İZSU olağanüstü toplandı: Stratejik planlara oy çokluğu

BERİVAN KAYA/EGEPOSTASI- İZSU Olağanüstü Geneş Kurulu bugün İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay başkanlığında toplandı.2025-2029 Dönemi Stratejik Planı görüşüldü. Plan, Cumhur İttifakı’nın ‘ret’ CHP’nin kabul oylarıyla oyçokluğu ile kabul edildi.

İZSU'NUN STRATEJİK PLANLARI ANLATILDI 

İZSU Genel Müdürlüğü'nün 2025-2029 yılları stratejik planını Genel Müdür Yardımcısı anlattı. Kayıp kaçakların azaltılnasına yönelik yapılan çalışmaların hızlandırılacağı ve 2029 yılında yüzde 24,9'a düşürülmesi planlaıyor. 10 bin 500 KM içme suyu hattının yüzde 15'ine denk gelen 1610 KM'lik kısmının bakım ve onarımın yapılması hedeflendi. Bin 45 KM yeni içme suyu hattının yapılması hedeflendi. 352,8 milyon metreküp olan Atıksu artıma tesisilerin kapasitesinin 2029 yılında 632,2 milyona çıkarılması hedeflendi. 11 tane atıksu artıma tesisinin tamamlanması hedeflendi. Çiğli Çamur Kurutma Tesisinde ön protokolün imzalandığı aktarıldı. 2025 yılında yapımına başlanacak ve 2027 yılında da tamamlanacak. Yağmur suyu ayrıştırma için 3 ayrı proje başlatılacak. Dünya Bankası'nda 30 yıl vadeli ve düşük faizli kredi ile finanse edilecek. Körfezde su sirkülasyonunun sağlanması için her yıl 1 milyon metreküp tarama yapmak hedeflendi. 

16 MİLYON SUYUN KAYBOLMASI ENGELLENİYOR! 

CHP Grup Sözcüsü Elvin Sönmez Güler, kayıp kaçak verilerine dikkat çekerek, "99 yılındaki kayıp kaçak oranı düzenli olarak azaldı. İzmir bu sayede Türkiye ortalamasında 16 milyon metreküp suyun kaybolmasını engellemiş oluyor. Atıksu ile ilgili mevcuttaki kapasitesi yüzde 70'e çıkarılacak. 11 büyük atıksu tesisinin tamamlanması ve kapasitelerinin arttırılması planda yer alıyor.Çamurun sorun halinden çıkması önemli bir hedef. Çamurun bertaraf edilmesi için harcanan bütçe çok yüklü, bu kaynağın başka projelere ayrılması önemli" ifadelerine yer verdi. 

SU İNDİRİM VAADİ HATIRLATILDI! 

Stratejik plana ilişkin söz alan AK Parti Bornova Meclis Üyesi Ercan Tekin, "Bu stratejik planı incelerken master plan yapılması gerekliliğini İZSU'daki arkadaşlarımız görmüşler ve başlık atmışlar. Uyarımıza katılmışlar ve söylediklerimizin doğru olduğunu kabul etmişler. Uyumlu olması gereken başka konular da var. Başkanın seçimde everdiği sözlerinin stratejik planda yer alması gerekiyordu. Başkanın vaatleri buraya yerleştirilmemiş. Stratejik planınız bir master plan olmadığı için birbiriyle uyumlu değil. Planlamayı düzgün yapmadıysanız burayı düzgün yönetemeyiz. Bilgi olmadan yatırım yapamazsınız. Stratejik planınız gerçekçi değil. Bu planın ayakları yere basmıyor. Hedefleriniz ve yaptıklarınız örtüşmüyor. Suyun ucuzlaması gerekirken sizler her defasında suyun neden pahalı olduğunu dile getiriyorsunuz. Enerjinizi kendiniz üretmeniz gerekmez mi? Başkan su ile ilgili indirim sözü verdi. Umuyoruz bu şekilde olsun ancak başkan enerji sfiyatları düşerse düşürürüm demedi. Planınız aynı zamanda vizyonunuzu gösterir. Vizyon dediğiniz şey geleceği planlamaktır. Bu planla başkanın vaadi olan Türkiye'deki en ucuz suyu veren bir il olmayı nasıl sağlayacağız? Son mecliste biz çıktıktan sonra meclis devam etti. Bu sebeple ret oyu veriyoruz" ifadelerine yer verdi. 

