İzmir’de suya ikinci kez zam geldi

TENZİLE AŞÇI/EGEPOSTASI- İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü(İZSU) Olağanüstü Genel Kurulu, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı ve İZSU Genel Kurul Başkanı Tunç Soyer idaresinde gerçekleştirildi. Oturuma damgasını vuran konu ise suya gelen zamlar ve yaşanan tartışmalar oldu. 

İZSU son olarak 1 Ocak 2022’den itibaren geçerli olmak üzere suya birinci kademede yüzde 18, ikinci kademede yüzde 30 zam yapılmasına karar verilmişti. Karar kapsamında; konutlarda daha önce 0-13 metreküp olan birinci kademe 0-10 metreküp, 14-20 olan ikinci kademe ise 11-20 metreküp olarak yeniden ele alınmıştı. Üçüncü kademe ise 21 metreküp ve üstü olarak planlandı. Konutlarda 0-10 metreküp arası suyun metreküpü 6.41 TL'den 7.56 TL’ye yükselirken 11-20 arası metreküp fiyatı 6.92’den 9 TL’ye çıkartılırken 21 metreküp ve üzeri harcamada ise 14.27 TL’den 16.84TL’ye yükseltilmişti.

İZMİR’DE İLK KEZ UYGULANACAK YENİ DÜZENLEME

Oturumda, bazı abone türleri hariç İzmir’deki suya yüzde 30 zam yapılması konusu gündeme geldi. Zam önerisi, Kurul’da Cumhur İttifakı’nın ‘ret’ oylarına karşılık Millet İttifakı’nın ‘kabul’ oylarıyla birlikte oy çokluğuyla kabul edildi.

Yapılan yeni düzenlemeyle birlikte; tarım ve hayvancılığı desteklemek adına köylerdeki ilk kademe su miktarı 0-10 metreküpten 0-20 metreküpe çıkarıldı. Ayrıca küçük esnafı desteklemek adına konut dışı abonelerde kademelendirmeye gidildi ve 10 metreküpe kadar olan su kullanımında hiçbir şekilde artış yapılmamasına karar verildi.

Su zammında bu yıl ayrıca 28 büyükşehirde kullanılan sistem ilk kez İzmir’de uygulanmaya başlanacak. Bu kapsamda; su zammı Üretici Fiyat Endeksi(ÜFE)’ye endekslenecek ve enflasyonun artması durumunda suya zam gelecek, düşmesi durumda ise su tarifesinde indirim yapılacak. 

“BAŞKA BELEDİYELER İNDİRİM YAPARKEN ZAM YAPMAMIZ ANLAŞILIR GİBİ DEĞİL”

AK Parti adına konuşan Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi ve AK Partili meclis üyesi Fikret Mısırlı, zammı “manidar” olarak nitelendirdi ve “Biz, KDV’de yapılan indirimin adından yüzde 8’lik indirim talep edecektir. Oy çokluğu yapmamızın sebebi şu: dünyada maliyetler çok arttı. Bunun yansımaları tarıma ya da diğer sektörlere oluyor. Bunlara bağlı olarak  AK Parti Hükümeti, KDV’yi yüzde 8’den yüzde 7’ye indirdi. KDV indirilirken biz ciddi bir artı içerisindeyiz. Evet faturalardaki kademe düzenlemelerine bakıyoruz. 0-13 metreküp, bizim ihtiyacımız olan 4 kişilik bir ailenin standart bir kullanımı olarak gösteriliyor. Ancak TÜİK verilerinde İzmir’de 4 kişilik bir ailenin bir aylık standart kullanımı 26 metreküp. O nedenle indirimin nereden nereye yapıldığına dikkat etmek gerekiyor. Buradaki matematiksel hesapta şu anda bahsedilen artıştan fazla bir artıştan bahsediyoruz. 1 Ocak 2019’da Tunç Başkan göreve geldiğinde İstanbul’da suyun fiyatı 110 liraydı İzmir ise 96 lira ödüyordu. İzmir o gün 3 büyük ilin en ucuz suyunu ödüyordu. Bugün İstanbul’da 100 lira ödüyor, o gün 96 lira ödeyen İzmir’de bugün 278 lira ödeyecek. Buna artan maliyetler denilebilir ama ESHOT ya da İZSU’nun belirli hizmet sorumlulukları var. Hükümet bir adım atıp indirim yaparken… Biz bu kadar artışı bugün için İzmir halkının üzerine yüklemeye çalışırken bugün herkesin gelişen ekonomik konjonktürde elini taşın altına koyması lazım. Biz AK Parti olarak kamu yararına olacak işlerde oybirliği yapmaya razıyım. Ama ben burada 3 katına gelen su faturasını oylarken zül duyarım. Buna siyasi konjonktürde bakarak siyasete girmek istemiyorum ama zam kararının alınmasını manidar buluyorum. Bugün başka belediyelerde indirim yapılırken bizim zam yapmamız anlaşılabilir gibi değil. Bu zammı bu saatten sonra oy çokluğu oluğu için istediğiniz gibi yapabilirsiniz. Ama biz AK Parti olarak bunu asla tasvip etmiyoruz” dedi.

