İZSU Kurulu’nda ‘şeffaflık’ ve ‘atama’ polemiği

İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı İZSU Mayıs ayı Genel Kurulu birinci bileşimi Belediye Başkan Vekili Mustafa Özuslu idaresinde gerçekleştirildi. Oturuma, İZSU’nun 2022 yılı Denetçi Raporu’na ilişkin yapılan ‘şeffaflık’ ve ‘denetçi ataması’ tartışmaları damgasını vurdu.

Önergeye ilişkin AK Parti adına söz alan Erhan Çalışkan, şeffaflıktan uzak eleştirisinde bulunarak “Uygulama olarak benim İZSU’yla ilgili yaptığım eleştiriler var. Genel anlamda yaptığım eleştirilerin en önemlisi İZSU’nun içine kapanık bürokratlarca yöneltilen bir kurum olmasını eleştirmiştim. Bugün gelen bütün önergelere bakın. Hepsinin arkasında yönetim kurulu üyelerimiz var. 5 tane üyemiz var. 4’ü aynı kurumun bürokratı .1 kişi de başkan. Biz bu denetim raporunu 4 yıldır burada oyluyoruz. Bu raporu okuyan kaç meclis üyemiz var? Biz Büyükşehir’de gündem maddelerini 3 gün öncesinden ekiyle birlikte alıp okuma fırsatımız oluyor. Ama İZSU’da grup toplantısından önce alıyoruz. Biz 4 senedir bunu talep etmedik. İlk defa talep ettim ve bu raporu okudum. Ben denetim yapan bürokratları tanıyorum. İkisi de belediyede görevli. Yani körler sağırlar birbirini ağırlar. 2 belediye bürokratının belediyenin başka bir kurumunu denetleyerek hazırladıkları rapor bu mu! Rapor; gittik, kontrol ettik, harcamalar, rakamlar bu kadar diyor. Son paragrafta da ‘Elektrik fiyatlarının yüzde 400 arttığını gördük’ diyor. Bu raporda 41 tesisinizin çevre izin belgesi olmadığı için elektrik indirim teşvikinden yararlanamadığını görüyor musunuz? Göremezsiniz. Çünkü bürokratınız aleyhinizde bir şey yazamaz. Yönetmelikte 2 asil 2 yedek denetçi seçilir diyor. Bunların bürokrat olacak diye bir şey yok. Madem çok şeffafsınız 2 bağımsız denetçi çağırın. Tamam diyelim ki İZSU’nun içi görünsün istemiyorsunuz. Bu mecliste o kadar değerli meclis üyeleri var ki… Meclis üyelerimizin bu komisyonda denetimde olmasına engel bir madde mi var? Bu sistem tamamıyla kapalı kutu sistemidir. Bu sistem değişikliğe müsaade etmez, hataların görülmesine müsaade etmez. Bundan önceki 3 rapora ben de evet demiştim bu da benim kusurum. Ama şimdiki raporu herkes biliyor ve buna evet demek sizin kusurunuz olacaktır” dedi.

AYDIN: ÜST KANUNLARINA ÇÖZÜLMESİNE İHTİYAÇ VAR

Çalışkan’ın denetçilerin seçimine ilişkin yaptığı eleştirilere yanıt veren CHP Grup Başkanvekili Murat Aydın, üst kanun çağrısında bulunarak “Biz İZSU’nun işleyişini İstanbul su ve Kanalizasyon idaresinin kurallarına göre yapıyoruz. Biz merkezi hükümete yıllardır SUKİ’ler için kanun çıkarın ve bunları derli toplu hale getirin dedik. Erhan Bey söylediklerinde kısmen haklı. Bizim de tabii olduğumuz İZKİ kanunu yönetim kurulu seçilsin diyor. Buna göre yönetim kuruluna başka birini koyamazsınız. Meclis üyelerini koyamazsınız en azından. Çünkü meclis üyeleri atamayla gelen bir görev alamazlar. Diğer durum… Bu yasanın buraya atanmasını istediğimiz insanlar başkadır denetim komisyonu üyelerinin belirlenmesi başka bir şeydir. Biz 2 yıllık denetim yapacak insanları atıyoruz. Erhan Bey’in eleştirileri haklı. Ama bizim bunu İZKİ üzerinde düzeltmemiz mümkün değildir. SUKİ’lerle ilgili bir üst kanuna ihtiyaç var. Bu üst kanunlarla sorunların çözülmesine ihtiyaç var” diye konuştu.