SU FATURASI ELEKTRİK FATURASINI GEÇTİ 

AK Partili Uğur İnan Atmaca ise konuşmasında, "Vatandaşlarımız bugüne kadar su faturalarının elektrikten az olduğunu söylüyorlardı, şu an tam tersine bir durum var. Deniz suyundan içme suyu elde edilmesi alternatif bir sistem ancak Körfezden dolayı gündemimize giremiyor. Ham suyun artırılması için 2 yıldır hiçbir çalışma yapılmamış. Hala ayrı bir yağmur suyu kanalı yok. Mazgallarda toplanan su en yakın dereye ya da körfeze akıyor. Bu sistem doğru değil. Depolanması ve kullanıma geri döndürülmesi daha mantıklı olacaktır. İZSU ihaleleri devasa rakamlarla iş araçları kiralanıyor. Bu bedellerle yerine araç parkı yenilenmeli" dedi.

PARALEL Mİ?

Başkan Cemil Tugay ise yanıt olarak, "Elektrik faturası ile su faturası paralel mi? Aynı kişinin faturasından bahsediyorsunuz. Bunu genellemeyelim" dedi. 

25 YILDIR TESİSLER ÇALIŞMIYOR! 

25 yıldır arıtma tesislerinin çalışmadığını ileri süren AK Parti Meclis Üyesi Dilaver Kişili, İZSU’da ana gündem maddemiz Körfez olsun isterdim. Biz burada Körfez’den gelen kokunun kader olmadığını düşünüyoruz. Körfez’in oksijensiz kalmasının da kader olmadığının düşünüyoruz. Sizin bu dönemde özellikle bakanlık vurgusu yaparak, işin içinden çıkma ve yöntem bulma stratejinizi doğru bulmuyorum. Bakanlığın buradaki asli görevi belediyeye yöntem ve stratejisi noktasında destek vermesi, İzmir Körfezi’nin bütün yükü bakanlığa yıkılamaz. Burada yıllarca, geçmiş dönemlerde yapılan çok büyük hatalar var. Körfez kirlenmeye devam ediyor ve canlılar yaşayamaz hale geldi. Eğer bakanlık destek alınacaksa zaten o desteği verir" dedi. 

TUGAY'DAN TEPKİ: RAKAMLARI ATARAK ALGI OLUŞTURMAYIN

Cemil Tugay, Kişili'ye yanıt olarak, "Bu rakamlarla çok kötü oynuyorsunuz. Sene 2024, 25 yıl geriye git. 1999. Arıtma ve kanal sistemi 2002'de devreye girmiş. 25 yıldır yapmıyorsunuz ifadesini nasıl kullanıyorsunuz? Körfez 80 yıldır kirleniyor. Böyle eleştiri olmaz. Rakamları atarak olmaz. Algı oluşturmak için konuşmayın. 22 yıldır sistem devrede. İnsanlara yanlış bilgi veriyorsunuz. Doğruları konuşun. Bildiğiniz bilgileri konuşun. Hiçbir şey bilmiyorsunuz" ifadeleriyle yanıt verdi. 

SOSYAL MEYDADAN ATIŞIYORSUNUZ 

Tugay'ın ardından sözlerine devam eden Kişili, "Tunç Soyer Gediz dedi, çiçek dedi, böcek dedi. Sizlerin sosyal medya da atışmalarınızı görüyoruz" ifadelerini kullandı. 

GÖREVİMİ YAPIYORUM

Tugay ise, "Ben kimseyle atışmıyorum. Görevimi yapıyorum. Sözlerinizi bitirin" dedi. 