“SU ZAMLARI ARTAN MALİYETLER KARŞISINDA KAÇINILMAZ OLDU”

CHP grubu adına söz alan Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı ve CHP’li meclis üyesi Bülent Sözüpek, zamma gerekçe olarak ülke genelinde merkezi iktidar tarafından yapılan zamları gösterdi ve “Gönül isterdi ki zam ve yeniden düzenlemelerle ilgili konuşmayalım. Ama ülkenin gündem zam olunca… İZSU bir süredir devam eden kriz yönetimiyle karşı karıya olduğu için kendi geleceğini korumak ve İzmir’e daha iyi hizmet edebilmek için düzenlemelere gitmiştir. 2019 ve 2022 arasında ÜFE artışı yüzde 147 olarak belirlendi. Bunların yanında girdi maliyetlerinde de ciddi artış oldu. Elektriğin girdi maliyetinde yüzde 160 zam oldu. Yeni dönemde, su zamları artan maliyetler karşısında kaçınılmaz oldu. Elektrik maliyetleri dedim… Yüzde 122 artış oldu. Geçtiğimiz aylarda İZELTAŞ’la bir anlaşma imzaladık. Buna göre 300 milyon civarı olan elektrik maliyetimiz 800 milyon civarına çıktı. Ülkede hakim olan ekonomik belirsizlik bizim zam faaliyetlerimizi açınılmaz hale getiriyor. Biz kademelerde yaptığımız yeni düzenlemeyle maddi durumu yetmeyen vatandaşlarımıza yüzde 35 oranında indirim yapmış oluyoruz. Siyasete girmeyelim dedik ama öncelikle merkezi iktidar tarafından sabit ekonomi politikalarına ihtiyacımız var. Elektriğe zam geliyor. Daha sonra ‘Biz elektrik fiyatlarına yüzde 10 indirim yapacağız’ diyecekler. Bizim indirim yapmamız değil ülkenin ekonomi politikalarını kurtarmamız gerekiyor” diye konuştu.

“BÜYÜKŞEHİR DE BU ZAMMI BİRAZ ÖTELESEYDİ OLMAZ MIYDI?”

MHP gurubu adına söz alan MHP Grup Başkanvekili Selahattin Şahin, zam için aceleci davranıldığını ifade etti ve şunları söyledi; “Şu ana kadar İzmir’de suya yüzde 53.4 oranında zam yapıldı. Son dönemlerde e Türkiye’de döviz yükseldi, zamlar geldi ama müdahaleler de var. Bu su zammı yapılmasaydı biraz beklenseydi olmaz mıydı? Sudaki KDV yüzde 7 düşürüldü. Büyükşehir de bu zammı biraz öteleseydi olmaz mıydı?”

“BU YANLIŞIN BEDELİNİ DE İZMİRLİLERE ÖDETİYORSUNUZ” 

AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal ise; İZSU’nun maliyet artışlarındaki nedenin uygulanan yanlış politikalar olduğunu belirtti ve “İster yerelde ister genelde iktidar yöneticilerinin belirli sorumlulukları vardır. Bütün olumsuzluklara ve zorluklara rağmen yönetici dediğimiz kişiler, sorumluluk bilinciyle çıkıp şikayet etmeksizin sorunu çözmek için mücadele etmek zorundadır. Bugün tüm dünyada pandeminin de çok olumsuz etkileri nedeniyle enerji piyasalarında ciddi bir sorun yaşanıyor. Sadece ülkemize has değil. Ama bugün AK Parti yani Hükümet, bu enerji fiyat artışlarından dolayı vatandaşın en az mağduriyeti yaşaması için elinden geleni yapıyor. Son olarak yüzde 7 KDV indirimi yapıldı. Ama şunu yapmış olsaydı doğru olmazdı. ‘dünya piyasalarında sorunlar var. Bu yüzden biz de vatandaşın üstüne gidelim’ deseydi olmazdı. Az önce İZSU Genle Müdürlüğü’nün bize verdiği bir çalışma var elimizde. En büyük gider maliyeti elektrik. Bir gün medyada Sayın Tunç Soyer, bir açıklama yaptı ve İZSU’nun bir camekana yapıştırılmış ‘337 milyonluk elektrik maliyetimiz 800 milyon oldu’ yazıyor. Bu doğru bir açıklama değil. Geçen yıl Büyükşehir, doğru bir i yapmış ve enerji alım ihalesine çıkmış. Neredeyse maliyetinin altında enerji alımı yapmış. Bu yıl Ocak ayında ihaleye çıkılmamış, enerji alımı yapılmamış. Ocak ayının neredeyse 20 gününün en yüksek tarifeden aldınız. 2.11. Şu anda kendi kurduğunuz enerji şirketiyle bir ihaleye çıktınız, ‘300-400 milyon karımız olacak’ dediniz ama sanırım o da gümbürtüye gitti. Eğer siz enerjiyi geçen yıl aldığınız firmadan alsaydınız 800 milyon dediğiniz rakam 700 milyonlarda olacaktı. Siz yüzde 18 zam yaptınız, bugün yüzde 30 civarında bir zam yapıyorsunuz, Temmuz ayında bir zam daha yapacaksınız. Siz zammı otomatiğe bağladınız. Yani siz geçen yıl yaptığınız doğruyu bu yıl yapmadınız. Bu yanlışın bedelini de İzmirlilere ödetiyorsunuz. Rakamlarla oynayarak gerçekleri saklayamazsınız. Siz hazırlanan tablolarda hep negatif yönleri ele alıyorsunuz” ifadelerini kullandı.

MALİYETLER NEDEN ARTTI?

CHP Grup Başkanvekili Mustafa Özsulu, maliyetlerin artmasındaki en önemli etkenin arıtma faaliyetleri olduğunu söyledi ve “AK Parti Grup Başkanvekili arkadaşımız sorunların çözümünden bahsetti. Haklıdır. Elbette iktidar, sorunları çözmek için vardır ve İBB olarak biz de kentimizin bu kadim problemini çözmek için halkımızın temiz suya daha rahat ve ucuz erişebilmesi için bir çaba ortaya koyuyoruz. Konuştuğumuz kurumun nasıl bir kurum olduğunu bilmek gerekiyor. İZSU, Türkiye’de arıtma tesisi yapımında lider bir kurumdur. Atık suyun yüzde 97.2’sini arıtıyoruz. Elektrik tüketimimiz bu kadar arıtma yapılırsa doğal olarak artar. Arıtmanın en önemli girdilerinden biri elektriktir. Biz, içilebilir su üretiyoruz. Maliyetleri çok önemli oranda etkileyen etkenlerden biri de kayıp kaçak oranıdır. Biz bunun için ne yapmışız? Kayıp kaçak oranımızı bugün itibariyle yüzde 26’lara getirmişiz Daha iyi olabilir ve olmalıdır. Kayıp kaçak oranının yüksek olduğu yerlerde milyonlarca liralık yatırım yaptık. Bu kurum aşka ne yapıyor? Dere ıslah faaliyetlerinde bulunuyor. 42 derede ıslah yapıldı. Sadece 2020 yılı içinde 63 kuyu açıldı. Bugün ihale rakamları ortada. 2020 yılında bir kuyu 110 bin liraya açılırken bu kuyu bugün 425 bin liraya açılıyor. Yani yıllık ortalama 25-26 milyon liraya mal oluyor bize bir kuyu. Yasa gereği DSİ’de olan bu kuyu açımını biz kendi üstümüze alıyoruz. İZSU, iyi faaliyet yapmaya devam edecek. Muhalefet eleştirecek biz o eleştirilerden doğru noktalarda feyz alacağız. Ama İZSU olarak ortaya Sayın Başkanımızın ortaya koymuş olduğu hem tarımsal faaliyetler hem de suyun hakça paylaşımı vizyonu doğrultusunda hem CHP grubu hem de İZSU’nun bütün kadroları canla bala aşkla hizmet edeceklerdir” dedi.

