Büyükşehir'de gündem Gaziemir plan itirazı: AK Parti grubunda çatlak

BERİVAN KAYA/EGEPOSTASI- İzmir Büyükşehir Belediyesi Ocak ayı olağan meclis toplantısı üçüncü birleşimi Başkan Vekili Mustafa Özuslu idaresinde gerçekleştirildi. 

İZDENİZ'DE GAZETE TARIŞMASI  

İZDENİZ'de mil başı fiyat cetveli ve fiyat farkı hesabına ilişkin önerge meclis gündemine geldi. 

AK Partili Erhan Çalışkan önergeye ilişkin söz aldı. Çalışkan açıklamasında, "Bu madde çeşitli gerekçeleriyle İZDENİZ firmasının giderlerinin belediyece karşılanması için bir teklif. Bu teklife neden hayır diyoruz? İZDENİZ'in masraflarını okuyorum. Gazete giderleri 1 milyon 800 bin TL. İZDENİZ kütüphane mi işetiyor? Bu para ile hangi gazeteler alınıyor. Son dönemde bu harcamaları çok fazla görüyoruz. Kötü yönetim dediğim durum bu. Ret oyu vermemizin gerekçesi bu" dedi. 
Eleştirilere yanıt veren CHP'li Meclis Üyesi Bülent Köklü, "Komisyonumzudan gelen konu bir sözleşme ile ilgili. Gazete giderlerinden bahsetti. İZDENİZ'in Mavikıta diye çıkarıdğı bir gazetesi var. 40 bin yolcunun günlük kullandığı İZDENİZ'de bu gazeteler dağıtılıyor. Hesabını yaparsanız ciddi bir rakam yapıyor. Gazete maliyetlerini dikkate alırsanız ciddi bir rakam olmadığını görürsünüz. 209 çalışanı var İZDENİZ'in. Bu personellerin hesabını yaptığınızda 148 milyon liralık en büyük paha sahip olduğu da ortada. 23 bin 502 lira işveren maliyeti dikkate alındığında ciddi bir rakam değil. İZDENİZ'in maliyetlerini tartışacak durumda değiliz. Artan maliyetler belli. Asgari ücretle çalışan olmadığına göre bu hesaplar 2024 yılında yaklaşık tahmin edilen bütçedir. Çalışanlarımıza yüzde 40 zam yapılacağı ön görülerek bu hale geldi" ifadelerine yer verdi. 

İlgili önerge şu şekilde;
Belediyemiz ile İZDENİZ A.Ş arasında imzalanmak üzere düzenlenmiş olan "Deniz Yoluyla Yolcu ve Araç Taşımacılığı İşletmeciliği Devir Sözleşmesi" Belediye Meclisimizin 16/03/2022 tarihli ve 05.318 sayılı Kararı ile yürürlüğe girmiş olup, İZDENİZ A.Ş'ye yapılan ödemeye esas mil başı ücretler söz konusu sözleşme kapsamında her yıl güncellendiğinden önerge ekinde yer alan ve 2024 yılında uygulanacak olan “Mil Başı Fiyat Cetveli ve Fiyat Farkı Hesabı-2024”ün oyçokluğu ile uygun bulunduğuna ilişkin Plan ve Bütçe –  Ulaşım Komisyonları Raporu. 
Önerge oy çokluğu ile kabul edildi. 

"BERGAMA'DA TİCARİ ALAN İHTİYACI"

Bergama'da 1. Bağlar Sokağın; Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nin ilgili maddeleri kapsamında yönetmelikte belirtilen ticari kullanımların zemin katlarda yer alabilmesine ilişkin Bergama Belediye Meclisinin kararının oyçokluğu ile uygun bulunmadı. 
Önergeye ilişkin söz alan İYİ Parti Bergama Meclis Üyesi Nezih Özuyar, “Ben uygun görülürse komisyona iadesini talep ediyorum” ifadelerini kullanırken AK Partili Hüsnü Boztepe söz aldı. Boztepe, “Bu konu ile ilgili orada da ya vatandaş manav, bakkal açacak ve açamıyor. Bundan dolayı açamıyorlar. Bize hava fotoğrafları gösterildi ama… Kabul edilebilir. İhtiyaç var ki istiyorlar yoksa istemezler. Kalkıp da AVM açılmaz. Bu konunun ilgili ilçe belediyeye yetki verilmesini istiyoruz” dedi.

