Büyükşehir'e 8 milyarlık bütçe! Soyer'den EXPO sürprizi

YUSUF TOMRUK/EGEPOSTASI  - Büyükşehir Meclisi’nde 2020 mali yılı performans programı ve bütçesi görüşüldü. AK Parti grubunun ret oylarına rağmen performans programı ve bütçe oy çokluğuyla kabul edildi. İzmir Büyükşehir’in 2020 mali bütçesi 7 milyar 950 milyon TL olarak belirlendi. 6 saat süren ve AK Partililerin Soyer’e sert eleştirilerde bulunduğu toplantıda ara ara sesler yükseldi.  AK Partili Hızal, Başkan Soyer’e ‘Bisiklet ve seyyar makamdan çabuk sıkıldı’ derken, AK Partili Hüsnü Boztepe ‘Sayın başkanım ilk önce kenidini şatoya taşıdı’ yorumu tartışmalara neden oldu. Soyer’ Boztepe’ye ‘ Yapmayın Allahaşkına adından başka neyi şato. Üç oda bir salon’ dedi. CHP’li üyeler Boztepe’ye hep bir ağızdan ‘Sarayla karıştırma’ tepkisi gösterdi. Tunç Soyer oylama öncesi konuşmasında İzmir'in EXPO 2025 ve 2030'da aday olacağını açıkladı. Soyer 2025 için Aralık ayında başvuruda bulunacaklarını açıkladı.



‘BU BÜTÇEYE AŞKLA EVET DİYORUZ’
İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanvekili  Mustafa Özulsu genel olarak ülke ekonomsinden bahsetti. Özusulu “Kasım ayındaki bütçe maratonunun son günün geldik. Hep birlikte bütçemizi görüşeceğiz. Aslında yaşadığımız ülkeden bağımsız bir şey konuşmuyoruz. İzmr’de ülkede olumlu ya da olumsuz her şeyden etkileniyor. En önemli konu işsizlik. Yüzde 14’ü aşan işsizlikten bahsediyoruz. Kimi görüşlere göre çok daha yüksek. Her üç gençten birisi işsiz. Daha da acısı üniversiteli işsizler tüm işsizlerin dörtte birini oluşturuyoruz. Kürsülerimize kadar CV bırakmaya geliyorlar. İşsizlik bizim bir gerçeğimiz. İşsizliğin rakam olarak söylenmesi kolay gelir. Ama çarşıya pazara cebinde parası olamadığı için intihar eden aile babasını hangi rakam anlatabilirki. Dört kardeş siyanür içip intihar ediyor. Bunların hepsini dinleyeceksiniz. Ülkemizin gerçeği bunlar. TÜİK enflasyonu rakamlarını açıklıyor, anketler geliyor yüzde 81 kimse güvenmiyor. Vatandaş o rakamlara inanmıyor. Hazine yüzde 20 ile borçlanırken, enflasyon yüzde 9 olamaz. 2002 yılından bu zamana kadar baktığımızda, ilerlemeler olmuştur. İç borç ve dış borç rakamları ortada. Özel sektörde bundan payını aldı. Düş kırıklığımız burada yaşanmış olabilir. Resmi rakamlara göre nüfusun yüzde 14 yoksulluk rakamlarının altında yaşıyor. Ekonomimiz son üç çeyrektir küçülüyor. İşsizlik var. Enflasyon da var. Merkez Bankası bizim güvencemizdir. 45 milyar lirayı hazine marifetiyle ekonomiye soktular. Bütçe açığının üstüne bu 45 milyar liyarı da eklemek lazım. Bu ortamda bütçemizi yaptık, tartışacağız. Türkiye’ye demokrasinin olduğu bir meclis var olduğunu göstererek bütçemizi karara bağlayacağız. Bütçemiz geçen yıla göre yüzde 32 arttı. Vergi toplamadaki sıkıntı bizi olumsuz etkliyor. Yüzde 47’si yatırımlara ayrılmıştır. Raylı sistem harcamalarına öncelik verilecektir. Metro’ya ihtiyacımız var. Hala lastik tekerlekli sisteme ihtiyacamız var. Narlıdere metromuza 405, Buca metrosuna 100, Çiğli tramvayına 97 milyon lira ayırdık. Biz hem yer altına hem de yer üstündeki raylı sisteme yatırım yapıyoruz. İstanbul’da, Antalya’da, Ankara’da, Bursa’da kim yapıyor. Merkezi hükümet. Burada niye yapmıyo? Bunları sormayacak mıyız. Antep’te bile yapıyor. İzmir’de biz yapıyoruz. Biz hizmet etmek istiyoruz. Buca metrosunu bir an önce hayata geçireceğiz. 500 binlik nüfusuyla ilk sırada o geliyor. Deniz ulaşımında yüzde 3 oranında kullanıyoruz. Arttırmamız lazım. İki arabalı vapur daha alacağız. Otopark yapmaya da devam edeceğiz. Süt Kuzusu projemize bu yıl 76 milyon lira ayırdık. 160 bin çocuğu 15,3 milyon litre süt dağıtacağız. Menemen’in Bozalan köyünde muhtar incir festivalinde öyle bir şey söyledi ki; ‘Bizim gençler Foça’daki demir çeliklere gitmesin. Uzak kalıyorlar bizden. Eğer burada biz gençlerimize elli tane incir ağacığı verirsek, aş sahibi iş sahibi olurlar, bu gençler de demir çeliğe gitmez’ dedi. Köyünde tutmamız lazım insanımızı. Bizim bütçemizde bunlar var. 441 milyon lira yeşil alanlara ayırdırk. Kent merkezindeki yeşil alanı 500 bin metrekare arttıracağız.  Harmandalı’nda bir tesis açtık. Patladığı için öğrendiğimiz metan gazından elektrik üretiyoruz. Para harcamadık ve üretilen elektriğin 58’ni biz alıyoruz. Doğru proje. Otogar için başlatılan proje yarışmasıyla, kendimize yakışan bir otogarı göreceğiz. Kentsel döşümümüzü de yerinde yapıyoruz. 63 milyon lira da amatör spora ayırdık. Bu büçteye aşkla evet diyoruz” dedi.



