CHP'li Kılıç'tan Varank'a yeri otomobil soruları

Av. Kılıç, konuyla ilgili Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığına yazılı soru önergesi sundu.

Öncelikle geçmişe doğru Türkiye’nin “sözde yerli otomobil” macerasına bakılması gerektiğini belirten Av. Kılıç, buna bakıldığı zaman ülkenin nasıl bilinmez bir yol izlediğinin açıkça görülebileceğini kaydetti.

Av. Sevda Erdan Kılıç, “Bu yolu açıklamadan önce, şunu söylemekte fayda var: ‘AKP bu yerli otomobili yapamadı ve biz bundan mutluyuz, iyi ki yapamadı’ fikrinde olduğumuzu kesinlikle düşünmeyin. Keşke prototipini mühendislerimizin geliştirdiği, her parçasını ülkemizde ürettiğimiz, yüzbinlerce adet yurtdışına ihraç ederek ülkemize döviz kazandırdığımız bir yerli otomobilimiz olsaydı da biz de eleştireceğimize bundan gurur duyarak alkışlasaydık.” dedi.

Türkiye’nin yerli otomobil macerasının 2010 yılında başladığını anımsatan Av. Kılıç, bu maceranın kamuoyu tarafından zaman zaman eleştirildiğini ancak hep heyecanla da beklendiğini kaydetti. Av. Sevda Erdan Kılıç, Türkiye'de yapılan sayısız otomobil üretim girişiminin, son 10 yıla damgasını vurduğunu ifade etti.

2010 yılında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, TÜSİAD toplantısında iş insanlarına seslenerek, "Yerli otomobil üretimi için dayanışma yaparak yeni bir marka inşa etmeleri" çağrısında bulunduğunu hatırlatan Av. Kılıç, bu çağrı üzerine Otomotiv Sanayi Derneğinin göreve başladığını, Ford Otosan, Tofaş, Oyak Renault ve Toyota’nın bu derneğin üyesi olarak katkı sunduğunu bildirdi. CHP’li Av. Kılıç, dönemin Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün’ün, "neden olmaz değil, nasıl olur raporu" yazılmasını istediğini aktardı.

CHP İzmir Milletvekili Av. Kılıç, seri üretimi yapılmayan yerli otomobil prototipi Etox'un üreticisi Ankaralı iş adamı Ercan Malkoç’un, Şubat 2011'de, “3 ay içinde yerli otomobili piyasaya sürecekleri” açıklaması yaptığını anlattı. Aracın tahmini fiyatının önce 30-35 bin TL, daha sonra 15 bin TL olarak açıklandığını ifade eden Av. Kılıç, 2011 sonuna doğru 1 kilogram bor ile 35 kilometre yol yapabilen "Sodyum Borhidrürlü Yakıt Pilli" içeren prototip geliştirildiğini, otomobilin Bakan Ergün tarafından test edildiğini ancak test edildiği ile kaldığını bildirdi.

Aralık 2011'de merkezi Ankara'da bulunan Oskar Makine’nin, yüzde 100 elektrikli yerli otomobil geliştirdiğini kaydeden Av. Kılıç, “Oscar City adını taşıdığı söylenen prototipin, 12 ila 15 bin dolar arasında bir fiyatla 2012'de yollara çıkacağı duyuruldu ancak araç bir türlü piyasaya sürülemedi.” dedi.

“JET FADIL’IN ÜRETİM HAMLESİ DAHA İNANDIRICIYDI”

CHP’li Av. Kılıç, şunları kaydetti: “Tabi yerli otomobil denilir de Türkiye'de yaptığı şüpheli işlerle tanınan ve saadet zinciri yöneticisi olarak bilinen Jet Fadıl’ın adını anmadan geçmek olur m? Olmaz. Onun da tabi ki nedense bir türlü sonuçlanamayan ‘sözde yerli otomobil’ girişimleri oldu! 2000 yılındaki Cenevre otomobil fuarında sergilenen ‘İmza’ isimli yerli otomobil modelinin arkasındaki isim Fadıl Akgündüz (Jet Fadıl) idi. 2012'de ‘İmza’ hakkında açıklamalarda bulunan Jet Fadıl, ‘Önümü kesmeselerdi, bugün tartışılan Türk malı otomobil hayata geçmiş, 12 yıl boyunca önemli bir yol almış olacaktı’ diyebilecek kadar işi ileri götürmüştü.