"PLANININ YAPILMASI DAHA SAĞLIKLI" 

CHP'li İrfan Önal ise, "Söz konusu sokak 200 metreye yakın alanı kapsayan plan tadilatı. Mevzuattan gelen bir nokta burası. Yol burası ticarete teşekkül etmiş yer yoksa kabul etmiyorduk. Burada kerpiç evler bulunuyor. Bu yolda yapılabilecek bir ticaret çalışması olamayacağına kanaat getirdik. Burada yeni başlayacak bir inşaat talebi geldi. Buna göre altta dükkanların olacağı üstte konutların olacağı bir plan eliyle yapılacağını sağlıklı bulduk. Yol boyu ticaret önerileri devam edecekse plan eliyle yapılması daha sağlıklı olur" dedi. 

Bergama Belediye Başkanlığının 10/11/2023 tarih, E-41138 sayılı Yazısı ve ekleri ile Belediyemize iletilen; III. Derece Arkeolojik Sit Alanı sınırları içerisinde kalan ve 04/07/2012 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı'nda ''Blok Nizam 3 Katlı Konut Alanı'' kullanım kararında bulunan İzmir İli, Bergama İlçesi, Ertuğrul Mahallesi 31 ada, 45 parselin bulunduğu 1. Bağlar Sokağın; Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nin ilgili maddeleri kapsamında yönetmelikte belirtilen ticari kullanımların zemin katlarda yer alabilmesine ilişkin Bergama Belediye Meclisinin 20/10/2023 tarihli ve 23/114 sayılı Kararının oyçokluğu ile uygun bulunmadığına ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonu Raporu.
Önerge İYİ Parti ve AK Parti'nni ret oyuna rağmen oy çokluğu ile geçti. 

ÇİĞLİ'NİN PLANLARINDA BÜROKRASİ TARTIŞMASI 

Çiğli ilçesi, Ataşehir, Yenimahalle ve Küçükçiğli Mahallelerinin bir kısmını kapsayan yaklaşık 330 ha’lık alanda hazırlanan 1/1000 ölçekli Büyükçiğli Ova Kesimi Uygulama İmar Planı Revizyonuna askı süresi içerisinde yapılan itirazlara ilişkin önerge meclise geldi. 
İlgili önerge şu şekilde;
Belediye Meclisimizin 17/03/2023 tarihli, 05.352 sayılı Kararı ile değişiklikle uygun görülerek 02/05/2023 – 31/05/2023 tarihleri arasında Çiğli Belediye Başkanlığı tarafından askıya çıkarılan, Çiğli ilçesi, Ataşehir, Yenimahalle ve Küçükçiğli Mahallelerinin bir kısmını kapsayan yaklaşık 330 ha’lık alanda hazırlanan 1/1000 ölçekli Büyükçiğli Ova Kesimi Uygulama İmar Planı Revizyonuna askı süresi içerisinde yapılan itirazlara ilişkin, Çiğli Belediye Meclisinin 07/06/2023 tarihli ve 05.51 sayılı Meclis Kararında düzeltme kararı içeren, Çiğli Belediye Meclisinin 08/11/2023 tarihli, 05.81 sayılı Kararı doğrultusunda hazırlanan, 1/1000 ölçekli Büyükçiğli Ova Kesimi Uygulama İmar Planı Revizyonu Değişikliği önerisinin değişiklikle oyçokluğu ile kısmen uygun bulunduğuna, kısmen uygun bulunmadığına ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonu Raporu.

BAKANLIKTAN MI, MÜDÜRLÜKTEN Mİ? 