‘HİÇ Mİ BELEDİYE’NİN SUÇU YOK’
Büçteyle ilgilil söz alan AK Partili Grup Başkanvekili Özgür Hızal: Biz bugün üç gündür olduğu gibi İzmir’i ve bütçesini konuşacağız. Esasende Mustafa Abi’ye söz veriyorum, eğer çok anlatacak bir şey bulamazsanız, meseleleri farklı noktalara taşıyabiliyorsunuz. Mustafa Ağabey’de biraz önemli hususları göremedi ki. Meseleyi geniş bir şekilde değerlendirmek istedi. Sadece bir veri vereceğim, genç işsizlikten bahsetti. Ama İzmir’in genç işsizlikte en yüksek orandan olduğunu bahsetmedi. Mesela wolksvagenin Manisa’ya fabrika açıp İzmir’e açmamasından bahsetmedi. Teşvik var diyeceksiniz, başkar şeyler diyeceksiniz, hiç mi belediyesinin suçu yok. Hiç mi yerel yöneticilerin kabahati yok. Mesela bir iki yıl önce, Avrupa Futbol Şampiyonası Türkiye’de yapılacaktı. Ama olmadı, yapılsaydı İzmir’e maçlar yapılamayacaktı. Bunun sebebi bu şehir yöneten zihniyetin Bu şehir yetirince yatırım yapmamasıdır. Uzun maratonun sonuna geldik. Eleştirilerimizin bir kısmı kabul görde bir kısmı görmedi. Biz AK Parti grubu olarak, nerede duruyorsak, aynı yerde duruyoruz. 31 mart seçimleri sonrası İzmirliler bize muhalefet görevi verdi. Onların hakkını korumak adına çalışacağız dedik. İzmirlilen aleyhine olduğumuz her şeyin karşısında olacağız dedik. Sırf muhalefet olsun diye konuşmadık. 8 aylık performansa bakarsanız anlarsınız. Oy birliğiyle onlarca karar aldık. Bir kısıma da hata yapıyorsunuz dedik. Bir iki örnek vereceğim, İZTAV’la ilgili bir eleştiri getirdik, Sayın Başkan’ın kardeşi istifa etti. İstanbul’daki arsa satışı ile ilgili eleştirimizi yaptık satışı ertelediniz. Eleştirmek için eleştirmiyoruz. Belediye insanın her aşasında var. Doğduğunda da öldüğünde de. Belediye demek insan demek” diye konuştu.

