Bornova’da ‘kırsal mahalle’ tartışması ipleri gerdi: Köylerde kaçak yapı teşviki iddiası

TENZİLE AŞÇI/EGEPOSTASI- Bornova Belediye Ağustos ayı Olağan Meclis Toplantısı birinci bileşimi Bornova Belediye Başkan Vekili Hüseyin Ünal idaresinde gerçekleştirildi. Tartışmalı geçen meclise, daha 2012’de çıkarılan yasa ile köyden mahalle statüsüne alınan bazı alanların kırsal mahalle statüsüne getirilmesi konusunda Bornova’da yapılan çalışmalarla ilgili tartışmalar damgasını vurdu. 

Fikir ayrılıklarıyla başlayan mecliste, belediyenin hissesi olan bazı alanlardaki hisselerini satmasına ilişkin önergelerden Bornova ilçesi Gürpınar Mahallesi’nde 156 metrekarelik alanın belediye mülkiyetinde bulunan 12 metrekarelik alanının, taşınmazın diğer hissedarın satılması konusu “alanın imar uygulaması” üzerinden mecliste tartışmalara neden oldu. 

“BURADA BİR İMAR DURUMU BİLE YOK” 

Konuya ilişkin söz alan AK Parti Grup Sözcüsü Sait Tatlı, alanın imar uygulaması olmadan satılmasının ilerleyen dönemlerde mağduriyet yaratacağını ifade etti ve “Genelde burada hisse satışları var Bizim burada gördüğümüz vatandaşın talebi olmadan hisse satılması. Onu da geçtim. İlk maddede 12 metrekarelik alanın satışı söz onsu. Burada bir imar durumu bile yok. Henüz bir imar çalışması bile yapılmamışken biz burayı vatandaşa satacağız sonra da ‘Burası arasana dahil olacak parasını öde’ diyeceğiz Sonra bu kişi oraya inşaat yapmak istediğinde imarı olmayacak. Yarın öbür gün buraların değişip değişmeyeceği belli değil. Bu gibi durumlarda en azından imarı tamamlanmış yerler olsa iyi olur” dedi.

“BÜYÜME OLMAYACAĞI SÖYLENDİ”

Tatlı’nın sözlerine yanıt veren İmar Komisyonu Başkanı Murat Kaya, “Biz komisyon olarak toplandığımızda bürokratımız geldi ve burada herhangi bir büyüme ve genişlemenin olmayacağını söyledi. Bunun yasal altyapılarıyla bir yasa çerçevesinde AK Partili arkadaşlarla dinledik ve ak partili arkadaşlar olumlu oy kullanacaklarını söylemişlerdi. Bunu çok büyütülecek bir konu olmadığını düşünüyorum” diye konuştu. 

“DEĞİŞİP DEĞİŞMEYECEĞİNİ BİLMİYORUZ” 

Kaya’ya yanıt veren Tatlı ise şunları söyledi; “Ben sorduğum 3 sorunun da yanıtını alamadım. Buranın imar uygulaması yapılmış mı? Yapılamamış. Komisyon başkanı bize gel bu alanın imarının değişmeyeceğini öylendi oluyor. Ama değişip değişmeyeceğini bilmiyoruz. Biz vatandaşın yararına olan şeyleri kabul ettik. Ama burada bir sıkıtın var ve ben bunu dile getirdim.”

“VATANDAŞ MAHKEMEYE GİDEBİLİR”

Yapılan tartışmalar üzerine söz alan CHP’li meclis üyesi Bahar Gürsul, yargı yolu uyarısı yaptı ve “Bu maddede vatandaşın bir talebi var. Sait Bey’in ifade ettiği gibi vatandaşı mağdur etmiyoruz işini kolaylaştırmaya çalışıyoruz. Aksi halde vatandaş bize dava açacaktır. Komisyonlarda bu konu yeterince tartışılmış. İmar uygulaması olduğunda d parsellerde miktar olarak değişim olmayacağını söylemişler” ifadelerini kullandı. 

“İMARI OLMADAN BURAYI ALMASI MÜMKÜN DEĞİL”

Gürsul’a yanıt veren Tatlı ise imar uygulaması olmayan bir alanın alınmasının mümkün olmadığının altını çizdi ve “Bir hukukçumuz diyor ki ‘Yarın vatandaş mahkemeye gittiğinizde davayla burayı olacak’ diyor. Ama imarı olmadan burayı alması mümkün değil. Uygulaması olmayan bir yerin mahkemeyle alınacağını nasıl söylersiniz?” 