AK Partili Hüsnü Boztepe’den ilgili bakanlıktan görüş aldığı il müdürlüğünün temsilcisi olduğuna ve il müdürlüğünden alınması gerektiğini söyledi. CHP’li İrfan Önal ise bakanlığın kendilerinden görüş alınmasını istediğini söyledi. 

BÜROKRASİ HATIRLATMASI 

AK Partili Özgür Hızal ise “Burada bürokratik sistemin içinde il müdürlükleri neden var? Merkezi idarenin temsilcisidir ve görüşü belli eder. Bakanlığın böyle bir şey isteyip istemediğini bilmiyoruz yazıyı da görmedik. Bürokratik sistem budur, DSİ’den görüş alırken gidip genel müdürlükten ya da Orman Bakanlığı’ndan geliyor. Taşra teşkilatı zaten bakanlığın temsilcisi. Bakanlığın görüşü derken gelin Ankara’dan alın demiyor” dedi.

"BAKANLIĞI SAVUNUYOR GİBİ GÖZÜKMEYEYİM AMA..."

CHP Grup Başkan Vekili Murat Aydın ise, "Meclis üyelerinin görüşleri idare hukuku bakımından doğru ama burada farklı bir durum var. Bu farklı durum bakanlığın düşüncesinden farklı. Neden bakanlık farklı bir şey söylüyor? Bir yer kamusal alanken özel tesis alanına çevrilmesinden bahsediyoruz. Biz bu değişikliği yapmazsak ilgili bakanlık bu taşınmazı kamulaştıracak. Bunu yapmayıp özel kişinin tesis yapması gerekiyorsa  bu bakanlığın üst planlamasını ilgilendiren bir husus. AKP'nin bakanlığını savunuyor durumuna düşmeyeyim ama çünkü bu düşüncenin doğru olmadığı fikrindeyim. Yerelin ihtiyaçlarının yerel tarafından daha doğru değerlendirileceğini ve il müdürlüğünün bir tereddüdü varsa bunu kendisi sorması gerekiyor. Bakanlığa yazdığımız yazıda soruyoruz. Biz Ankara'ya mı il müdürlüğünüze mi soralım diyoruz. Bakanlık bize sorun diyor. Bu bizden kaynaklanan  bir durum değil. Bakanlığın görüşünün hangi birimden alınacağı konusundaki yazısına uymak zorundayız. Yoksa mahkeme görüş almamışsın diye karar belirtir. Bakanlığın fikrinde bir yanlışlık varsa arkadaşlarımız iletir ve değerlendirilir. Bakanlık kamusal kullanımın özele geçişi için bence yanlış bir fikirde. Elimizdeki yazıya göre hareket etmeye çalışıyoruz" ifadelerine yer verdi. 

"BAKANLIĞA YARGIÇLIK" 

AK Partili Hızal ise, “Siz o bakanlıklardan birinin onurluca yargıçlığını yaptınız. Bakanlık hepimizin bakanlığı. İzBB CHP’nin değil hepimizin, bakanlık da hepimizin. Bu tartışmayı yaparken AK Parti bakanlığına benzer bir ifade…” dedi.
Kısmen oybirliği ile oygun bulunurken, kısmen oy çokluğu ile uygun bulunmadığına karar verildi. 

