Depremin artçıları: 1 yılda neler yapıldı?

TENZİLE AŞÇI/EGEPOSTASI- İzmir, 30 Ekim 202 tarihinde 6.9 şiddetinde depremle sarsılmıştı. 117 kişinin hayatını kaybettiği depremin ardından yerel yönetimler ve merkezi idare ortaya çıkan mağduriyetleri gidermek adına adeta seferberlik ilan etmişlerdi.

Depremin hemen ardından depremden etkilenen vatandaşların acil barınma ihtiyaçlarının karşılanması için Aşık Veysel Rekreasyonu Alanı'na 827, Ege Üniversitesi Kampüs Alanı'na 120, Bornova Eski Şehir Stadı'na 215, Buca Hipodromu'na 194, Buca Stadı'na 159, Seferihisar ilçesi Sığacık Bölgesi'ne 90, Bayraklı Bilal Çakırcalı Parkı'na 171, Eceler Parkı'na130, Smryna Meydanı'na 300, Bayraklı Paten Parkı'na 110, 75. Yıl Parkı'na 50, Tepekule Mahallesi'ne 50 ve ihtiyaç duyulan muhtelif noktalara 405 adet olmak üzere İzmir genelinde 2 bin 821 çadır kurulmuştu.

Enkaz çalışmalarının tamamlanmasının ardından çadırlarda kalan vatandaşların geçici konutlara yerleştirilmesi sorunu gündeme gelirken düzenlenen kampanyalar ve hem yerel hem de merkezi bazlı çözümlerle 1 ay içerisinde kent genelindeki tüm çadırlar kaldırılmıştı.

BÜYÜKŞEHİR UZUNDERE KONUTLARINI VE HİLTON’U DEPREMZEDELERİN KULLANIMINA AÇTI

Depremin ardından çadırlarda kalan vatandaşların geçici konutlara yerleştirilmesi çalışmalara başlayan Büyükşehir, Uzundere’de her birinde 56 daire bulunan 224 belediye konutunu ve 380 oda kapasiteli Hilton Oteli’ni depremzedelerin kullanımına açmıştı.

Bu kapsamda Uzundere'de bir yıllık kullanım için depremzedelere açtığı dört bloktaki 224 konuttan 160’ı teslim edilmiş ve Hilton’da da bir süre kaldıktan sonra ayrılanlarla beraber toplam 165 depremzede konaklamıştı. 

BİR KİRA BİR YUVA UMUT OLDU

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin depremzedelerin kalacak konut bulması için hayata geçirdiği bir diğer proje de ‘Bir Kira, Bir Yuva’ kampanyası olmuştu. Kampanya kapsamında taahhüt edilen kira desteği 42 milyon 649 bin lira olarak kaydedilmişti. Destekçi sayısı, 4 bin 643 olurken kullanmadığı evinin kapılarını açan  yardımseverlerin sayısı da 231'e ulaşmıştı. 

Destekler kapsamında ayrıca 754 haneye buzdolabı, çamaşır makinası, set üstü ocak, çekyat ve küçük ev aletleri dağıtıldı.

BAKANLIK DA HAREKETE GEÇTİ

Depremin hemen ardından hem Çevre ve Şehircilik Bakanlığı hem de İzmir Büyükşehir Belediyesi iki koldan binalarda hasar kontrol çalışmalarına başlarken Bakanlık, deprem konutları için rezerv alanı belirleme çalışmalarına başladı. 

Hasar tespiti çalışmalarında 3 bin 944 bağımsız bölümü bulunan 618 binanın ağır, 6 bin 617 bağımsız bölümlü 660 binanın ise orta hasarlı olduğu belirlenmişti.

Bakanlık, ilk olarak İzmir Bayraklı Şehir Hastanesi yanındaki 375 hektarlık rezerv alanda TOKİ tarafından inşa deprem konutları inşası için düğmeye basmıştı. 

Zemin artı beş kattan oluşan  8 bin 100 konuttan oluşan ve 22 Şubat 2021’de inşasına başlanan deprem konutlarının alanı, fay hatlarının üzerinde olduğu gerekçesiyle uzmanlar tarafından eleştirilmişti. Eleştirilere yanıt veren Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum ise, bölgede aktif fay hattının bulunmadığını belirtmiş ve “İzmir'de hiçbir şekilde aktif fay hattı üzerine konut yapılması söz konusu değildir. Tüm projelerimizde olduğu gibi Bayraklı'daki çalışmalarımızda da bilimsel temeller doğrultusunda ve ilgili kurumlarla istişare edilerek hareket edilmektedir" demişti.