KIRSAL MAHALLE STATÜSÜ İPLERİ YİNE GERDİ

Oturumda gündeme gelen bir diğer konu ise yakalık 5 aydır karara bağlanamayan, Bornova sınırları içerisinde yer alan 12 mahallenin kırsal mahalle statüsüne alınması konusu oldu.
İlçe sınırlarında yer alan Gökdere, Çiçekli, Yaka, Beşyol, Sarnıç, Kurudere, Karaçam, Kayadibi, Çamiçi, Eğridere, Laka ve Kavaklıdere mahallelerinin kırsal mahalle statüsüne alınmasının İmar ve Şehircilik Komisyonunca oy çokluğu ile uygun bulunmaması hususu mecliste CHP ve Ak Parti grupları arasında gerilimi ikinci kez yükseltti. 
İlgili gündem maddesi üzerine söz lan CHP Grup Başkanvekili Kahya, önergede değişiklik talep ederek ilgili mahallelerden Kurudere Mahallesi’nin kırsal mahalle statüsüne alınması değişikliğiyle maddenin oylanması talebinde bulundu. 

İLKESEL KARAR VURGUSU

İlgili madde üzerine söz alan AK Partili meclis üyesi Cesim Çelik kırsal mahalle statüsü kararının neye dayanarak alınıp alınmadığı konusunda bir boşluk olduğunu ifade etti ve “Bu madde 5 aydır gündemde. Komisyonlarda tartışılıyor. Bir komisyon üyesi olan arkadaşlarla bütün köyleri dolaştık hemen hemen. Bu köyler, yasa gereği 2023 yılına kadar bazı vergilerden muaflar. Başkanlık 2023’ten sonrası için de hayvancılığın devam etmesi noktasında bir önerge getirmişti. Biz bunu sorduğumuzda,  hayvancılık yapan vatandaşların diğer vatandaşlar tarafından şikayet edildiği ve bu kişilere ceza kesilmesi ayrıca hayvanın şehir dışına çıkarılması söz konusu. En azından bu vatandaşların elinin rahatlatılması için bu alanların kırsal mahalle statüsüne alınması gerekiyor. Büyükşehirdeki bürokratlara sorduğumuzda da bir yönetmelik hazırlandığı ve bunu beklememiz gerektiğin söylediler.  5 ayın sonunda büyükşehirde herhangi bir yönetmeliğin olmadığı, bu kararın neye dayanarak alındığı belli değil. Büyükşehir imar komisyonundaki arkadaşlar ilkesel karara bağlı olarak bir karar alacaklarını söylediler. Peki Bornova’da olanın hiçbirinin kırsal mahalle statüsünün olup olmadığını sorduk ve bir köy olabileceğini söylediler. Ancak diğerleriyle birlikte onun da reddedileceğini belirttiler. Biz de bu konunun böyle olmayacağını ve reddettiğimizi bildiriyorum” dedi. 

“KÖY KÜLTÜRÜ KALMADI”

Çelik’e yanıt veren CHP’li Gürsul, kırsal mahalle tespitlerinin belirli kriterlere göre yapıldığının altını çizdi ve “Kırsal mahalleye ilişkin bakanlığın çıkardığı bir yönetmelik var. Bu, merkezi hükümetin bir yanışı düzeltme çalışmasıdır. Çünkü köyler kırsal mahallelere dönüştürüldüğünde biz parti olarak da karşı çıktık. Köylü bu kararla çok sancılar yaşadı ve köy kültürü kalmadı. Kırsal mahalle yönetmeliğine baktığımızda… Kırsal yerleşim özelliğiniz devam edip etmemesi şehir merkezine uzaklık ve ulaşımı, belediyenin imkanlarından altyapı, atıksu, ulaşım vb. hizmetlerinden en az birine tam ulaşılıp ulaşmadığı, mera ve tarım alanı gibi alanların yüzölçümü gibi huşular yer alıyor. Bu kırsal alanlar zaten büyükşehir belediyeleri tarafından belirlenmiş durumda. Bornova’ya dönersek… Kırsal alan şartlarını sadece Kurudere Köyü’nün yerine getirdiğini gördük.  Biz bunu grubumuzda da tartıştık. Bu nedenle biz bu değişiklikle oylanmasını istiyoruz” diye konuştu.