‘SADECE BÜYÜKŞEHİR’İN 6 MİLYARIN ÜZERİNDE BORCU VAR’
“Bütçeyi değerlendirirken sorunları ortaya koymamız gerekiyor. Bu sorunları sizler tarafından hazırlanmış olan 5 yıllık straüejik planda gördük diyen Hızal  “Vatandaş altyapı, raylı sistem, imar, çevre koruma., kentsel dönüşüm, körfez temizliği bekliyor, kadınlara yönelik problemler, otopark sorununu çözmemizi bekliyor. Bu süre içerisinde bunlar için neler yapıldı. Şunu diyebilirdiniz, bizden önceki yönetimin bütçeyile ortaya çıktık. Altınyol’da üç şeriti 4 yapaktınız, 3 ay yerine 6 ayda bitirdiniz, o da tam olmadı. Yeşildere’de kent estetiğiniz düzeltelim dediniz. Naptınız metruk binaları boyadınız. 2020 yılına artık Tunç Soyer’in bütçesiyle gireceğiz. Peki neler yapılaca? Tahmini gelir bütçesi 6 milyar 374 miyon, gider bütçesi 7 milyar 950 bütçe açığı 1,5 milyar dolar. Zaten 4 milyar borcumuz var. Şirketleri saymazsak sadece Büyükşehir’in 6 milyarın üzerinde borcu var. Sadece bu yıl ki bütçe görüşmelerimizde 2020 yılında ek olarak ortaya konulacak borç miktarı 3 milyar lira.


‘2019 İLE 2020 ARASINDA HİÇ BİR FARK YOK’
“Aslında ben bir İzmirli olarak aradaki bütçe açığını gördüğümde heyecanlandım” diyen AK Partili Hızal “Bugüne kadar bütçe açığımız her yıl 750 milyon civarındaydı. Eğer bir buçuk milyar bütçe açığıyla 2020’ye başlayacaksa, başkanımız bazı yapısal sorunları ortadan kaldıracak bir faaliyete girecek diye heyecanlandım. Trafik bitecek dedim, otopark sorunu bitecek, altyapı sorunları çözülecek dedim. Kentsel dönüşümü çözecek dedim, ama derinlemesine baktığımda 2020 performans programıyla, 2019 arasında hiç bir farkın olmadığını gördüm. Bir takım faaliyetlerin ismi değişmiş, ufak tefek miktar değişiklikleri olmuş. 2019 ne varsa 2020’de aynısı var. Karşıyaka, Alsancak, Basmane’e trafik yerin altına alınacak sandım. Fakat bütçenin 950 milyonu asfaltlama ve bakım ve onarıma ayrılmış. 1,6 miylarlık altyap bütçesinden yatırıma ayrılan 200 milyon. Ayrıca otopark sorununun 50 milyon TL ile çözülmeyeceğinin farkındayızdır diye düşünüyorum. Tweet atıldı sayın başkan tarafından her mahalleye masal evleri yapacağız denildi. Buradaki faaliyetlerde masal evleri ve çocuk köylerindenn bahsedilen. Çocuklara ve gençlere ayrılan pay 30 milyon. Masal evlerine 250 bin lira ayrılmış. İnşaattan anlamam ama o paraya herhalde bir tane yapılabilir. En azından 30 ilçenin üçte birine yapılacak bir performans programı yapılabilirdi” dedi.