"İZMİR EN PAHALI SUYU VEREN 3. İL OLDU"

CHP Grup Sözcüsü Elvin Sönmez Güler, "Körfez 24 yıldır izleniyor. Körfezdeki kirliliği belirli dönemlerde artıyor. 24 yıldır kirleniyor demek yanlış. Körfez genel alıcı durumunda, yerel kirleticiler burayı kirletiyor. Bakanlığın denetiminde ve kamu özel sektör dahil pek çok kurum deşarj yapıyor. İzBB'nin sorumluluğunda kavramı yanlış. Bakanlığın denetleyici olduğunu biliyoruz. İZSU buraya deşarj yapanlardan bir tanesi. Yapı stokunun artması, yoğunluğun artması kirliliği arttırıyor. Master plan yok eleştirisi vardı ancak kanal, yağmuryu konusunda yapılan master plan var. Şebeke master planı tamamlanacak. Burada eksik okuma yapılmış. Pahalılık konusunda da şunu söylemek lazım, suyun fiyatını belirleyen esas unsur perosnel ve elektrik gideri. En pahalı 3. suyu satan idareyiz. Dönem başında birinci sıradaydık. 2 yıl içinde 10'a düşeceğiz" dedi. 

"İZMİR BARAJ YATIRIMI BEKLİYOR"

CHP Meclis Üyesi Altan İnanç ise yanıt olarak, "Benim bildiğim İzmir’in bekleyen baraj yatırımları var. Bu yatırımlar merkezi hükümet tarafından ne zaman hayata geçirilecek? Ne zaman hizmete sunulacak? İklim krizi var ve kuraklık yaşıyoruz. Bu yatırımlar hizmete geçmezse nasıl bu sorunlara çözüm üretilecek? İzmir’in içme suyunun kalıcı olarak çözülebilmesi için merkezi hükümetin baraj yatırımlarını tamamlaması gerekmektedir. Yeni barajlar yapılmazsa, kent nüfusu bu kadar artıyorken susuzlukla karşı karşıya kalacağız. Kent büyüyor, çok yüksek yapılara imarlar veriliyor, bakanlık tarafından onun için bütün bunların hesaplanarak eleştiri yapılması gerekiyor" dedi. 

YÜZÜLEBİLİR KÖRFEZ HAYAL EDİYOR  MUSUNUZ? 

AK Partili Meclis Üyesi Latif Aydemir ise, "Sizin hayalinizde diğer başkanlar gibi yüzülebilir körfez var mı? Körfezde ne zaaman balık tutabileceğiz" dedi. 

KÖRFEZ İÇİN SİYASİ TAVRIMDAN VAZGEÇMEYE HAZIRIM

AK Parti Grup Başkan Vekili Hakan Yıldız ise konuşmasında, " Yüzeysel temel problemleri yazarak geçtik diyemeyiz. Biz bu koşullarda bütçenin şeffaflığını değerlendiremeyiz. Teknik anlamda büyük bir problemle karşı karşıyayız. Büyük bir çevre felaketi ile de karşı karşıyayız. Kiraz’da mesela Ahmetler köyünde maalesef su yok, Kiraz’ın ciddi bir su sorunu var. Biz evde yarım saat susuzluğa tahammül edemeyiz ama bu evlerde bu çağda evlerde su yok. Çünkü kuyuları açamıyoruz. Siz Bayraklı’dan geçebiliyor musunuz? Ben Üniversiteyi okuduğum zaman Bayraklı’ya gittiğimiz zaman kokudan duramazdık, o günlere döndük. Güzelyalı’da durabiliyor muyuz? Duramıyoruz. Gecemizi, gündüzümüze katalım bize ne düşüyorsa yapalım, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin bunu yapacak bütçesi var. Geçtiğimiz dönem bir bu mecliste kanal katılım bedellerine ciddi artırımlar yaptık bizim ret oylarımıza rağmen. Kanal katılım bedellerinin son 5 yılına bakılsın, gerekenler yapılsın. Hem teknik bakımdan, hem İzmir’in temel sorunları bakımından hiçbir şekilde çözüm göremiyoruz. Biz bu körfezin temizlenmesi için siyasi görüşümden vazgeçmeye hazırım ama aynı tavrı CHP’li meclis üyelerinden de bekliyorum. Bilim kurulunda bu noktada yaklaşım var. Biz 5 yıl içinde beşinci fazla ilgili bir çalışma yapmayacak mıyız? Ya da şunu diyebilirsiniz. Arkadaşlar Aziz Bey yazdı Tunç Bey yazdı bir şey yapmadı bende yazarak kendimi bu konuma koymayayım diyebilirsiniz” diye konuştu. Çamur tesisinin 2018’den beri yapılamadığını söyleyen Yıldız, “Bu kadar mı aciziz" dedi. 