“BU BİR ZAFER DEĞİL”

Son olarak konuşan Başkan Soyer, tüm eleştirilere yanıt verirken zamdan mutlu olmadıklarını belirtti ve şunları söyledi; “Fikret Bey elini taşın altına sokmak gerekir dedi. Haklı. Ben burada kamu hizmeti veren yerel yönetimler için iktidarın elini taşın altına sokması gerekiyor. Kamu hizmeti veren kurumların elektik fiyatlarıyla ilgili. Bunu bekliyoruz. Tüm dünyada enerji fiyatlarında ciddi bir tırmanma olduğu söylendi. Ama şunu da görmek lazım. Bu ülkelerin hiçbirinde enflasyon oranı yüzde 50’lere varmıyor, yüzde 5-10 oranında oluyor. Yani biz enflasyon konusunda dünyada en yüksek enflasyon oranına sahip ülkelerden biriyiz. Bu, cebinizdeki paranın yüzde 50’inin buharlaşması gerek. Yani Hükümet2in elini taşın altına sokmasını gerektiren bir tablo. Düzeltilmezse sürdürülebilir bir durum söz konusu olamaz. Acilen düzenlemelere ihtiyaç var. İhale yapılmadı dendi. Biz ihale yaptık ama belirsizlik nedeniyle kimse ihaleye girmedi. Biz Ocak ayında 2 aylık killi anlaşma yaptık mevzuat gereği. 2 ayın sonunda ihaleye çıkacağız. Burada şunu da sorgulamak lazım: Bu elektrik neden özelleştirildi?? Biz neden ucuz elektriğin peşinde koşuyoruz ki? Elektrik şirketlerinin en kadar kazandığını merak ediyoruz. Bu bir zafer değil. Oy çokluğuyla böyle bir zam yapılmasından mutlu değiliz. Biz İzmir’de vatandaşlarımızın suyu mümkün olsa çok daha düşük bedellerle tüketmesini isteriz. Bizim vazifemiz bu. O nedenle mümkün olduğunca gelir düzeyi düşük vatandaşlarımızı gözetecek düzenlemeler yaptık. O nedenle diliyorum ki İzmirlilere çok daha düşük bedellerle su üreteceğimiz günler olur.”

İNSANİ SU HAKKI UYGULAMASI KABUL EDİLDİ, TARIM SUYUNDA KADEME KALKTI

Mart ayından itibaren geçerli olacak yeni tarifeye göre hali hazırda 7,56 lira olan 1 metreküp su ve atıksu satış fiyatı, konutta 10 metreküpe kadar 9,83, 11 – 20 metreküp arası 11,70, “21 metreküp” ve üzeri kullanımlarda ise 21,89 olarak uygulanacak. Bundan sonraki aylarda uygulanacak fiyat tarifeleri ÜFE (Üretici Fiyatları Endeksi) esas alınarak düzenlenecek. Konut dışı aboneliklerde ise kademeli tarife sistemine geçilerek birinci kademe tarifede herhangi bir fiyat artışı uygulanmayacak. 

İZSU insani su hakkını daha sağlıklı ve adaletli bir uygulama ile hayata geçirmek için yeni bir düzenleme daha getirdi. Buna göre özellikle dar gelirli, yardıma ihtiyaçlı olduğu tespit edilen vatandaşlara, şehit ailelerine ve gazilere genel uygulamalardan daha yüksek miktarda ücretsiz su verilecek. 10 metreküpe kadar kullanımın 5’te 1’i, 10 metreküpün üstündeki kullanımlarda ise tüketimin 2 metreküpü ücretsiz verilecek. Bu gruptaki tarifelerin ilk kademesine zam yapılmayacak ve eski tarifeler üzerinden ücretlendirilecek.

Ülke genelindeki fiyat artışlarından en çok etkilenen küçük esnafı desteklemek amacıyla daha önce kademe olmayan konut dışı tarifeler yeni düzenlemeyle birlikte kademeli olarak fiyatlandırılacak. Konut dışı aboneliklerde birinci kademe 0 – 10 metreküp olacak şekilde düzenlenerek bu tarifeye herhangi bir fiyat artışı uygulanmayacak. 

Bununla birlikte tarım ve hayvancılıkla uğraşan aboneleri desteklemek amacıyla köy ve beldelerde uygulanan tarifelerde kademe uygulaması kaldırıldı.

DIŞ BORÇLANMAYA VİZE

Oturumda gündeme gelen bir diğer konu da İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin “yüzülebilir Körfez” vizyonunun hayata geçirilmesinde en önemli bileşenlerden olan Çiğli Atıksu Artırma Tesisi Geniz Revizyonu ve geçtiğimiz ay yapım ihalesine çıkılan 4. Faz İkmal işi için dış borçlanma yapılabilmesi adına Genel Kurul’a yetki verilmesi hususu oldu.

Dış borçlanma kapsamında, yurt dışı kaynaklı Hazine garantisiz 26 milyon 738 bin Euro (veya eşdeğeri Türk Lirası) veya 30 milyon 425 bin dolar (veya eşdeğeri Türk Lirası) kredi çekilmesi öngörülüyor.

İlgili önerge, Kurul’da oybirliğiyle kabul edildi.