‘ÇOK ÖVÜNÜLEN O TESİS ÇOK GEÇ KALINMIŞ BİR TESİS’
“Dün övündük kadınlarımızı ESHOT’ta işe aldık diye ama,Kadın dayanımşa merkezi için ayrılan para 1 milyon 250 bin TL. Adından dolayı çokça tartışımızı Toplumsal cinsiyet eşitliği faaliyetleri için 3 milyondan fazla bütçe ayrılmasına da oldukça şarşırdığımı belirtmek isterim” diyen Hızal “Biz İzmir’de çöp proplemi var dediğimiz başkan yok demişti. Çok övülen o tesis çok geç kalınmış bir tesis. İstanbul’da bunan hangi yıllarda yapıldığını görebilirsiniz. Daha küçü belediyelerde de görebilirsiniz. O fabrika ili çöp sorunu ortadan kalkmadı. Hala kiraz, tire, bergamadaki çöp sorunu devam ediyor. Sadece kağıt üzerinde twetlerle,bazı reklam ajanslarıyla tarıma destek veriyoruz demekle olmuyor. Tire ve Kiraz’da çöp dağlarıyla nasıl tarım yapılmak zorunda olduğunu gelin gidip beraber gidelim. Bu sorunları için herhangi bir bütçe ayrılmadı. Satış beklenen gelir 500 milyon, geçen sene 99 milyondu” dedi.


SEYYAR MAKAM VE YURT DIŞI ELEŞTİRİSİ
Başkan Soyer’e eleştirilerde bulunan Hızal “Seyyar Makam konuşmaları yapıldı. Biz seyyar makam kurduk dediniz eleştirilerimize. Mahallelere gideceğiz. Şu ana kadar kaç mahalleye gidildiğini bilmiyorum. Kaç ilçeye gidildiğini de biliyorum. Seyyarın anlamanı biliyorsunuz, kapının önünde duruyor. Bir veri verceğim, 2020 seyyar makam ile gidilecek rakam sayısı 12. İzmir’in 30 ilçesi var. 365 gün boyunca bir başkan sadece sadece 12 ilçeye gidiyorsa durum vahim. Sürecin sonunda bu gidilen ilçe ve mahalle sayısı, sayın başkanın yurtdışında gittiği ülke ve mahalle sayısından fazla olur diye umuyorum” dedi.

‘SAYIN BAŞKAN BUNLARDAN ÇABUK SIKILDI’
Sözlerine devam eden Hızal “Göreve başladığı ilk günlerde hemen her gün bir projeden bahsediyordu. Ama aslında sayın başkan bunlardan çok çabuk sıkılıyor. Bisikletten, seyyar makamdan da çabu sıkıldı. Üretici pazarlarında da çabuk sıkılacak. Hani derler ya bazı çocuklar oyuncaklarından çabuku sıkılır. Beni mazur görün başkanım sanırım sizde öylesiniz” demesinin ardından CHP’li üyeler Hızal’a sert tepki gösterdi.

‘GERÇEK MAKAMIN ÖNÜNDE PARK HALİNDE’
Bağırışmaların ardından sözlerine devam eden Hızal “Ticaret odasına bisikletle gidilmedi mi  kameralar eşliğinde. O bisikletler nerede merdivenin altında. Seyyar makan dendi seyyar makan nered? Gerçek makamını önünde park halinde. Biz AK Parti olarak bütçe ve performans programına ret oyu vereceğiz’ dedi.