GAZİEMİR PLAN İTİRAZINA RANT VERGİSİ VURGUSU 

Gaziemir'de, Dokuz Eylül Mahallesi, Hava Eğitim Yolu, Sarnıç Yolu, Akçay Caddesi ve İzban Hattı arasında kalan bölgede 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Revizyonuna askı süresi içerisinde yapılan itirazlar içerisinden Gaziemir Belediye Meclisinin kararı ile uygun bulunan hususlar kapsamında hazırlanan 1/1000 Uygulama İmar Planı Revizyonu Değişikliği önerisinin oybirliği ile uygun bulunmadığına ilişkin önerge meclis gündemine geldi. 
İlgili önerge şu şekilde;
Belediye Meclisimizin 16/06/2023 tarihli ve 05.670 sayılı Kararı ile değişiklikle uygun görülerek 16/08/2023/18/09/2023 tarihleri arasında Gaziemir Belediyesi tarafından askıya çıkarılan, Gaziemir İlçesi, Dokuz Eylül Mahallesi, Hava Eğitim Yolu, Sarnıç Yolu, Akçay Caddesi ve İzban Hattı arasında kalan bölgede, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından onaylanan 1/5000 ölçekli Gaziemir 1.Etap Nazım İmar Planı Revizyonu doğrultusunda hazırlandığı belirtilen, mevcut 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Kullanım Kararlarının yeniden düzenlenmesine ilişkin 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Revizyonuna askı süresi içerisinde yapılan itirazlar içerisinden Gaziemir Belediye Meclisinin 10/10/2023 tarihli ve 69/2023 sayılı Kararı, 10/10/2023 tarihli ve 70/2023 sayılı Kararı ve 10/10/2023 tarihli ve 76/2023 sayılı Kararı ile uygun bulunan hususlar kapsamında hazırlanan 1/1000 Uygulama İmar Planı Revizyonu Değişikliği önerisinin oybirliği ile uygun bulunmadığına ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonu Raporu. (İmar ve Şehircilik Dai.Bşk.E.1701003)

KAMU YARARI HATIRLATMASI 

AK Partili Meclis Üyesi Erhan Çalışkan, "Bu madde ne olduğunu okuduğumuzda anlamadığımız bir madde. Bu madde gereğince Gaziemir'de bir bölegbnin Haziran ayında oybirliği ile geçirdiğimiz imar planına yapılan itirazla ilgili bir madde. Bu plan Akçay caddesi, demiryolu, Srnıç yolu arasında kalan bölegnin imar düzenlemesi. Burada daha önce geçmiş bir imar var. Bir de daha öcne geçmiş bir üst plan var. Biz İzBB'nin yaptığı 1/5000'liğe uygun 1/1000'lik imar planı yaptık. İmar planları ihtiyaca göre değişebilir. Bu tekbik bir işlemdir. Burada oyladığımız bir konuya itirazlar var. Biz bunu oy birliği ile geçirdik. Bu planla ilgili tartışmalar basına da yansıdır. 15 Eylül 2020 yılında çıkan kanuni düzenlemede rant vergisi tanımlanıyor. 'Mevcut imar planında değişiklik yapılıyorsa ve oraya rant çıkıyorsa bu planı mülk sahiplerinden bir tanesi imar planı yaparsa bunu devlet alır' diyor. Devlet bunu 1/1000'lik plan geçtiğinde alır. O tarihten sonra 1/1000'lik geçince rant vergisi doğuyor. 1/1000'lik geçti ama bu para nasıl dağıtılacaktı? Yüzde 25'i büyükşehire yüzde 25'i ilçe belediyesine ve yüzde 25'i bakanlığın kentsel dönüşüm donuna kalan yüzde 25'i ise hazineye dağıtılır. Anayasa bu yasayı değiştirin dedi. Anayasa rant vergisinin yüzde 100'ünü devlet almasın diyor. Burada itiraz, bu yönetmelik 3 kamu kurumuna istisnai durum yaratıyor. TOKİ, Çevre ve şehircilik ve belediyeler kamu eliyle plan yaparsa rant vergisi olmaz diyor. Ancak bu yetki kentsel dönüşüm için veriliyor. Dönüşüm yapılacaksa imar planı değişsin ve bu plandan vatandaş yararlansın. İlçe meclisinde bu önerge 2 kez reddedildi. İtiraz ise, "siz bu yasanın ruhuna uygun hareket etmediniz" diyor. Karşı çıkılan durum bu. Böyle itiraz mı olur yasal dayanağı yok diyen hukukçu arkadaşımız var. Belediye meclislerinin yoğunluk artışı verme yetkisi yok. Depremde biz elimizi taşın altına koyduk. Onun öyle yapılmayacağını herkes biliyordu. Ama vicdana uysun dedik. Burada kamu yararı nerede? Kamu yararı yoksa ben hukuksal dayanağı yoksa bile tarafım belli olsun diye  bu itirazın kabul edilmesi için oy kullanacağım" ifadelerine yer verdi. 

