HDP'lilerin milletvekilliği düşebilir

HDP’nin TBMM Genel Kurulu ve komisyon çalışmalarına katılmama kararı, anayasa ve TBMM İçtüzüğü hükümlerine göre HDP’lilerin vekilliklerinin düşmesini gündeme getirebilir.

Emine Kaplan’ın Cumhuriyet’te yer alan haberine göre, içtüzüğe göre bir milletvekilinin, Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak bir ay içinde toplam 5 birleşim günü katılmaması durumunda TBMM Genel Kurulu’nun salt çoğunluğunun (276) kararıyla vekilliği düşürülebiliyor. Ancak içtüzüğün bu hükmü şimdiye kadar hiç uygulanmadı. AKP’nin söz konusu hükmün işletilmesi yönünde karar alması durumunda 59 HDP’li milletvekilinin vekilliği düşebilir. Bu durumda da ara seçim gündeme gelebilir.

Anayasanın 78. maddesi, “Boşalan üyeliklerin sayısı, üye tamsayısının yüzde beşini (28) bulduğu hallerde, ara seçimlerinin üç ay içinde yapılmasına karar verilir. Bir ilin veya seçim çevresinin, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde üyesinin kalmaması halinde, boşalmayı takip eden doksan günden sonraki ilk Pazar günü ara seçim yapılır” hükmünü düzenliyor. AKP yöneticileri, 28 milletvekilliğinin boşalması halinde ara seçimin zorunlu olmadığını “Anayasada ara seçime gidilir denmiyor, karar verilir deniyor. Karar verilmezse ne olacak, bunun yaptırımı yok” sözleriyle savunuyor.

Ancak anayasadaki “Bir ilin veya seçim çevresinin TBMM’de üyesinin kalmaması halinde boşalmayı takip eden 90 gün sonraki ilk pazar günü ara seçim yapılır” hükmü, vekilliklerinin düşürülmesi durumunda HDP’nin tulum çıkardığı Hakkâri ve Şırnak’ta ara seçimi zorunlu kılıyor.

HDP’li milletvekillerinin katılmaması, komisyon ve genel kurulda karar alınmasını etkilemiyor. 316 milletvekili olan AKP, komisyon ve genel kurulda milletvekili çoğunluğuyla istediği kararları yine alabilecek. HDP’nin katılmaması nedeniyle komisyon ve genel kurulda görüşülen yasa tasarı ve önerileri daha hızlı görüşülecek.

TBMM Genel Kurulu’nun gündemi ve çalışma saatlerinin belirlenmesi, Danışma Kurulu kararı ya da kurulda anlaşma sağlanamaması durumunda partilerin grup önerileriyle belirleniyor. TBMM İçtüzüğü’nün 19. maddesine göre, Danışma Kurulu, Meclis’te grubu bulunan partilerin temsilcilerinin tamamının katılmasıyla toplanabiliyor. Bir parti temsilcisinin katılmaması durumunda kurul toplanamıyor. Bu durumlarda siyasi partilerin grup önerisi getirebiliyor. AKP’nin yeni bir hukuki teamül geliştirmemesi durumunda genel kurul gündemi ve çalışma saatleri, grup önerisiyle belirlenebilecek. Ancak TBMM Başkanı İsmail Kahraman’ın, Danışma Kurulu’na HDP’nin üç kez üst üste gelmemesi durumunda 3 siyasi partiyle karar alınmasına yönelik bir hukuki yoruma gidebileceği kaydediliyor.