‘HÜKÜMETİMİZ HİÇ BİR PROJEMİZE GARANTÖR DEĞİLDİR’
CHP Grup Sözcüsü Nilay Kökkılıç ‘Daha saygılı bir üslupla hareket edilmesini bekliyoruz’ diyerek AK Partili Hızal’a yanı verdi. Kökkılıç “Halkapınar-Otogar metrosu 5 yıldır ihale için onay bekliyor. Merkezi  idarenin ortak İZBAN yatırımı dışında 1 metre ray döşemişlliği yoktur. Hükümetimiz hiç bir projemize garantör değildir. Manisa yatırımını iptal eden Volkswagen CEO’su, Ak Partinin iç ve dış politikalarından dolayı iptal edildiğini açıklamıştır. Konunu yerel yönetimle bir sıkıntısı yoktur. Yeşildere’de sadece evlen boyanıyor eleştirisi yapıldı. Gecekondu yasasıyla vatandaş güvence altına alınmışsa yıkımazsınız, ayrıca bunun yanında imar barışı da yıkmaya engeldir. Yıkamıyorsanız güzelleştireceksiniz. Merkezi hükümet 125 milyar bütçe açığı vermiştir. İzmir’in 1,5 milyarlık bütçe açığın da her kaleme zam yapamamasından kaynaklanmaktadır. Otopark sorunu raylı sistemle çözülmesi beklenmektedir. Çöpe bütçe ayrılamamasının sebebi Harmandalı’ndaki gibi fabrikaları yap işlet devret modeliyle yapılmasındandır. Lojman satışı nedeni merkezi hükümetin genelgesidir. Bunlar bizim kararımız değil, hükümet kararıyla satılacaktır. Ayrıca eklemek istiyorum uluslararası kredi kuruluşlarında Büyükşehir’imizin kredi nota hala AAA olarak devam etmektedir. Notumuz devletimizin kredi notunun çok üstündedir. Biz bu sayedece  Buca ve Narlıdere metrosu için bu şekilde para bulabiliyoruz. Bir de eklemek istiyorum Büyükşehir Belediyesi İZBAN’a 460 milyon dolar harcadı. Her yıl izban hat kullanım ücreti olarak geriye dönük 400 milyon lira bedel ödedi. 2018’de 22,5 milyon lira ödedik TCDD’ye” dedi.

‘8 AYDIR NE YATIRIM GÖRDÜK’
“Söz alan meclisin en renkli simalarından AK Partili Hüsnü Boztepe ise Gaziemir’de yaşanan bir olay. Biz Aleviyiz, sünniyiz, kürdüz, türküz, çerkeziz. O olayı lanetliyorum” diyerek  “8 aydır ne yatırım gördük İzmir’de. Aziz başkan çok borçlu bir belediye bıraksaydı böyle olmazdı. Çiğli’de çok borç vardı bütçeyi oy birliğiyle geçirdik destek olduk. Aziz bey bunla çok övünürdü, bütün bankalar Büyükşehir’e kredi vermek isterdi. Neyse naptık biz bu 8 ayda Pagos Pazarı, Kültürpark Pazarı, bir de Karakılçık buğdayı var. O buğday öyle sandıktan çıkan bir efsane değil. Bir muhtar geliyor yarım çuval başkanımıza sunuyor. Seyyar makama Gideceğiniz yerlerde oturulup görüşülecek pek çok yer var. Gelir gelmez kendisini şatoya taşıdı. Aziz Ağabey tam 2 milyar liralık yer satın aldı. Her yıl 100 milyonluk satışlar oldu ama onlar olur. Bütçemizde yüzde 32 artış yapmışız. Bu şu demektir; yüzde 24 daha fazla borçlanacağız. Yani batmaya doğru gidiyoruz.  İstanbul’daki bu yerin kız yurdu olması konusunda girişimlerimiz oldu. Ekrem beyle görüşerek fakir öğrencilerimiz için bir kız yurdu açılmasını istiyoruz. Karabağlar’da açıldı, muhuttin başkana çok teşekkür ediyoruz.

SOYER: NERESİ ŞATO ÜÇ ODA BİR SALON
AK Partili Boztepe konuşmasına ‘Bir de başkanımız 8 ayda ilk iş olarak kendini şatoya taşıdı.’ Demesinin ardından bütçe görüşmeleri boyunca hiçbir hatibin sözünü keymeyen Başkan Soyer, “Yapmayın Allahaşkına adından başka neresi şato, üç oda bir salon’ diyerek tepki gösterdi. AK Partili Boztepe ‘Başkanım 6 dönüm içerisinde uzanıyor’ dese de CHP’liler çok sert eleştirilerde bulundu ‘Sarayla karıştırma’ bağırışmaları duyuldu.

