyle dile getirdi. 

KOZAK MUHTARLARI TEPKİ GÖSTERDİ

Bölgedeki 17 köyün, yaklaşık 10.000 nüfusun gelir kaynağı olan Çamfıstığı ile ilgili verilen teklifin reddedilmesi Bergama gündemine bomba gibi düştü. 10 yıldır devam eden sorun ile ilgili görüş bildiren Kozak’lı muhtarlar konuya tepki gösterdi. Muhtarlar, Cuma günü bir dizi ziyaret ve toplantı için Bergama’ya gelecek olan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye konuyu aktaracaklarını ifade etti.

Göbeller Köyü Muhtarı Ertan Sağlam; “Buranın halkı çamfıstığı olmazsa borçlarını ödeyemez. Gençlerimiz iş bulabilmek için köylerini terk etmeye başladılar. Bu soruna çözüm bulunamazsa köy diye bir şey kalmaz, dağılırız. Devlet bir önlem almalı”, Yukarıbey Köyü Muhtarı Yusuf Doğan; “Bu karara bölge halkı şok oldu. Kararın derhal tekrar gözden geçirilip yeniden görüşülmesini istiyoruz. Bölge olarak ekonomik çöküntü içerisindeyiz. Gençlerimiz işsizlik nedeniyle isyan ediyor”, Çamavlu Köyü Muhtarı Mustafa Kocataş; “Uzun zamandır yaşanan sorunlar bölgenin büyük sıkıntılar yaşamasına neden oluyor. Biran önce konunun üzerine gidilmeli ve bu soruna çözüm bulunmalı”, Demircidere Muhtarı Hızır Yıldırım; “Verilen kanun teklifinin reddedilmesini üzüntüyle karşıladım. Çamfıstığı bölge halkımızın gelir kaynağı olmasının yanı sıra ülkemiz içinde milli bir servet. Konunun tekrar gündeme getirilmesini istiyoruz” ifadelerine yer verdiler. S.T Kozak Bucağı Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Fevzullah Ertan ise; “Bizim için çok aşırı önemli bir konu. Halkımızda geçim sıkıntısı başladı. Bundan önce geçim sıkıntısı nedir bilmezdik. Biran önce bu araştırmanın yapılmasını istiyoruz” dedi.

“İHRACATÇI DA ZOR DURUMDA”

Kermes Tarım’ın sahibi ihracatçı Önder Özdemir; “Bu yörenin insanıyım. 2010 yılından sonra ciddi bir kaybımız oldu. Hocalarımız bugüne kadar bunun sebebini bulamadılar. İnsanlarda ekonomi kalmadı. Gençler başka yerlere gittiler. Bu işi yapabilecek kişi sayısı azaldı. Top yekûn mücadele başlatılmalı. Devletin bu işin üzerine düşmesini istiyoruz” dedi. 2009 yılından örnek veren Özdemir; “Biz üretici olarak Avrupa’da ikinci sırada olan bir firmayız. Örneğin 2009 yılında Türkiye’de 1800 ton çamfıstığının 1000 tonunu biz ihraç ediyorduk. 30 milyon dolarlık ihracat yapıyorduk. Bu günümüzde 100 ton seviyesine düştü. Eskiden üç yıllık bütçeyi dahi belirleyebiliyorduk. Zor durumdayız” dedi.

“KINIYORUM”

Bergama Çevre Platformu Başkanı Erol Engel ise; “AKP ve MHP genel merkezleri Bergama ilçe örgütlerine sorsaydı bu önergeye destek verirlerdi. 8 yıldır Kozak yaylasında fıstık üretimi yok denecek kadar az, köylü çaresiz ürün vermiyor diye ciddi bir ağaç katliamı var. Önergeyi kimin verdiğinden çok böyle bir ihtiyaç var mı yok mu ona göre hareket edilmeliydi. İncir'in, zeytinin araştırma enstitüsü varken ihracatıyla yüksek bir katma değer elde edilen çam fıstığına karşı böylesi bir tutumu anlamak mümkün değil. Üstelik de Kozak yaylası dünyanın en kaliteli çam fıstığının üretildiği ve en çok üretim yapılan bölgesiydi. Böylesi önemli bir ihraç ürününün enstitüsünü kurmaktan daha doğal ne olabilir. AKP ve MHP genel merkezlerinin yöre köylüsünün yaşadığı sıkıntılar habersiz davranmalarını kınıyorum” dedi.

“KANUN TEKLİFİNİN REDDEDİLMESİ BİZİ ÜZMÜŞTÜR”

12 yıldır Kozak Çamfıstığı ile ilgili defalarca toplantı yaptıklarını ifade eden Bergama Ticaret Odası Fikret Ürper ise; “2000 tondan 150-200 tona kadar düşen çamfıstığı rekoltesi ile ilgili verim düşüklüğü nedenlerini araştırmak üzere Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi, Ege ve Dokuz Eylül Üniversiteleri Biyoloji ve Mikrobiyoloji Anabilim dallarınca odamız ortaklığında çalışmalar yaptık. Ancak net bir sonuç elde edilememekle birlikte bir mantar hastalığı ve bir böceğin neden olabileceği ifadeleri ile karşılaştık. Kesin sonuç için bazı akademisyenlerin görüşü Çam Fıstığı Araştırma Enstitüsü kurularak sürdürülebilir verimli üretim sağlanmasıdır. Çam fıstığı bölgemiz için çok önemlidir. Çam Fıstığı Araştırma ve Koruma Enstitüsü Kurulması hakkındaki kanun teklifinin reddedilmesi bizleri üzmüştür. Diğer taraftan ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının farklı yönlerden çamfıstığı sorunlarının çözümüne ilişkin toplantı ve çalışmalarını da takip edeceğiz. Çamfıstığının eski rekoltesine ve verimine kavuşması odamız öncelikleri arasındadır.  Bu konu ile ilgili tüm girişimleri başlangıçtan bu güne dek destekledik ve desteklemeye devam edeceğiz” dedi.  

“KOZAK YAYLASI GERİ DÖNÜLEMEZ YARALAR ALABİLİR”

Bergama’nın önceki dönem Belediye Başkanı Mehmet Gönenç; “Kozak Bölgesi’nde çam fıstığı üretiminde rekoltenin düşmesiyle birlikte gençlerin köylerini terk ederek iş aramaya gitmeleri nüfusun azalmasına neden oldu. Nüfusun azalması da okul ve sağlık ocaklarının kapanmasına sebep verdi. Arazilerin çok ucuz fiyatlara şehirlilere satılmaya başlanmasının yanı sıra kaçak yapılaşma hız kazandı. Borçlarını ödeyebilmek için çamfıstığı ağaçları kesilip kereste yapımında kullanıldı. Şimdi verilen kanun teklifinin reddedilmesi bölgede yeni umutsuzluklara ve hatta Kozak Yaylasının geri dönülemez yaralar almasına neden olabilir. Biran önce bu yanlıştan dönülüp, fıstıkçamı verim düşüklüğünün nedenleri uzman araştırmacılardan oluşan bir ekip tarafından araştırılmalıdır” dedi.