Büyükşehir’de gündem ESHOT: Bütçeye meclisten onay

TENZİLE AŞÇI/EGEPOSTASI- İzmir Büyükşehir Belediyesi Kasım ayı Olağan Meclis Toplantısı 7. bileşimi İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer idaresinde gerçekleştirildi. 

Birçok konunun masaya yatırıldığı oturumda, ESHOT Genel Müdürlüğünün 2022 Mali Yılı Performans Programının görüşüldü.

Hazırlanan bütçe kapsamında 2022 Mali Yılı Bütçesine dahil dairelerin gider harcamaları için 1 milyar 821 milyon 600 bin lira ödenek verildi. Müdürlüğün 2022 yılı gelirleri ise net 1 milyar 414 milyon 035 bin lira olarak tahmin edildi. Bütçede, gelir ve gider arasındaki toplamda 407 milyon 565 bin liralık farkın ise borçlanma ve net finansman ile karşılanmasının planlandığı belirtildi.

Yapılan görüşmelerde ESHOT’un otobüs alımları konusunda başarılı bir tablo ortaya koyduğu belirtilirken düzenlenen 90 dakika uygulaması ise yeniden eleştirildi. ESHOT 2022 yılı bütçesi Cumhur İttifakı’nın ‘ret’ oylarına karşılık Millet İttifakı’nın ‘Evet’ oylarıyla kabul edildi. 

“ESHOT BİZİM GÖZBEBEĞİMİZ OLAN BİR ŞİRKETİMİZ” 

CHP grubu adına konuşan CHP Grup Başkanvekili Mustafa Özuslu, ESHOT’un bugüne kadar başarılı bir hizmet profili çizdiğini ve 2022 yılında da bunu sürdüreceğini belirtti ve “Bugün itibariyle 90 midibüs bin 49 solo otobüs, 641 körüklü otobüs olmak üzere İzmir’in sokaklarında ve yollarında, İzmir’in Kozağı’ndan Ödemiş’in Ovacık Yaylası’na kadar her yerde canla başla hizmet veren ESHOT görevlisi arkadaşlarımıza, şoförlerimize, mühendislerimize teşekkürlerimi iletiyorum. ESHOT konuşacağımızda bir noktayı konuşmak zorundayız. O da ESHOT’un aslında İzmir halkı için kamu için nasıl kılı kırk yararak iş yaptığını gösteren çok güzel bir örnek var elimizde. Tek seferde alınan 364 otobüsün sağladığı mali avantajdan söz edeceğim. Bu bir mali beceridir. 570 milyon liraya 5 yıl vadeli ve 5 yıl garantili olarak alınan 364 otobüsün alımından doğan tasarruf miktarı 293 milyon lira Banka kredisiyle alınsaydı bu otobüsler, faiz oranı yüzde 19’du. Eğer kredi alınsaydı tam olarak 863 milyon lira ödenmesi gerecekti. 102 milyon liralık belediyenin kasasına kalan ve yeni yatırımlara kaynak teşkil edecek olan para 395 milyon olmuş. Bu, neredeyse bedavaya getirilen otobüslerin ve kendi içinde finansman yaratma tekniğiyle bu alımın belediyemize sağladığı avantajı şapka çıkararak selamlamak istiyorum. 2022 yılını konuşuyoruz ya… Yılsonuna kadar planlama yapıldığında daha 22 midibüs alınacak. Gelecek yıl 100 elektrikli otobüs ve 33 midibüs alınması planlanıyor. Midibüslerin bütçesi 100 milyon lira, otobüslerin bütçesi 580 milyon lira. Elektrikli otobüslere çevre için ihtiyacımız var. Her iki alım için 2022 bütçesinden alınan ödenek 108 milyon liradır. Başkanlık dönemimizde alınan otobüs sayısı 606’ya ulaşacak. Zaten biliyorsunuz. Pandemi dönemcideki biniş ve hasılat kayıplarını söyleyeceğim. 734 milyon lira hasılat kaybımız var. Sağlıkçılara destek vermeye devam edeceğiz. Bu desteğin maddi kaybı 360 milyon. Yani… Birtakım desteklerimizle pandemiden dolayı biniş kayıplarıyla ESHOT bir miktar problem yaşıyor. Büyükşehir bu konuda destek veriyor. Ama bu tablo içinde dahil o vatandaşı müşteri yerine koymadan pandemide bin 500 otobüsün birini bile seferden çekmedi. İzmirli ulaşımda ESHOT’un oraya koyduğu bu imkanlarla bir sorun yaşamadı. Belediyemizin toplu ulaşıma 1 milyar 152 milyon liralık desteği olduğunu da belirtmek isterim. Bunu yapmaya devam edeceğiz. Bir noktaya daha dikkat çekmek istiyorum. Son 14 ayda motorin yüzde 33 zamlandı. Biz yıllık 57 milyon liralık motorin kullanıyoruz. Gelen zam da 51 milyon lira yapar. Sadece dün ESHOT’un bütçesine 51 milyon yük geldi. Biz de kendileri ilgili bakanlıklardan Sayı Cumhurbaşkanımızdan ya d akimden isteyeceklerse tolu taşıma hizmetlerinde KDV ve ÖTV hizmetini getirsinler. Bir nebze de olsa ESHOT’taki yangına nefes olsun. Bu yıl da 9 milyon liralık bir meblağ katkıda bulunacağız. ESHOT’la ilgili güneş enerjisi santrallerinden bahsedildi. Bunlar en azından bir kaynak sağlıyor. Otobüslerin yenilenmesi, filo yaşının düşmesi var. İZTAŞIT girişimlerimiz var. Öğrencilerimizi desteklemeye devam edeceğiz. Kadın şoförleri desteklemeye de devam edeceğiz. Ulaşım otobüsüyle, tramvayıyla, deniz taşıtlarımızla bir bütündür. Ulaşım birbirine entegre oluğunda İzmir’de yaşadığımız trafik problemlerine kalıcı çözümler üretebiliriz. Metro yapacağız diyoruz. Sadece biz değil. ESHOT bizim gözbebeğimiz olan bir şirketimiz. Dolayısıyla ESHOT’un yaptığı hizmetlerin daha kalitelilerini 2022 yılında da sürdürebilmesi için hazırlanan bütçe realist bir bütçedir. O yüzden bu bütçeyi CHP grubu olarak olumlu buluyoruz ve kabul oyu vereceğimizi söylüyoruz” dedi.