Ama AKP’nin yerli otomobil maceraları ile karşılaştırdığımızda Jet Fadıl’ın hakkını yememek gerekiyor! Otomobilin prototipini İngiltere’de yaptıran Jet Fadıl, hiç değilse bir alanı telle çevirmiş, ortasına bir kulübe kondurmuş, kapısına “Otomobil Fabrikası İnşaat Alanı” tabelası asmıştı. Maketi bile vardı yapacağı fabrikanın. Yani AKP iktidarının son ikisi daha ciddi olmak üzere yaptığı ‘yerli otomobil’ üretim hamlesini, 18 yıl önce Jet Fadıl bu iktidardan daha inandırıcı gerçekleştirmişti.”

CHP İzmir Milletvekili Av. Sevda Erdan Kılıç, Oyak Renault’un, elektrikli ve yerli imkanlarla üretildiği iddia edilen otomobil prototiplerinden birisini, 2012 yılının nisan ayında dönemin Başbakanı Erdoğan'a teslim ettiğini bildirdi. Aracın o dönem için fiyatının 60 bin TL olarak belirlendiğini belirten Av. Sevda Erdan Kılıç, “Bu yerli otomobil macerası da hayal kırıklığı ile sonuçlandı.” dedi.

“Yerli otomobil ticari bir intihardır”

Türkiye’nin bu “yerli otomobil yolculuğu’” sırasında zaman zaman gerçekleri açıklayan iş insanlarının da olduğunu vurgulayan Av. Kılıç, dönemin Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı merhum Mustafa Koç’un, Nisan 2013’te “yerli otomobilin ticari bir intihar girişimi” olacağını söylediğini bildirdi.

CHP’li Av. Sevda Erdan Kılıç, Fiat'ın aktif olarak kullandığı ve Çin tasarımı olan Viaggio isimli kasanın, Bursa'da üretimine başlanacağı söylenen yerli otomobilin ilk prototipi olduğunun duyurulduğunu, o dönem Bursa'da kurulacağı söylenen fabrikada 2023 yılına kadar toplamda 580 bin adet üretileceğinin söylendiğini, ancak bu projenin de diğerleri gibi gerçekleşemeden rafa kaldırıldığını kaydetti.

Dönemin Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık’ın, kasım 2014’te, "2020 yılından önce Türkiye ve dünya yollarında yerli otomobili görmenin mümkün olacağını" söylediğini aktaran Av. Kılıç, şöyle devam etti:

“2015 yılının Eylül ayında ilk kez yerli otomobilin prototipi ortaya çıktı. Hükümet, İsveç Firması Saab’a yerli otomobil prototipi ürettirdi, karşılığında 40 milyon avro ödedi ama hiçbir zaman bu otomobilin üretimine geçilmedi. Hatta aracın tasarımı, Cadillac BLS isimli otomobile benzediği için çokça da eleştirildi. Bakan Işık, aracın 2020'ye kadar yollarda olacağını açıklamıştı ama 2020’ye girdiğimiz ilk günlerde daha yola çıkacak bir otomobil göremedik. O zaman bütün amaç 7 Haziran seçimlerini iptal ettirerek gidilen 1 Kasım seçimlerinde üstünlük elde etmekti. Yandaş basın bugün olduğu gibi o zaman da ‘yerli otomobile sipariş yağıyor’ başlıkları atıyordu ancak sipariş falan yağdığını kimse görmedi, o da diğerleri gibi unutuldu gitti. Bakan Işık, yerli otomobile çok ciddi ilgi olduğunu belirtecek, hatta ilk otomobili Gebze’de hayırsever bir iş insanına 5 milyon Liraya sattığını söyleyecek kadar hayal dünyası geniş bir bakandı.”

