DİSK-AR'dan işsizlik ve istihdam raporu

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2022 3. çeyrek dönemine (Temmuz, Ağustos ve Eylül 2022 ayları) ait Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) 15 Kasım 2022’de yayımlandı. DİSK- AR tarafından yapılan açıklamaya göre, TÜİK’in resmi istihdam oranı yüzde 47,5 olarak açıklanırken, DİSK-AR tarafından yapılan ‘İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Araştırmasında; TÜİK verilerinden hareketle hesaplanan Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam oranı yüzde 33,7 olarak belirlendi.

DİSK-AR’ın raporunda, kadınlarda resmi istihdam oranı yüzde 30,5; KATİ oranı yüzde 18,6 oranında açıklanırken, erkeklerde resmi istihdam oranı yüzde 65, KATİ oranı yüzde 49 olarak hesaplandı. Raporda, gençlerde ise geniş tanımlı işsizlik yüzde 36,6, genç kadınlarda işsizlik oranı ise yüzde 48 oranı kayda geçti.

ÇALIŞMA ÇAĞINDAKİ KADINLARIN 6,1 MİLYONU, ERKEKLERİN İSE 15,7 MİLYONU TAM ZAMANLI İSTİHDAMDA

DİSK-AR tarafından işsizlik ve istihdam görünümüne ilişkin şu değerlendirmeler yapıldı:

“DİSK-Ar’ın yeni hesaplamaya başladığı istihdam verisinin adı: Kayıtlı ve Tam Zamanlı İstihdam (KATİ). KATİ tüm istihdamı değil kayıtlı ve tam zamanlı olarak çalışanların oranını ortaya koymaktadır. KATIZ istihdamın ne kadarının sigortalı ve tam zamanlı çalıştığını ortaya koymayı amaçlıyor. Böylece kayıtsız istihdam ile kısmi ve eksik istihdam dışında kalan tam zamanlı ve sigortalı olarak çalışanların sayısı ve oranı ortaya çıkıyor. KATİ oranı kayıtlı tam zamanlı istihdamın 15 üzeri yaş kurumsal olmayan nüfusa bölünmesiyle hesaplanıyor.

TÜİK’in resmi istihdam oranı 2022 3. çeyrekte yüzde 47,6 olarak açıklanırken, DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden hareketle hesaplanan KATİ oranı yüzde 33,7 olarak gerçekleşti. Kadınlarda resmi istihdam oranı yüzde 30,5 iken KATİ oranı yüzde 18,6 ve erkeklerde resmi istihdam oranı yüzde 65 olarak açıklanmışken KATİ oranı yüzde 49 olarak hesaplandı.

Böylece KATİ oranı resmi istihdam oranından genelde 13,9 puan, kadınlarda 11,9 ve erkeklerde ise 16 puan düşük olarak gerçekleşti. DİSK-AR tarafından yapılan KATİ hesaplamasıyla çalışma çağındaki (15 artı yaş) 64,7 milyon kişinin sadece 21,8 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istihdam (KATİ) kapsamında çalıştığı ortaya çıktı. Çalışma çağındaki 32,7 milyon kadının ise sadece 6,1 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istidamda (KATİ), çalışma çağındaki 32 milyon erkeğin ise 15,7 milyonu kayıtlı ve tam zamanlı istidamda yer alıyor. Bu durum nispeten nitelikli istihdamın düşüklüğünü ortaya koyuyor.