"SİYASİ TAVIRDAN VAZGEÇMESİ GEREKMİYOR"

 CHP Grup Başkan Vekili Levent Zafer Yıldır ise, "Körfez’in temizlenmesi için kimsenin siyasi tavrından vazgeçmesi gerekmiyor. Bu insani bir tavır takınmak yeterli, diğer durumlara gerek yok. Hakan Yıldız’ın konuşmasının sonu olduğu gibi demagojiden ibaret. Ben sadece İzBB bütçesinin tek işinin körfezde çamur çıkarmak olmadığını anlatmaya çalışıyorum, İzbb’nin tonlarca işi var, kirletmemek çok daha önemlidir. Teknik olarak bakmak ne demek? Nasıl olursa teknik olur? İki tane rakam söyleyince teknik mi bakılmış oluyor? Bu tarz değerlendirmelerin belli sınırlamalar çerçevesinde gerçekleşmesi gerekiyor. Genel olarak eski dönemlerle karşılaştırma yapmak iyidir, ufuk açar ama her zaman sağlıklı sonuç vermez. 20 Haziran’da göreve gelip 12 Temmuz’da o vahim ve üzücü olay nedeniyle gözaltına alınmış insanlarımızın her şeye rağmen bir çalışmasıdır bu stratejik plan ve herkeste bunu bu şekilde değerlendirmelidir" diye konuştu. 

‘MASTER PLAN İÇİN ZAMAN GEREKİYOR’

Eleştirilerin ardından İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay konuştu. Tugay, “Burası sorunları tartışma yerimiz her türlü eleştiri olacak, övgü de olur. Şehri yönetiyoruz, neticede ortada bir konu var. Meclis’in güzelliği budur. Konuşmalarımızım çeşitliği uzunluğu düşünebilir ama daha nitelikli daha öz daha konuya odaklı olalım. Biz şu an İZSU’nun stratejik planını görüşüyoruz ve gayet iyi olması gerektiği gibi teknik açıdan da yeterli. Göreve geleli henüz 6 ay oldu, geçmişte yapılan master plan var ama revize edilme ihtiyacı var. Master plan bu kadar kısa sürede hazırlanamaz daha uzun bir süreye ihtiyaç var. Arıtma kapasitesini yüzde 79 arttıracağız diyerek plan yapıyor arkadaşlar, bu iyi ve ciddi bir rakam. Bu nasıl olacak bilmiyorum dendi ama bu dördüncü fazla, Dikili, Torbalı, Şakran ile olacak… Bunları tane tane yazmaya kalksanız belki ansiklopedi çıkar” ifadelerini kullandı.

‘SUSUZLUĞUN KIYISINDAYIZ’

‘Şehrimize içme suyu temin etmesi gereken kurum DSİ’dir’ diyen Tugay, “Biz onlara içme suyu için baraja ihtiyacımız var desek yapmak zorundalar, parasını ödüyorum o ayrı. Çamlı Barajı örneğin, ÇED raporu çıktı. Bu şehrin Çamlı Barajı’na ihtiyacı var. Bu yıl anormal kuraklıktan dolayı susuzluğun kıyısındayız. Hatta arkadaşlar açıklama yapalım dediler ama raya Körfez girdiği için insanların morali daha da bozulmasın dedik. Su tüketimi ve suyun temini noktasında çok titiz olmak zorundayız, stratejik planda da bu var. Kayıp kaçak oranımız çok düşük, bunu lütfen bilin. Çok bilinçli bir şekilde kayıp kaçak ile mücadele ediliyor. Çoğu su tesisatı kent merkezinde yenilendi, dış ilçelerde sorunumuz var onlar da planlandı yapılıyor. İZSU’nun görevi değil ama Tarımsal İşler Daire Başkanlığımız 80 sulama göleti yapacak, bunlar da mücadelenin parçası. Hepsini tane tane yazsam okunması değerlendirmesi zor olur. Ve maalesef krizlerle bir arada yaşıyoruz. Önümüzdeki yıl bu şehir ne kadar kuraklık susuzluk yaşar kestiremiyoruz. Onun ötesinde ekonomi dahil bir sürü konuda dengesiz zamanlardayız” açıklamasını yaptı.