MHP’Lİ ŞAHİN’DEN YENİ ESHOT GARAJINA TEPKİ

MHP Grup Başkanvekili Selahattin Şahin ise Gaziemir’e yapılması planlanan ESHOT garajına ilişkin birtakım eleştirileri dile getirdi ve “ESHOT önemli bir kurum ve önemli bir görevi ifa ediyor. İnşallah yapılan planlar uygulanır. Ben başka bir konuya da değinmek istiyorum. Bizim Beyaz Evler Mahallemiz var. Oraya yaklaşık 40 dönümün üzerinde bir arazi. Oraya ESHOT garajı yapılıyor. Orası trafiğin içi. Esasında arazi çok değerli bir arazi. Gaziemir’den İzmir’e girmek ya da çıkak gerçekten çok zor. Havalimanı var. Oraya gitmek önemli. O nedenle bu garaj daha kentin dışında yapılamaz mıydı? Mahallelinin de buna itirazı var. Bu arsaya konut da yapılabilirdi. Havalimanı’na giderken sol tarafta. Bir yandan serbest bölge bir yandan Optimum bir yandan da havalimanı. Yani Gaziemir’in geçişini zorlaştırmak için elimizden geleni yapıyoruz. Mahalleli de bu garajın buraya yapılmamasını istiyor” ifadelerini kullandı.