Yatay mimariye ve bölge dokusuna uygun, zemin artı 5 katı geçmeyecek yeni konutların ve sosyal donatı alanlarının olduğu rezerv alanındaki ilk etap dairelerin anahtar teslimi ise 6 Kasım tarihinde gerçekleştirilecek. Anahtar teslim törenine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılması da bekleniyor.

7 PROJE ALANINDA DA ÇALIŞMALAR BAŞLADI

Bakanlık, depremin ardından rezerv alanının dışında Bayraklı’da 7 adet proje alanı da belirlemişti. 

Bayraklı’nın Salhane, Mansuroğlu ve Manavkuyu mahallelerinde bulunan proje alanlarında toplamda bin 444 konut ve 208 dükkan kapasiteli planlanan proje alanlarındaki inşaatlar 22 Şubat tarihinde başlamıştı. 

7 Proje alanı kapsamında; Salhane Mahallesinde 228 konut, 15 ticari ünitesi, Manavkuyu Mahallesi 2. bölgede 140 konut, 24 dükkan, Rıza Bey Apartmanı'nın bulunduğu Salhane ve Mansuroğlu Mahalleleri 3. bölgede 910 konut ve 132 ticari ünite ve Manavkuyu ve Mansuroğlu Mahallelerimizde 4-5-6 ve 7. bölgelerde de toplamda 166 konut, 37 ticari ünite yapılmasının planlandığı açıklanmıştı.

EMSAL ARTIŞI TARTIŞMALARA NEDEN OLDU

Öte yandan depremden sonra konutların yeniden inşasında yeni imar yasası gereği uğranılan hak kayıpları gündeme geldi. Depremzedeler, hak kayıplarının tölere edilmesi için yüzde 30 emsal artışı talebinde bulunurken talep, AK Parti ve CHP arasında ipleri germişti.

Yerel yönetimler tarafından yapılan açıklamalarda emsal artışı talebinin yasaya bağlı olduğu ve yetkili makamın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olduğunu söylerken iktidar partisi ise kent genelinde imara ilişkin alınacak kararlarda yetkinin belediyelerde olduğunu söylemişti. 

Öte yandan geçtiğimiz ay İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde Bayraklı bölgesi için parsel bazında yüzde 20 ada bazında yüzde 30 emsal artışı kararı çıkmıştı. Başkan Soyer, daha sonra yaptığı açıklamada kararın İzmir geneline yayılması için önerge vereceklerini duyurmuştu.

DÜNYA BANKASI KREDİSİ ÇIKMAZI

Depremin hemen ardından iktidar partisi ve CHP arasında ipleri geren bir diğer konu da İzmir Büyükşehir Beleye Başkanı Tunç Soyer’in orta hasarlı binalar için Dünya Bankası’ndan talep edilen ve onaylandığını söyledi 340 milyon dolarlık kredi olmuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın deprem rezerv konutları temel atma töreni için gerçekleştirdiği İzmir ziyaretinde Erdoğan ile görüştüğünü belirten Başkan Soyer, kredi için mutabakatın sağlandığını ve yalnızca cumhurbaşkanının onayının gerektiğini ilettiğini söylemişti.

Soyer’in açıklamalarının ardından kentte yeni bir tartışmanın kapısı da açılmıştı. CHP kanadı CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da dahil olmak üzere kredinin hazır olduğunu ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onay vermemesi nedeniyle kredinin verilmediğini belirtirken AK Parti kanadı ise onaylanan bir kredi olmadığını söylemişlerdi.

Kredi konusunda aylar süren tartışmanın ardından Başkan Soyer, AK Parti İzmir İl Başkanı Kerem Ali Sürekli ile gerçekleştirdiği toplantının ardından yaptığı açıklamada geri adım atmış ve “Bir mutabakat hasıl oldu ama imzalanmış bir sözleşeme yok henüz. Bu süreç devam ediyor” demişti.
Soyer’in açıklamasından yaklaşık 2 ay sonra AK Parti kanadından yapılan açıklamada ise Dünya Bankası yetkililerinin gündeminde öyle bir kredi olmadığı söylenmişti.