ÇALIŞKAN: BAŞKAN İSTEDİĞİ BİRİNİ ATAYABİLİR

Yeniden söz alan Çalışkan, ‘denetçi ataması’ konusu üzerine eğilerek “Okuduğunuz metinde ‘… başkanın önereceği’ diyor. Meclis üyesi olmaz demiyor. Başkan dışarıdan da birini atayabilir. Eğer sizin dediğin doğru olsaydı hiçbir kurulun yönetim kurulu üyeliğine genel sekreter yardımcıları ya da daire başkanlarınızı atayamazsınız. Şu an hepsinde bürokratlarınız var. Bu kanun evet düzenlemeleri getirmiyor, evet eksikler var. Ama biz uygulamada var olmayan yetkiyi kullanmayız. Yönetim kurulu encümen gibidir. İZSU’da da Büyükşehir Belediyesi genel kurul ve altında a yönetim kurulu vardır. Özel bir kanun var ve sizin elinize yetkileri vermiş. Başkan istediği şekilde arayabilir diyor. Belediye başkanımız seçilirken ve bu kürsüden şeffaflık üzerinde o kadar çok şey söyledi ki. İZSU ya da ESHOT’ta bir aksama olduğunda biz bunu mecliste konuştuğunuzda hızlıca çözüyoruz. Ama kapalı bir sistemde kapalı kutu değerlendirilir. İçinde meclisin karar alma mekanizmasının temsili yok. O yönetmelikte meclis üyesi olsun demiyor ama olmasın da demiyor. Ayrıca denetçi diyor. Denetçinin aksaklık varsa aksaklıkları yazması gerekiyor. 4 yıllık raporlara bakın. Hiçbir tane aksaklık yok. Madem hiçbir aksaklık yok ödediğiniz paraya yazık” ifadelerini kullandı.

AYDIN: YASADAKİ KAVRAMLARI BİRBİRİNE KARIŞTIRIYOR

Çalışkan’ın atama eleştirilerine yanıt veren Aydın, ‘kavram karmaşası’ mesajı vererek şunları söyledi; “Elmalarla armutlar hikayesi bir karmaşıklık yaratıyor. Denetçi ve denetim komisyonu başka bir şey. İZBB Denetim komisyonu Belediye adına İZSU’yu denetledi zaten. Burada bahsedilen kurum içi bir denetçi atanması. Bu da İZKİ kanundan kaynaklı. Ayrıca şirket yönetim kurulu üyeleri devlet memuru değillerdir, maaş almazlar. O yüzden meclis üyeleri ya da kamu görevlileri şirket yönetim kurullarında görev alabilirler. İZKİ’yle ilgili düzenlemede yönetim kurulu üyelerinde aranacak şartların ne olduğu yazılmıştır. Eğer yönetim kurulu üyesi başka bir kamu kurumunda çalışıyorsa İZSU’da görevli olduğunda görevinden izinli sayılır ve sadece orada çalışır. Yasa ayrıca denetçiler raporu başkana sunar, meclise sunmak özel bilgilendirmedir der. Çünkü bu bir kurum içi değerlendirmedir. Başkan da kimi atayacağını kendisi takdir eder. Bunu yaparken de kurumun bilgi akışına göre hareket eder. Anladığım kadarıyla sayın meclis üyesi yasadaki kavramları birbirine karıştırarak bunları söylüyor. Kamuya denetçi olacak kişiyi başkan canının istediğini yapamaz. Ayrıca hiçbir meclis üyesi devlet memuru görevi yapamaz. Birbiriyle iç içe girmiş şeyleri konuşuyoruz. Böylesi daha iyi olur eleştirisiyle söylediklerini tartışırız. Ama ben elimizdeki kurallardan bahsediyorum ve onları anlatıyorum.”

YILDIZ: ŞEFFAF BİR YÖNETİM İSTENİYORSA…

Son olarak konuşan AK Parti Grup Sözcüsü Hakan Yıldız, “Aslında Erhan Bey’in yaptığı bir özeleştiriydi. Ancak ileriye dönük baktığımızda denetçinin İZSU’nun faaliyetlerini denetlemesi noktasında… Kanunda denetçiler bu raporun bir örneğini başkana verir diyor. Yani rapor kurula sunulur. Biz bu raporu görüşeceğiz ama fark ettik ki bu rapor bize sunulmuyor. Ayrıca rapora baktığımızda raporun sadece eksikler ve hataların tespitini kapsamaz. Bu eksik ve hataların giderilmesi için neler yapılabiliri de görmüyoruz. Bizim 41 tesisimizin çevre izin belgesi yok mesela. Bu yüzden elektrik teşviki kullanamıyorsunuz ve bu nedenle rapor sonuna elektrik maliyeti yazdığınızda doğru olmuyor. Eğer ki şeffaf bir yönetim isteniyorsa başka insanlar atanabilir. İZSU’nun onu daha ileri taşıyabilecek denetimlere ihtiyacı olduğunu düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.