2 YILDA 5 YILLIK HEDEFİN YÜZDE 95’İ GERÇEKLEŞTİ

İYİ Parti Grup Başkanvekili Kemal Sevinç ise, ESHOT’un bugüne kadar yaptığı otobüs alımlarıyla 5 yıllık hedefinin çok büyük bir bölümünü 2 yılda gerçekleştirdiğine dikkat çekti ve şunları söyledi; “ESHOT bu kent için önemi bir birim. Kentin en dinamik birimlerinden biri. Ben farklı bir kesimden ESHOT’un yaptığı çalışmaları aktarmak istiyorum. ESHOT’un 5 yıllık stratejik planı var. Bunun için de 5 yılda 500 otobüs hedefi kurmuş. Ama kurum bu hedefini 2 yılda 451 otobüs ve yılsonuna kadar gelecek 22 adet araçla birlikte 463 sayısına ulaştırmıştır. Bu da 5 yıllık hedef içerisinde yüzde 95’lik bir orana denk geliyor ve bu da oldukça başarılı bir durum. Ayrıca elektrikli otobüslerimiz var ve 2022 yılı içinde 100 adet otobüs alımı planlanıyor. Ben tüm bu olumlu gelişmeler karşısında ESHOT Müdürümüze, çalışanlarımıza ve şoförlerimize saygılarımı sunuyorum. İYİ Parti Grubu olarak da olumlu yönde oy kullanacağımızı belirtiyorum.”

“BERGAMA TERMİNALİNİN DÜZGÜN BİR KULLANIMI YOK”

DEVA Partisi Meclis üyesi Nezih Özuyar ise Bergama’daki garaja ESHOT otobüslerinin girmesi nedeniyle oluşan karmaşanın giderilmesi çağrısında bulundu ve “Direkt ESHOT’la ilgili olmasa bile Bergama’daki mevcut terminale ESHOT arabaları da girdiği için düzgün bir kullanımı yok. Buna çare bulunamadı Buna bir çare bulunması lazım. Şehir içi trafiğinin düzenlenesi gerekiyor. Bu konuda desteklerinizi bekliyoruz. 2022 yılı bütçemiz hayırlı olsun. Çükü çok önemli bir kurum bizim için. Girdi ve çıktı maliyetleri de mevcut durumdan etkilendi. Olumlu oy kullanacağız” dedi.

“İZMİRLİLER BÜYÜKŞEHİR’DEN ALACAĞINIZ VAR”

AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal ise; daha önce 90 dakika olan ve ilk binişlerin ardından ücret alınmadığı ancak geçtiğimiz yıl 120 dakikaya çıkarılarak 2. ve 3. binişlerde 50 kuruşluk ücret alınması şeklinde değiştirilen aktarma sistemi konusundaki tepkilerini yeniden dile getirdi. Düzenlemenin yargıya taşınması neticesinde ESHOT’un İzmirlilere borçlu olduğunu söyleyen Hızal,  “Pandeminin yıkıcı etkisi bir takım finansal dalgalanmalarının en çok etkilediği kurum ESHOT. Siz realist bir iktidar değilsiniz ama biz realist bir muhalefetiz. Gerçekleri görürüz. ESHOT neden zarar ediyor? ESHOT başarılı bir finans operasyonuyla başarılı bir otobüs alımıyla itiraz ettik mi etmedik. Ama bir şeye itiraz ediyoruz ve buna sonuna kadar itiraz edeceğiz. Bu ulaşım ağı işçinde bir aksilik olduğunu düşünüyorum. Siz algı yarattığımızı söyleseniz de İzmirli sizden 90 dakikasını geri istiyor. 120 dakikaya çıkardık, 90 dakikadan daha karlı demekle olmuyor. 120 dakikaya çıkardığınızda 2. ve 3. binişler için de ücret aldınız. Tarifeyle alakalı bir dava var. Mahkeme yürütmeyi durdurma kararı verdi. Kesinleşmesi için yüksek mahkeme kararı var. Tarife ortadan kalktı. 2. Binişlerde vatandaşın cebinden 50 kuruş para aldınız. İzmirlilere şunu söylemek istiyorum. Ey İzmirliler Büyükşehir’den alacağınız var. ESHOT çıkar İzmirlilere der ki ‘Biz burada teknik bir hata yaptık, mahkeme hatayı gördü, düzeltti ve size bu kadar borcumuz var. Biz de bu borcumuzu karlarınıza iade ediyoruz’ der. Umarım” ifadelerini kullandı.