“KÖYDEKİLERE ‘GİT KAÇAK YAPI YAP’ DİYORUZ” 

İlgili madde üzerine söz alan AK Partili meclis üyesi Selma Kısa ise, emlak vergisi vurgusu yaptı ve “Ben başından beri bu konuda vereceğimiz kararın çok stratejik olacağını söylemiştim. Bizim kırsal mahalle tespitinde kırsal mahalle kriterlerine göre tespit yaptığımızı düşünmüyorum. Neden stratejik karar? Bizim her köyümüzün belli bir hüviyeti var. Hepsi birbirinden farklı. Bunları zaten yasanın 4. maddesi gereği kırsal mahalleye dönüştüremiyoruz. Ama bunun yanında üst ölçekli planlarda tarım alnı olduğu için bizim bu alanları tarım alanları olarak koruyup korumamanın stratejik kararı olarak görüyorum. Ama şu anda görüyorum ki biz bunları kırsal alan olarak değerlendirmek yerine normal mahalleye çeviriyoruz. Bizim buralara üst planlar doğrultusunda yapılaşma hakkı vermeye hakkımız yok. Biz buraları tarımı desteklemek için çalışmamız gerekirken neden bunu yapmıyoruz? Bazı köylerde kaçak yapılaşmaların artması söz konusu. Sadece Kurudere deniliyor. Neden? Soruyorum: Kırsal mahalle kararı almadığımız bu köylerin hangisinde bir toplu ulaşım servisi var? 100 binlik planlarda bunlar tarım alanı. Ona rağmen biz bunları mahalle statüsüne sokuyoruz. Bizim bu mahallelerden alacağımız emlak vergisine çok mu ihtiyacımız var? Biz güçlü bir belediyeyiz. Bu anlamda buradaki emlak vergileri nedeniyle bu kararı alıyorsak bence tarım alanı olarak kullanılmasını desteklememiz gereken alanların yapılaşmasını desteklemek amacıyla bir karar alıyoruz. Ama üst ölçekli planlara göre bunu da yapmamız mümkün olmadığı için yine konu kaçak yapılara gelecek. Bizim aldığımız bu kararla biz köydekilere ‘Git kaçak yapı yap’ diyoruz. Olanı engellemiyoruz, olduktan sonra hiç müdahale etmiyoruz ama olması için de biz şu anda bu kararı veriyoruz. Dolaysıyla buradaki emlak vergileri nedenliyle bu alıyorsak ilerleyen dönemlerde bu, kaçak yapılaşmasının önünü açıyoruz” dedi.

“YAPILAŞMAYLA ALAKASI YOK”

Kısa’ya yanıt veren CHP’li Bahar ise, alınan kararın kaçak yapılaşmayla ilgili olmadığının altını çizdi ve “Bu kararla yapılaşmanın önünün açıldığı söylendi ama ben bunu mantıklı görmüyorum. Biz kırsal mahalleyle ilgili yönetmelik çerçevesinde hareket etmeliyiz. Kanun koyucu bir kanun getirmiş ve bir yönetmelik var. Biz ona göre davranmalıyız. Biz kanunun üzerinde değiliz. Bürokratlarımız da bu kanun ve yönetmeliklerle bağlılar. Kaldı ki kırsal mahalle dendiğinde vergi muafiyetinden bahsediliyor. Yapılaşmayla alakası yok. Yapılaşmasının önünü açan şey Bütün Şehir Yasası. Siz şimdi bunu düzeltmeye çalışıyorsunuz” ifadelerini kullandı.

“MÜSAADE ET DE TRİLYONLUK VİLLADA YAŞAYANDAN VERGİ ALALIM”

Tartışmalar üzerine söz alan Kahya ise, kararda eşitlik vurgusu yaparken köylülerden emlak vergisi alınmayacağına dikkat çekti ve şunları söyledi; “Öncelikle kırsalla ilgili talebin muhtarlardan gelen dilekçelerle olduğunu ifade edelim. Onun dışında sanki buralar mahalle olarak kalırsa tarım yapılamayacakmış gibi bir hava estiriliyor. Öyle bir şey yok. Burada tarım yapılacak. Muhtarların buralarla ilgili 3 talebi vardı. Tarım yapabilmek, vergilerle ve sulamayla iğli sıkıntı yaşamamak istemediler. Sulamayla ilgili bir problem yok. Vergiyle ilgili boyutta ise… Belediye güçlü evet buradan gelecek paraya ihtiyacımız yok ama eşitlik diyorsak burada vicdanların sızlaması gerekiyor” dedi ve köylük alanlardan bir site görseli gösterdi. Kahya, sözünü şöyle devam ettirdi, “Köylüyü koruyoruz, tarımı da koruyoruz. Köylüden emlak vergisi falan alınmayacak. Ama müsaade et de trilyonluk villada yaşayandan alalım. Bu alanlarda isteyen herkes istediğini eski şartlarda yapacak. Buradaki farklılık eşitlik duygusuyla hareket etmek. Yoksa köylüden daha fazla vergi alıyormuş gibi bir durum söz konusu değil.”

İlgili önerge düzenlenmiş haliyle Millet İttifakı’nın kabul oylarıyla oy çokluğu ile kabul edildi.