Dolar yeniden 16 lirayı aştı

Dolar/TL, 20 Aralık'tan bu yana ilk kez 16 seviyesini aşarken euro/TL 17,10'un üzerine çıktı. 

Dolar/TL’de iki haftalık sert yükseliş sonrası dün akşam saatlerinde yaşanan düşüş kalıcı olmadı ve kur bu sabah 16 seviyesini aşarak 16,15’i gördü. Euro/TL’de de 17,35 seviyesi görüldü.

Merkez Bankası (TCMB), doların 16 lirayı aşmaması için kamu bankaları aracılığıyla rezervlerinden döviz satarak örtülü müdahalede bulunuyordu. 20 Aralık 2021 tarihi sonrasında ilk defa bugün dolar/TL’de 16 seviyesi görüldü.

Geçtiğimiz haftalarda 1,03 seviyelerine kadar gerileyen Euro/dolar paritesinde de bugün 1,0724 seviyesi görüldü. Euro, ABD doları karşısında değer kazandı.

Piyasalarda kur başta olmak üzere ekonomi politikalarının sürdürülebilirliği sorgulanmaya devam ediliyor.

Bankacılar kurda dün 16’ya yakın seviyelerden başlayan ve 15.7’e kadar devam eden düşüşün kabine toplantısında kamuya yeni döviz kazandırabilecek enflasyon korumalı tahvil gibi bir ürün açıklanacağı beklentisiyle oluştuğunu ve bu beklentinin gerçekleşmemesi sonrası kurda yine dün akşam saatlerinde yükseliş yaşandığını belirttiler.

‘KENDİ ELİMİZLE KUR ŞOKU YARATTIK’

Ekonomist Özlem Derici Şengül, TL’de bugün görülen değer kaybını sozcu.com.tr’ye değerlendirdi.

Dün tüm gelişen ülke para birimlerinin dolar karşısında değer kazandığını, Türkiye’de buna bir de enflasyona endeksli tahvilin kabine toplantısı sonrası açıklanacağı beklentisinin eklenmesiyle döviz kurlarında düşüş görüldüğünü belirten Şengül, bu beklentinin karşılanmaması ve dövizden geçenlere yüksek getiri verileceği dedikodusu üzerine TL’de bugün değer kaybı olduğunu vurguladı.

Enflasyona endeksli tahvilde dövizden geçenlere ekstra getiri verileceği yönünde dedikodu ortaya çıktığını, bunun da dövize talep yarattığını belirten Şengül, “Enflasyona karşı enstrüman hazırlıkları tamam deyip ne olduğunu açıklamazsanız, dövizini bozdurana verilecekmiş dedikodusu yayılırsa, herkes dolar alır” dedi.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin mayıs ayı başında “bireysel yatırımcıya yönelik enflasyon korumalı tahvilin tasarım çalışmalarının tamamlandığını” duyurduğunu ancak bu ürünün hâlâ açıklanmamasının piyasada dedikodularla hareket edilmesine neden olduğunu belirten Şengül, “Piyasa bu ürüne kesin açıklanacak gözüyle bakıyor. Olmayacaksa da açıklanması gerekir yoksa herkes dövizden geçene getiri olacak diye açıklanana kadar dövize koşar. Tüm dünyada dolar düşerken kendi elimizle kur şoku yarattık” dedi.

Şengül, rezervlerde son dönemde kayıpların hızlandığına işaret etti.

REZERV ENDİŞESİ

Bankacılar kamu kontrollü olarak tanımladığı döviz politikasında son dönemde rezerv kayıplarının hızlandığına dikkat çekiyor. Analistler yüksek enerji ithalatı başta olmak üzere döviz dengesini zorlayan birçok gelişme olduğunu ve bu kapsamda kur politikasının sürdürülebilirliğinin piyasalardaki ana endişe kaynağı olduğuna dikkat çekiyorlar.

Merkez Bankası’nın (TCMB) toplam rezervi 13 Mayıs itibarıyla 102 milyar doların altına, uluslararası net rezervler ise 11.5 milyar dolara geriledi. Swap hariç rezervler ise aynı dönemde eksi 52 milyar dolara kadar gerileyerek daha önce büyük siyasi ve ekonomik değişimleri beraberinde getiren eksi 60 milyar dolara bir kez daha yaklaştı.

GÜNLÜK 0,5 MİLYAR DOLARLIK KAYIP

TCMB ihracatçı döviz gelirlerinin yüzde 40’ını, hizmet ihracatı döviz gelirlerinin bir kısmını ve kur korumalı mevduat (KKM) uygulamasının döviz kısmını rezervlerine katsa da bankanın rezervleri aynı oranda artmıyor. Aradaki fark kurda hükümetin tanımıyla “istikrar” için kullanılıyor. TCMB resmi olarak kurdaki müdahalelerini kabul etmezken hareketleri dalgalı kur rejimi olarak nitelendiriyor.

Reuters’ın hesaplamalarına başvurduğu üç işlemci de TCMB’nin günlük rezerv kaybının son 1 ayda günde 0.5 milyar doların üzerine çıkarak belirgin hızlandığını belirttiler. Bu kapsamda bu hafta açıklanacak net rezervin 10 milyar dolara veya bir miktar altına gerilemesi bekleniyor.

TL, dolar karşısında ay başından beri yaklaşık yüzde 8 değer kaybı yaşadı. TL’deki değer kaybının devamına kamunun izin verip vermeyeceği piyasalardaki ana gündem maddesi konumunda.

Bu kapsamda piyasalarda kısa vadeli yüksek getirili bir bono, enflasyona endeksli tahvil gibi adımlarla dövize olan talebin düşürülüp düşürülemeyeceği ve yurtdışından kamuya yeni döviz kaynağı sağlanıp sağlanamayacağı takip ediliyor.

Suudi Arabistan veliaht prensi Muhammed bin Salman’ın aralarında Türkiye’nin bulunduğu bölge ülkelerine yakında planladığı ziyaret de dış kaynak temini için izleniyor.

CDS’LER 14 YILIN ZİRVESİNDE

Türkiye’nin beş yıl vadeli borcunu iflasa karşı korumanın maliyetini gösteren CDS’ler geçen hafta 724 puanı aşarak Refinitiv verilerine göre 2008’den bu yana rekor seviyeye çıktı. CDS dün günü 700/707 seviyesinden tamamladı. Bankacılar, CDS yükselişinin Hazine’nin dolar borçlanma maliyetlerini çift haneye yaklaştırdığına dikkat çekiyorlar.

Bugün Mayıs ayı borçlanma programının son ihaleleri iç piyasada takip edilirken hafta boyunca TCMB faiz kararı, Moody’s Türkiye olası not değerlendirmesi ve Davos zirvesi izlenecek gündem maddeleri arasında yer alıyor.