BAŞKAN SOYER’DEN EXPO SÜRPRİZİ!
Tüm konuşmalardan sonra oylama öncesi Başkan Soyer etkileyici bir konuşma yaptı. Soyer Öncelikle son derece demokratik olgunluk taşıyan bir 6 saat geçirdik. Gerçekten son derece değerli açıklamalar yaptı. Her arkadaş ‘daha kısa konuşmayı düşünüyordum ama..’. diyerek söze başladı. Konuşmaları dinledikçe hazırladığım uzunca bir konuşma vardı onu yapmayacağım. Şu çok aşikar ki İzmir Büyükşehir Belediyesi ranta ve şaibeye prim vermeyen bir belediye. Bütün konuşmalarda Ne rant ne şaibe konuşulmadı. Bu hepimiz için gurur veririci. Diğeri hepimizi zenginleştiren katkılardı. Bir küçük serzenişimi paylaşayım. Hiç bir meclis üyesi arkadışım benle kötü bir söz söylemedi ama  kinayeli konuştu. Ben de mütevazi bir hayat yaşana iki çocuk sahibi  bir aile babasıyım. Şatoya taşındı dedi Hüsnü Bey. Orayı biz lojman gibi kullanıyoruz, evimiz Seferihisar'da. Özgür Bey çocukça hevesler yapıyor bunlardan çabuk sıkılıyor dedi. Bisikleti kast etti. Özgür Bey ben her sabah bisikletle belediyeye gidiyorum. Varyanttan belediyeye bisikletle geliyorum. Çocukluğu hakaret kabul etmiyorum ama, arkasındaki ima, şımarık başkan algısı da doğru değil. Zırt pırt yurt dışına çıkan başkan algısı da yanlış. Oturduğunuz yerden bir dünya kenti yaratamaçsınız. Çokmak zorundasınız. Ben gitmezsem sizin git demeniz lazım. Gitmezsek bu potansiyeli anlatamayım. Benbayılmıyorum bir gece gidip kalmaya haldur huldur geri dönmeye. Bu kent dünya kenti olduğunu anlatamamış, belki de en büyük eksiğimiz bu. Ben elinde ne varsa satmaya çalışan belediye başkanı da ben değilim. Bize bu millet muhalefet görevi verdi dedi ya Özgür Bey, ben de İzmir’in iktidar görevini yapıyorum. Çizdiğiniz profildeki insan ben değilim. Yüzde 58 oy verenlerde bunu böyle düşünmüyor bence. 2025 EXPO’suna 2030 EXPO’suna da talibiz. Biz elel ele verirsek o EXPO’yu da kazanırız. Şundan emin olabilirsiniz, belediye başkanını böyle bir adam değil. Canla başla çalışan, bu kente aşkla bağlı tek tek her birinize değer veren, inanan bir başkanınız var. Empati yapabilidiğimiz sürece kullandığımız sözcükleri de doğru seçeriz. Örnek olarak zihniyet kelimesi, aşalayıcı bir sözcüktür, bu şekilde kullanmamalıyız. İzmir Büyükşehir Belediyesi Bütçesi çok daha iyi olabilir çok daha fazla kaynak da bulabiliriz, ama bbunu el ele verirsek tutarız. Arkamızda çok denemiymli 400 yılla yargılanmış, suçsuzluğu anlaşılmış. Çok şükür ki dersler çıkarılmış, güvenebileceğimiz bir demokrasimiz var. Eklemek istiyorum Aralık ayı içinde  EXPO 2025’e başvuruyu yapıyoruz” dedi.

Başkan Soyer daha sonra İzmir Büyükşehir Belediyesi 2020 Mali Yılı Performans Programı ve Bütçesi ‘ni oylamaya sundu. Oylama sonucu performans programı ve bütçe oy çokluğuyla kabul edildi.