‘KÖRFEZ HERKESİN SORUNUDUR’

İzmir’de 20 Ağustos’ta balık ölümleriyle başlayan kötü kokuya ilişkin konuşan Tugay, “Çiğli’ye arıtmaya gittim. Deşarjın olduğu yerde balıklar da yaşıyor koku da yok. İç körfez dediğimiz bölgede uzun yıllardır biriken dip çamuru ve suyun içinde akıntı olmadığı için temizlenemeyen bileşikler orada mikroorganizmaların üremesine neden oldu. Sonuçta bu koku lağım kokusu değil. Geçen yıl şikayet edilen koku farklı kokuydu bu koku farklı koku. Bunun giderilesi için iç körfezde akıntı oluşması lazım. Burada kendi kendisine akıntı oluşamaz. Ya bir yerlerden yoğun temiz su gelecek ya da derinliği arttıracaksınız. Bu sadece İzmir Körfezi’nde yaşanmıyor. Marmara’daki müsilajı hatırlayın, müsilaj bir sonraki aşama. Oralarda nasıl bakanlık soruna el atmalıyım dediyse ve nasıl mevzuatta körfezdeki bu çalışmaları ya bakanlığın yapmasına ya da bakanlığın iznine tabiyse biz sorumluluk almasını ve temizliğe katılmasını istiyoruz. Siz kirlettinizden kastınız bütün İzmir halkı farkındasınız değil mi? Şunu demedik ve demeyeceğiz, ben belediyenin hatası yok bize ait problem yok demiyoruz. Ama bizimle ilgili kısım kesinlikle çözülecek. Ancak bununla bitmiyor olay. Körfez’in temizlenmesi için dip taraması navigasyon ve sirkülasyon kanalına ihtiyaç var. Bakanlık İzmir’in de bakanlığı, bizim Bakanlıktan bir şey istememiz bu kadar aykırı görülmemeli. İzmir Körfezi bölgemiz ülkemiz için çok önemli. Çevresinde 3 milyon insan yaşıyor. Bu herkesin sorunudur, bakanlığın da bu konuya el atması doğaldır” ifadelerine yer verdi. 

ÇİĞLİ 4. FAZ BİTMİŞ DURUMDA 

Çiğli’de dördüncü faza ilişkin açıklama yapan Tugay, “Biz görevi devraldığımızda dördüncü faz yüzde 20’lerdeydi ve çalışma durmuştu. Tekrar çalışmanın başlaması için bekleyen ödemeleri yaptık ve şu an son sürat çalışılıyordu. Gittiyseniz görmüşsünüzdür tamamına yakını bitmiş durumda. Çamur kurutma tesisi için de krediler onaylandığı zaman o da yapılacak. Bahsedilen krediler yağmur suyu ayrıştırma için onay aşamasında” ifadelerini kullandı.

"KİMSE YAPMASA DA BİZ YAPACAĞIZ"

Su fiyatlarına ilişkin konuşan Tugay, “Daha uygun bir su fiyatını kesinlikle istiyoruz. Son sözüm şu; biz sizlerle beraber bu şehre sahip çıkmaktan asla vazgeçmeyeceğiz. Hiç kimse olmasa da biz olacağız. Hiç kimse bir şey yapmıyor olsa da biz yapacağız. Bunun için gecemizi gündüzümüze katıp çalışacağız” dedi.

Gevrek Modeli çerçevesinde hazırlandı

6 ayda hazırlanan 2025 - 2029 Stratejik Planı’nın su ve atık su hizmetlerinde büyük başarılara imza atacağı yeni bir yol haritası olduğunu belirten İZSU Genel Müdür Yardımcısı Özgür Akkavak, “Gevrek Modeli çerçevesinde bir stratejik plan ortaya koyduk. İZSU Stratejik Planı’nı daha yalın ve sade bir biçimde ele aldık” diye konuştu ve planın detaylarını meclis üyelerine aktardı.

2025-2029 döneminde neler yapılacak?

4 sektörde planlanan proje ve hedeflere ulaşmak için 169 milyar 486 milyon 900 bin liralık bütçe öngörüldü. Planlanan harcamaların sektöre göre dağılımında “Sürdürülebilir İçme Suyu Yönetimi” birinci sırayı, “İklim değişikliğine uyum ve dirençli altyapı” ikinci sırayı, “Çevreye Duyarlı Atıksu Yönetimi” üçüncü sırayı, “Kurumsal kapasite” ise dördüncü sırayı aldı.