“Bir proje daha hayal kırıklığı ile rafa kaldırıldı”

CHP İzmir Milletvekili Av. Sevda Erdan Kılıç, Hacettepe Üniversitesi tarafından tasarlanan EVT-S1 prototipinin, 2015'te ortaya çıkan, belki de tüm zamanların en tutarlı yerli otomobil projeleri arasında gösterildiğini, üniversite bünyesinde destek alamayan projede seri üretime geçilemediğini ve bir projenin daha hayal kırıklığı ile rafa kaldırıldığını bildirdi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın önünde havalı bir şekilde poz vererek tanıttığı “sözde yerli otomobil” projesinin temellerinin 2017 yılında atıldığını aktaran Av. Kılıç, Dönemin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü’nün Şubat 2017'de, “yerli otomobili üretmek için bazı sanayicilerle bir araya gelindiğini, yeni bir ortaklığın kurulacağını” duyurduğunu ifade etti. Bunun üzerine Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu, bir diğer adıyla “5 babayiğitin” belli olduğunu kaydeden Av. Sevda Erdan Kılıç, Dönemin Başbakanı Binali Yıldırım’ın, "Yerli otomobilin seri üretimini 2020-2021'de bitirmiş olacağız." açıklaması yaptığını bildirdi.

CHP’li Av. Kılıç, İtalya’da Pininfarina Şirketince üretilen bu prototipin, Gebze'deki TOGG merkezinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı gösterişli bir devlet töreni ile tanıtıldığını kaydetti.

“Otomobil yerli ama elektronik panel İngilizce”

Erdoğan’ın, “yerli elektrikli otomobil fabrikasının Bursa Gemlik’te TSK arazisi üzerinde yapılacağını, 2022 yılında satışa sunulacağını ve bu yıla kadar da Türkiye’de tüm şarj altyapısının hazır olacağını” söyleyerek, yerli otomobil için ilk siparişi verdiğini aktaran Av. Kılıç, şu hususları belirtti:

“Peki bu tören ne zaman yapıld? 27 Aralık 2019’da. Üzerinden kaç gün geçt? 19 gün geçti. Peki siz bu 19 günde AKP kanadından yerli otomobil ile ilgili tek bir söz bile duydunuz m? Ben şahsen duymadım, sizin de duyduğunuzu zannetmiyorum. Önceki ‘sözde yerli otomobil’ maceralarında olduğu gibi bu da oy devşirme amaçlı olarak gösterişli bir devlet töreni ile duyuruldu, bir süre sonra zaten kimse ne olduğunu sormayacağından ‘rahat uyuması’ için rafa kaldırıldı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, aracın test sürüşünü yaptı ancak hız kadranı ne hikmetse sıfır gösteriyordu ancak ortadaki göstergeye kocaman bir Cumhurbaşkanlığı forsu koymayı ise unutmamışlardı. Araç yerli deniliyor ancak tanıtımı yapılan modelde elektronik panel İngilizce. Otomobil yerli ancak Türkçe bilmiyor mu acaba'

‘Yerli otomobil’ macerası, AKP’nin iktidara geldiği 2002’den beri neredeyse 2-3 yılda bir gündeme geliyor. Geçmişe doğru baktığımızda her Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanının ‘yerli otomobil’ ile ilgili bir açıklamasını görmek mümkün. AKP’liler tekerleği bulmuş insan misali bir sevinç içindeler. ‘Yerli otomobil de yerli otomobil’ diyorlar, doyamıyorlar. Bir günde fabrikasını açıyor, ikinci gün sanayisini kuruyorlar. Yandaş gazetelerde her gün henüz üretime dahi geçmemiş aracın ön siparişlerine ilişkin haberler yayımlanıyor. Erdoğan'ın diline doladığı ifadeyle, ‘bir gece ansızın’ İtalyan tasarımlı ‘milli ve yerli’ bir otomobil sahibi oluveriyor Türkiye.”