"1997'DEN BERİ BEKLEYEN VE MENFAATİ OLAN BİR PLAN" 

Çalışkan'a yanıt veren Gaziemir Belediye Başkanı Halil Arda, "5 yıldır ilçemin meseleleri dışında hemen hemen söz almadım. Bu mesela daha önceki meclislerde de tartışıldı. Gaziemir’i tanısın neler yaptığını neler yapmaya çalıştığını bir defa görsün ondan sonra kendisi ile görüşürüz. 1997 yılında sanayiden çıkartılıp konut dışı kentsel çalışma alanına döndürülmüş. Bu ada dışında her yer plana göre yapılaşmış. Orada tapusu belediyeye ait uzun zamandır kullanılamayan araziler var. Burada çok düşük zaiyat ile yapılmış yerler var. Burayı 1,5 ranta biz mi çıkarttık? Burhan Özfatura döneminde yapılmış kendisine teşekkür ediyoruz. Burada yıllardır bekleyen alan var, 1/1000’lik planını yaptık yasal da. Herkes 97’den beri bekliyor, parsel bazlı da düzenleme yapılamıyor. Peki bu plan Gaziemir’de kimin oyu ile geçti? AK Partili arkadaşların oyu ile. Burada mağdur olan bir kesim var ve plana göre yerleşim olmalı. Biz Gaziemir’de bir trafo alanını ticaret alanına dönüştürdü, çıkıp konuştunuz mu? Vatandaş orasını trafo alanı olduğunu bilerek satın almış, var mı değer artışı… Hanginizin sesi çıktı. Burada 97’den beri bekleyen bir şey yapıldı. Gaziemir’in menfaatine olan bir plandır bu" dedi. 

"DEĞER ARTIŞI KÜÇÜMSENEMEZ" 

AK Partili Medclis Üyesi Ali Gönen ise, "Bu bölge Gaziemir’in en çok gelişen yeri. Değer artışı küçümsenemez. Elbette yasalara uygun olarak yapılmasaydı karşı taraftan gelseydi kasaya para girecek kaynak olacaktı. Bunları kabullenmek mümkün değil. Gelen itirazların samimi olarak değerlendirmeye uzak olduğunu görüyoruz" diye konuştu. 
AK Partili Erhan Çalışkan, "Burada bir plan yapılmış ve ben içeriğini tartışmadım. Her işin usulü ve esası var. Biz usul konusuna karşı çıkıyoruz. Şeytan ayrıntıda gizli. Belediye olarak plan yapıyorsunuz. Arsanızı şirkete devredersiniz şirket planı yapar. Böyle yapınca değer artışı yaratıyorsunuz ve yine o vergi doğuyor. Benim söylediklerim rahatsız etmiş ki kürsüde cevap verdi. Bizim aday bulamadığımızı söyledi. Kendi iç işlerine bakması doğru. Benim bir belediye başkanlığı talebim yok. Ben belediye bürokratlığı yaptım başkan kadar neyşin nasıl yapılacağını biliyorum" dedi. 

"ESAS KAYIP 97'DEN BERİ..." 

Çalışkan'dan sonra yeniden söz alan Halil Arda, "Parsel bazlı düzenleme ve bina yapan insanlar var. Bu insanlar ticaretlerini yapıyorlar. Onlardan değer artışı kazancı alma şansınız yok. Burada esas kayıp 97'den beri bu alan yapılaşmış olsaydı Gaziemir dünya kadar emlak vergisi, oturma ruhsatı harcı, işyeri ruhsatı alacaktı. Trafik rahatlayacaktı, istihdam artacaktı. Belediyenimn bu kaybını nasıl hesaplayacağız?" ifadelerine yer verdi. 

Önerge AK Parti grubunda çatlağa neden oldu. Erhan Çalışkan, Ali Gönen, Murat Öncel, Semih Yalın itirazzları kabul ederken diğer AK Partili üyeler etmedi. Önerge oy çokluğu ile meclisten geçti.