GENİŞ TANIMLI İŞSİZ SAYISI KADINLARDA 3 MİLYON 709 BİN, ERKEKLERDE İSE 4 MİLYON 71 BİN OLARAK BELİRLENDİ

Bilindiği gibi kadın işsizliği ülkemizde ortalama işsizlikten daha yüksek iken, kadın istihdam oranı ortalama istihdam oranından daha düşüktür. Öte yandan Covid-19 döneminde tüm dünyada yaşanan iş kayıplarından kadınlar erkeklere göre orantısız bir biçimde olumsuz etkilendiği ve bunun ülkemizde de benzer bir eğilim gösterdiği biliniyor. ILO’nun tahminlerine göre çalışılan saatlerde toplumsal cinsiyet eşitsizliğini sürüyor. TÜİK’in 2022 3. çeyrek üç aylık verilerine göre hem dar hem geniş tanımlı işsizliğin cinsiyete göre dağılımına bakıldığında kadınlarda işsizliğin daha yüksek olduğu görülüyor. 2022 3. çeyreğinde dar tanımlı işsizlik erkeklerde yüzde 8,7 ve kadınlarda ise yüzde 12,8 olarak açıklandı. Geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) oranı ise erkeklerde yüzde 17 ve kadınlarda yüzde 28 olarak gerçekleşti.

Böylece kadınlarda dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerden 8,3 ve geniş tanımlı işsizlik oranı ise 15,2 puan yüksek seyrediyor.

TÜİK tarafından 2022 yılı 3. çeyrekte dar tanımlı kadın işsizliği 1 milyon 461 bin ve erkek işsizliği ise 1 milyon 973 bin olarak açıklandı. TÜİK verilerinden yararlanarak hesapladığımız geniş tanımlı işsiz sayısı ise kadınlarda 3 milyon 709 bin ve erkeklerde ise 4 milyon 71 bin olarak gerçekleşti. Kadın geniş tanımlı işsizliğinin dar tanımlı kadın işsizliğine göre yüksek olmasının en önemli sebebi kadınlar arasında zamana bağlı eksik istihdam edilenler ile ümitsizler, iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar ve iş arayıp işbaşı yapamayacak olanları içeren potansiyel işgücünün yüksekliğidir.

“TÜİK VERİLERİ GENELDE OLDUĞU GİBİ GENÇLERDE DE GERÇEK DURUMU YANSITMAKTAN UZAK…  15-24 YAŞ ARASI GENÇ NÜFUSTA GENİŞ TANIMLI İŞSİZLİK ORANI YÜZDE 36,6 OLARAK GERÇEKLEŞTİ”

Gençlerde işsizlik oranının diğer yaş gruplarına göre yüksek olduğu biliniyor. Buna ek olarak Covid-19 döneminin işgücü piyasalarında yarattığı tahribattan gençler daha fazla etkilendi. Bu etki sürüyor. Salgın döneminde gençler işgücü piyasasından daha hızlı çekildi. İşi olmayan milyonlarca genç ya iş aramayı bıraktı ya da işgücü piyasasına girişlerini geciktirdi. TÜİK genç işsizliğini 2022 yılı 3. çeyreğinde yüzde 19,1 olarak açıkladı. Ancak TÜİK verileri genelde olduğu gibi gençlerde de gerçek durumu yansıtmaktan uzak. TÜİK verilerinden yararlanarak hesapladığımız 15-24 yaş arası genç nüfusta geniş tanımlı işsizlik oranı 2022 yılı 3. çeyreğinde yüzde 36,6 olarak gerçekleşti. Böylece geniş tanımlı genç işsizliği dar tanımlı genç işsizliğinden 17,5 puan fazla olarak gerçekleşti.

Genç kadınlarda geniş tanımlı işsizlik ise daha yüksek oranda seyretmeye devam ediyor. 15- 24 yaş arası erkeklerde dar tanımlı işsizlik yüzde 15,2 ve geniş tanımlı işsizlik yüzde 29,6 olarak hesaplanırken, 15-24 yaş arası genç kadınlarda ise dar tanımlı işsizlik yüzde 26,4, geniş tanımlı işsizlik yüzde 48,4 olarak hesaplandı. Böylece dar tanımlı işsizlik geniş tanımlı işsizlikten genç erkeklerde 14,4 puan ve genç kadınlarda ise 22 puan yüksek seyrediyor”