İZMİR’E 237 MİLYON TEŞVİK 

Merkezi iktidarın İzmir’e ulaşım yatırımı olmaması eleştirilerine de yanıt veren Hızal, “Bir konuya daha değinmek istiyorum. Dün Mustafa Bey’in İzmir 40 veriyor 1 alıyor iddiasında bulunmuştu. İzmir’e 112 milyar liralık bir yatırım yapıldı. Bir otobüs alımı yaptınız, güzel, Tebrik ediyorum. Devlet ne yaptı bunun karşısında? Size 102 milyon teşvik verdi bir iş daha yaptınız tramvay seti aldınız. Orada da 135 milyon teşvik verdi. 237 milyon etti. Ben sizden ‘Biz bu işi yapıyoruz ama devlet de karşılığını veriyor’ demenizi beklerdim. Devlet İzmir’e yapılanların karşılığını veriyor vermeye de devam edecek. Ben ESHOT’un 2022 bütçesine ‘Hayır’ oyu vereceğimizi belirtmek istiyorum” diye konuştu. 

“ESHOT ZAM YAPMIYOR”

CHP Grup Sözcüsü Nilay Kökkılınç ise akaryakıt fiyatlarına art arda zam gelmesine rağmen ESHOT tarifesinde 14 aydır zam yapılmadığına dikkat çekti ve “Birkaç soruya yanıt vermek isterim. Gaziemir araç garajı seçimine ilişkin araçların son varış noktalarına uzaklığı ve ölü kilometreler gibi bazı kıstaslar baz alınıyor. Asla trafik olumsuz etkilenmiyor. 14 aydır bir tarife değişliği yapmıyor ESHOT. ESHOT zam yapmıyor. Her gece döviz kurları değişirken ESHOT aynı tarifeyle devam ediyor. Bir binişte 7,5 lira zarar ediyor, 9,5 lira bir binişte kazanıyor. Son bir ayda akaryakıta yüzde 36 zam yapılıyor ve ESHOT’un kaybı 68 milyon. Ayrıca Aralık 2016’dan beri de kadınlar saat 22.00’den sonra istedikleri yerde inebiliyor. Bugün kadına yönelik şiddetle mücadele gününde bu anlamda da ESHOT Genle Müdürlüğüne teşekkür etmek istiyorum. Kadınlar için çok büyük bir imkân. Bütçesi hayırlı olsun diyorum” dedi.

“BİZİM DEVLETTEN TALEBİMİZ…”

Yapılan konuşmaların ardından söz alan Başkan Soyer, deniz ulaşımının artırılması gerektiğini belirtirken Hızal’ın sözlerine de yanıt verdi ve şunları söyledi; “Yapılan eleştiriler çerçevesinde 360 milyon çok afaki olabilir denildi. Ama şöyle bir şey var. 130 milyon sadece doktoru hemşireyi kapsıyor. Ama biz 360 milyonla sağlıkta çalışan her bir çalışanı kapsıyoruz. Deniz ulaşımını kara ulaşımına daha çok entegre etmemiz lazım. Deniz ulaşımının ulaşımdaki payı yüzde 3’ler seviyesinde. Aynı hassasiyeti paylaşıyoruz. Bunun artması lazım. Özgür Bey devletin teşvikinden bahsetti. KDV iadesi bu doğrusu. Bunlar herkese verilen şeyler, bize bir lütuf değil .Bizim talebimiz, devletin kendi iradesiyle yaptığı seçimlerle şekillenen yatırım dağılımları .Biz bunu değişmesini istiyoruz. Yoksa tabii ki bir kanun varsa ve KDV indirimi yapılıyorsa İzmir’in bundan faydalanması gayet doğal”