“Hong Kong’da tanıtılan otomobille birebir aynı”

CHP İzmir Milletvekili Av. Kılıç, yerli otomobilin tasarımcısı olduğu iddia edilen Pininfarina Şirketi’nin 2017’de çizdiği Hybrid Kinetic K750 modeli ile Türkiye’nin yerli otomobili arasındaki benzerliğin dikkat çekici olduğunu vurgulayarak, “Yerli otomobilin, Pininfarina'nın ‘K350 Concept Is A 400-HP All-Electric SUV’ diyerek 2018 yılında Hong Kong otomobil fuarında tanıttığı otomobille birebir aynı olduğunu görmek mümkün. 2015 yılında 40 milyon avromuz yani 260 milyon Liramız çöpe gitmişti bakalım şimdi kaç avromuz çöpe ya da havaya uçup gidece? Çünkü, her şeyi ile sıfırdan bir fabrika kurup, personel ve teknisyenleri yetiştirdikten sonra 4 farklı modelde aracı seri halinde üretip iki yıl sonra piyasaya sürmenin gerçekleşme imkanı yoktur. Tasarım İtalyanların işidir, onlar tasarım yapıp satarlar. Fakat bu araçlar el işçiliğiyle özel üretim yapıldığından dolayı herhangi bir seri üretim ve montaj bandı söz konusu olamaz.” dedi.

“Yerli otomobil fabrikasının temeli atıldı mı ya da ne zaman atılacak veya AKP’nin birçok projesi gibi sessiz sedasız atıldı da bizim haberimiz mi olmadı'” diyen Av. Sevda Erdan Kılıç, şöyle konuştu:

“Sizin bu rant, oy devşirme hırsınız yüzünden daha ne kadar bu ülkenin kaynakları çar çur edilecek acab? Tabi bu paralar sizin alın teri ile kazandığınız paralar olmadığı için çar çur edebiliyorsunuz ama unutmayın bu millet günü geldiğinde ülke kaynaklarının ranta kurban edilmesinin hesabını sizden soracaktır. Bundan emin olabilirsiniz.

Gösterişli ve göz boyamalı törenden sonra yapılan açıklamalarda, yerli otomobilin 2022’de yollarda olacağı vurgulandı. Bu vurguyu nedense hep hatırlıyoruz. Neden mi hatırlıyoru? Çünkü bu vurgu neredeyse 2-3 yılda bir hep yapılıyor da ondan. O yüzden yerli otomobil vurgusunu millet hiç hafızasından silemiyor! Bir türlü yerli otomobil gerçekleşmiyor ama hafızamızda hep yer ediniyor! Belki de asıl amaç bu… ‘Yerli otomobili yapmak değil ama milletin hafızasında yer edinmesini sağlamak… Belki bir gün yapılır umudu ile milleti avutmak, uyutmak…’

Genelde gösterişli bu tür devlet törenlerinden sonra Sayın Cumhurbaşkanı; bakanlar, milletvekilleri, bürokratlar, alana getirilen halk ve fabrikayı yapacak yandaş müteahhitleri (pazarlıkla fabrikanın teslim süresini birkaç yıl geriye çektiği) ile birlikte düğmeye basar ve fabrikanın temelini hemen atardı. Ama bu sefer böyle olmadı. Ne diyelim bir bildikleri vardır elbette! Ya da milleti uyutmaya devam…”

CHP’li Av. Sevda Erdan Kılıç, bu yerli otomobilin bir de satış fiyatı kısmının olduğunu vurgulayarak, “Bu yerli otomobili düşünen ve tasarlayan kişiler, acaba sadece pili 14 bin dolar (84 bin Lira) olan otomobili kimlerin alabileceğini düşündüler mi acab? Aracın satış fiyatı açıklanmadı ama sadece pili 84 bin Lira olan aracın satış fiyatının, pilin yaklaşık 4 misli yani 300 bin Liradan aşağı olmayacağı kesin. Peki siz bu fiyata yerli otomobili kime satmayı düşünüyorsunu? Zaten ekonomik olarak darboğazda olan vatandaş bu paraya nasıl bu arabayı alabilece? Bunu hiç düşündünüz mü'” dedi.