Depremin ardından 2 yıl geçti ama acılar unutulmadı

İzmir'in Seferihisar ilçesi açıklarında 2 yıl önce meydana gelen ve 117 kişinin yaşamını yitirdiği 6,6 büyüklüğündeki depremin yaraları, kamu ve sivil toplum kuruluşlarının iş birliğiyle sarılsa da kaybedilen canların acısı tazeliğini koruyor.

Sığacık Mahallesi'nde tsunamiye neden olan depremin asıl yıkıcı etkisi, merkez üssüne yaklaşık 70 kilometre uzaklıktaki Bayraklı ve Bornova ilçelerinde görüldü.

Alüvyon zemine sahip bu bölgede depremin hemen ardından 9 bina tamamen veya kısmen yıkıldı. Polis telsizlerinden gelen yıkım ihbarları sonrası bölgeye çok sayıda itfaiye, sağlık ve arama kurtarma ekibi sevk edildi.

SAATLER SONRA ÇOCUKLAR UMUT OLDU

İzmir'de tarifsiz acıların yaşandığı deprem bölgesi, enkaz yığınına dönen binaların altında kalan çocukların yaşam mücadelesine de tanıklık etti.

Arama kurtarma ekiplerinin depremin hemen ardından yıkılan binaların enkazında geceli gündüzlü gerçekleştirdiği özverili çalışmayla 3 yaşlarındaki Ayda Gezgin ve Elif Perinçek, 14 yaşındaki İdil Şirin, 16 yaşındaki İnci Okan ve 15 yaşındaki Günay Özışık, depremden saatler sonra beton blokların arasından sağ çıkarılarak hastaneye kaldırıldı.

Acı olayda ekiplerin yaklaşık 108 saatlik arama ve kurtarma çalışmalarında Bayraklı ilçesinde yıkılan Rızabey, Doğanlar, Yağcıoğlu ve Yılmaz Erbek apartmanlarıyla Emrah Sitesi'ndeki iki bina ve Barış Sitesi'nin 3 blokundan 107 kişi sağ çıkarıldı.

DEPREMİN ARDINAN TSUNAMİ VURDU

Depremin etkisiyle Sığacık Mahallesi'nde oluşan tsunamide ise sokakları yaklaşık 1 metre deniz suyu bastı. 1 kişinin yaşamını yitirdiği olayda balıkçı barınağı ve marinaya bağlı irili ufaklı çok sayıda tekne battı, sahil şeridindeki ev ve iş yerlerinde hasar oluştu.

ÖRNEK DAYANIŞMA SERGİLENDİ

Türkiye, depremin ardından yaraların hızla sarılması için seferber oldu. Devletin bölgede yürüttüğü yoğun çalışmaların yanı sıra depremzedeler için ülkenin dört bir yanından yapılan yardımlar İzmir'e ulaştırıldı.

Deprem sonrasında Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının (AFAD) koordinasyonunda, arama kurtarma faaliyetlerinden binalardaki hasar tespit çalışmalarına, depremzedelerin acil ihtiyaçlarının giderilmesinden psikososyal desteğe uzanan uygulamalar hızla devreye alındı.

Ulusal, il ve ilçe düzeyinde hangi çalışmaların yürütüleceği, hangi kurumların ne gibi görevleri üstleneceğinin tek tek belirlendiği Türkiye Afet Müdahale Planı doğrultusunda bakanlıklar ve ilgili kuruluşların tamamı, depremin ilk dakikalarından itibaren vatandaşların yardımına koştu.

AFAD, AKUT, Jandarma Arama ve Kurtarma timleri, sivil toplum kuruluşları ve belediyelerden ekiplerin yer aldığı 7 binin üzerinde görevli, gece gündüz enkaz altındaki vatandaşları kurtarmak için adeta zamanla yarıştı.

Türk Kızılay tarafından acil barınma ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla geçici barınma merkezleri oluşturuldu ve hemen sıcak yemek dağıtımına başlandı.

Depremzedelerin geçici barınma ihtiyacının karşılanması için 3 bin 20 çadır kuruldu. AFAD koordinasyonunda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Karayolları ve Devlet Su İşleri ekiplerinin katılımıyla Bayraklı'daki Haydar Aliyev Caddesi'nde kurulumuna başlanan 493 konteynerlik yaşam alanı, 26 Kasım 2020'de hizmete girdi. Deprem alanında ayrıca İzmir Büyükşehir Belediyesi de çadır kurarak depremzedelerin barınması için harekete geçti.

Büyükşehir'in hayata geçirdiği 1 Kira Bir Yuva kampanyası ve Uzundere'de bulunan 224 konutun depremzedelere tahsis edilesiyle birlikte depremden yaklaşık 1 ay sonra tüm çadırlar kaldırıldı.

İzmir Büyükşehir Belediyesinin depremzedeler için başlattığı yardım kampanyasına ülke genelinden çok sayıda vatandaş katıldı.

Kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının el birliğiyle yürüttüğü çalışmalar sayesinde tüm depremzedelerin geçici barınma ve gıda ihtiyaçları eksiksiz karşılandı.

DEPREM 9 BİN 49 YAPIYI ETKİLEDİ

Depremin hemen ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünce kent genelinde 1316 personelle 184 bin 685 binada hasar tespit çalışması yapıldı.

Bu binalardan 9 bin 49 yapının depremden etkilendiği belirlenirken, acil yıkılmasına karar verilen 35 binanın yıkımı gerçekleşti, 175 bin 636 yapının ise hasarsız olduğu tespit edildi.

Ağır hasarlı olan 633 binadan ise 543'ü yıktırılırken, 32 binanın yıkım aşamasında olduğu, 58 binanın ise kültürel varlık olarak tescillenmesi nedeniyle yıkılamadığı öğrenildi.

Bayraklı ilçesindeki 7 alanda, aralarında depremde yıkılan veya ağır hasar gören binaların da bulunduğu yerler için Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından yapım ihalesi gerçekleştirilerek inşaatına başlandı.

İlk etaptaki 741 ev ve iş yeri, depremden tam 1 yıl sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla depremzedelere teslim edilmeye başlandı.

Yıkılan binaların bulunduğu bölgedeki 7 proje alanında tamamlanan 1404 konut ve 289 iş yeri, hak sahiplerine teslim edildi.

Bunun yanı sıra Bayraklı Şehir Hastanesi yanındaki 375 hektarlık rezerv alanda inşaatına başlanan 3 bin 650 konuttan ilk etaptaki 397'si de depremzedelere verildi.

izmir iş dünyası tarafından başlatılan "Birlikten İzmir Doğar" kampanyasıyla yaptırılan 120 konutun da inşaatının tamamlanarak TOKİ'ye teslim edildiği, yıl sonuna kadar teslimlere başlanacağı belirtildi.

ORTA HASARLILA RİÇİN DE HAREKETE GEÇİLDİ

Depremden yaklaşık bir yıl sonra depremden etkilenen orta hasarlı binaların yeniden inşası için yeni yönetmelikle birlikte oluşan hak kaybını önlemek için ada bazında yüzde 20, parsel bazında yüzde 30 emsal artışı verildi.

Artan inşaat maliyetleri nedeniyle emsala artışı tek başına yeterli olmazken depremzedelerin uzun çabaları sonucunda evlerini yeniden inşa etmek isteyen depremzedeler için merkezi hükümet tarafından depremzedeler için düşük faizli ve uzun vadeli kredi kararı çıkarıldı. Ayrıca depremzedeler için kentsel dönüşüm kredisi 400 bin liradan 800 bin liraya çıkarıldı.