İYİ Parti'den büyük vaat: İşsiz gençlere maaş verilecek

Birçok ülkenin, robotların gelecekte işini elinden alarak vatandaşlarını işsiz ve aç bırakacağı öngörüsüyle deneylerine başladığı “evrensel temel gelir” uygulaması Türkiye'de de seçim vaatleri arasına girdi. İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, 6 Mayıs'ta Mersin'de gerçekleştirdiği mitingde bütün üniversite mezunlarına iş bulacaklarını belirterek, “Bulamazsak süresiz vatandaşlık maaşı vereceğiz” sözleriyle konuyu gündeme getirdi.

Robotların global işgücündeki payı her geçen gün daha da artmaya başlayınca, milyonlarca insan gelecekte işsiz ve aç kalma riskiyle karşı karşıya kaldı. 2045 yılında yapay zekanın insan zekasını geçebileceği öngörüsü de devreye girince birçok ülke, vatandaşlarını her ay sabit bir maaş yani “evrensel temel gelir” vererek korumak için deney başlattı. Rastgele seçilmiş gruplara, değişen periyotlarda ayda 560 Euro'dan 2 bin dolara kadar değişen miktarlarda aylık maaşın ödendiği deneyler başarılı olursa, uygulamanın gelecekte kalıcı hale getirilmesi planlanıyor. Türkiye'de ise bugüne kadar bu yönde yapılmış bir çalışma bulunmuyor.

MİLYONLARCA İNSAN İŞSİZ KALACAK

Cornell Üniversitesi'ne göre, 45 yıl içinde yapay zekanın tüm meslekleri insanlardan daha iyi icra etme ve 120 yıl içinde tüm mesleklerin robotlar tarafından yapılma olasılığı yüzde 50. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı'nın (OECD) yayınladığı son rapor da fazla iyimser olmasına rağmen yine de gelecekte robotların işlerimizi elimizden alabileceği gerçeğini yadsımıyor. Rapor, 32 OECD ülkesinde işlerin yüzde 14'ünün tamamen otomasyona dayalı olması nedeniyle sadece 66 milyon kişinin işsiz kalacağını öngörüyor.

İşte tüm bu öngörü ve olasılıklar, gelecekte bir gün ülkelerin tüm vatandaşlarına “evrensel temel gelir” ödemek zorunda kalacakları gerçeğine hazırlanmalarını gerektiriyor. ABD'deki Roosevelt Enstitüsü, 2015 yılında her vatandaşına ayda bin dolar ödeyebilmek için ABD'nin ekonomisini 2.5 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaştırması gerektiğini söylüyor.

İŞ DÜNYASI BASTIRIYOR

Dünyanın geleceğine yön veren milyarder işadamları da, yapay zekanın insanları işsiz bırakacağı uyarısında bulunarak, hükümetleri önlem almaya çağırıyorlar. Elon Musk, sık sık “Gelecekte robotlar işinizi elinizden alacak. İşsiz kalsanız bile hükümetiniz size maaş ödemek zorunda” diyor. Virgin Group CEO'su Richard Branson da Musk'tan pek farklı düşünmüyor.

SONUÇLARINI TEST EDECEKLER

– Finlandiya: 25-58 yaşındaki 2 bin işsize ayda 560 Euro ödeniyor. Deney 2 yıl sürecek.

– Hollanda: 250 kişiye ayda 1100 dolar ödeniyor. Gönüllü çalışmayı kabul eden gruba ekstra 161 dolar ödenecek.

– Kanada: Geçen yıl kişi başına 1.320, engellilere ek 500 Kanada Doları ödendi.

– Kenya: 2017'de 40 köydeki herkese 12 ay 22.50 dolar verildi. Şimdi 80 köye verilecek.

– Kaliforniya, ABD: Y Combinator Fonu, 100 aileye ayda 1000-2000 dolar verdi. Şimdi bin kişiye 1000, 2 bin kişiye 50 dolar ödeyecek.

–  Livorno, İtalya: 2016'dan beri en fakir 200 aileye ayda 537 dolar ödeniyor.

– İskoçya: Glasgow, Edinburgh, Fife ve North Ayrshire'da yaşayanlara bu yıl 250 bin sterlinlik bir kamu fonundan maaş bağlanması kararlaştırıldı. SÖZCÜ