Kadınlar 'erkek' gibi değil motive olmalı

Günümüzde kadınların iş hayatında erkekler kadar etkin olması için birçok çalışma yapılıyor. Özellikle son yıllarda batı ülkelerinde kadınların üst düzey yönetimde daha çok rol alması için şirketler üzerinde yoğun bir kamuoyu baskısı yaratılıyor. Kadın yönetici sayısının her geçen gün artması ise bir başka sorunu daha fazla görünür kılmaya başladı. Yapılan araştırmalara göre dünya genelinde kadınlar benzer iş yapan erkeklere göre daha az maaş alıyor. OECD’ye göre bu konuda iyileşmeler yaşansa da aynı işi yapan erkekler kadınlardan ortalama yüzde 15 daha fazla maaş alıyor. 

PSİKOLOJİK BOYUTU ELE ALINIYOR

Bu farkta sosyolojik, kültürel ve tarihsel birçok gerekçe gösteriliyor. Bunun yanında araştırmacılar sorunun psikolojik yönünü, yani kadın ve erkeklere atfedilen farklı karakter özelliklerinin etkisini de yoğun bir şekilde araştırıyor. Avustralya’nın Melbourne şehrinde bulunan RMIT Üniversitesi’nden Dr. Leonora Risse ve ekibinin konuyla ilgili yaptığı ve Oxford Economic Papers tarafından yayımlanan bir araştırma, kadın-erkek arasındaki gelir farkının anlaşılması konusunda yeni bir bakış açısı kazandırarak son dönemin el ilgi çekici ekonomik makalelerinden birisi haline geldi.

5 ÖNEMLİ KARAKTER ÖZELLİĞİ

Dr. Risse ve ekibinin yayımladığı araştırmaya göre Avustralya’da kadınlar ortalama saatlik 26, erkekler ise 32.5 Avustralya doları kazanıyor. Aradaki farkta kadın ve erkeklerin karakteristik özelliklerinin etkisini araştıran ekip öncelikle ‘büyük beşliyi’ inceledi. Büyük beşli gelir ve kişilik arasındaki ilişkiyi açıklayan 5 karakteristik özelliği anlatıyor. Bu 5 özellik dışadönüklük, uyumluluk, öz-disiplin, deneyime açıklık ve duygusal denge olarak açıklanıyor. Söz konusu 5 özellik üzerinden kadın ve erkekler arasındaki gelir farkını ele alan birçok araştırma bugüne kadar yayımladı. Dr. Risse ve ekibinin araştırması da bu alanda benzer sonuçlar elde etti.

UYUMLU OLAN PARA KAYBEDİYOR

Örneğin ‘uyumluluk’ kulağa iyi bir özellik gibi gelse de kadınların bu konuda erkeklere göre daha yüksek puan alması gelir kaybına yol açıyor. Bir örnekle açıklamak gerekirse uyumlu birisi maaş pazarlığı yaparken daha kolay ‘evet’ diyor. Bu da mümkün olandan daha az para kazanmasına yol açıyor. Bunun yanında bazı kişilerin düşündüğünün aksine yapılan araştırmalar ‘duygusal denge’ konusunda erkeklerle kadınlar arasında herhangi bir fark olmadığını dolayısıyla bunun gelir farkına bir etkisi olmadığını ortaya koyuyor. Bir başka ilginç bulgu ise yeniliğe açık olanların daha az para kazanması. Bu tip insanların daha özgür olabilecekleri meslekler seçtikleri için gelirlerinin daha düşük olduğu belirtiliyor.

İKİ ANA ETKEN VAR

‘Büyük beşli’ kişilik analizinde önemli bir yere sahip olsa da Dr. Risse ve ekibi bu beş özelliğin etkisinin erkek ve kadınlar arasındaki 6.5 dolarlık saatlik ücret farkının 9 sentini oluşturduğunu tespit etmiş. Bu sebeple de araştırmalarında ‘Başarı Motivasyonu’ konusuna odaklanmışlar. ‘Ekip bir kişinin ‘Başarı Motivasyonu’nu tespit ederken bu kavramı oluşturan iki ana etkene bakıyor. Birincisi ‘başarı umudu’ ikincisi ise ‘başarısızlık korkusu.’

MOTİVASYONU TESPİT EDEN TEST

Ekip yaklaşık 8000 kadın ve erkeğin aşağıdaki cümlelere verdiği cevaplar üzerinden cinsiyetler arasındaki ‘Başarı Motivasyonu’ farkını tespit etmiş. Bu cümlelere cevap verenlerin cevaplarını 1’den 7’ye kadar puanlamasını istemiş. ‘1’ güçlü bir şekilde katılmıyorum ‘7’ ise güçlü bir şekilde katılıyorum anlamına geliyor.

Kişilerin ‘başarı umudu’ puanını belirlemek için verilen cümleler:

1. Zor bir sorunla karşılaştığımda hemen üzerinde çalışmaya başlıyorum 
2. Ne kadar becerikli olduğumu öğrenebileceğim durumlar hoşuma gidiyor.
3. Yeteneklerimin işe yaradığı durumlardan keyif alıyorum. 
4.Yeteneklerimin test edileceği görevler bana çekici geliyor.

‘Başarısızlık korkusu’ puanı ise şu cümlelerle tespit edilmiş:

1. Bir sorunu hemen anlamadığımda gergin hissediyorum.
2. Etrafımda izleyen kimse olmasa bile yeni durumlarda gergin hissediyorum. 
3. Sorumluluğumun yüksek olduğu zor durumlarda başarısız olmaktan korkuyorum. 
4. Çözemediğim veya anlamadığım görevlerden korkuyorum.
5. Başarılı olacağımdan emin olmadığım görevleri almakta çekingen davranıyorum.

Dr. Risse ve ekibi bu cümlelere verilen cevaplar ışığında erkeklerin ‘başarı umudu’ konusunda kadınların ise ‘başarısızlık korkusu’ alanında yüksek puanlar aldığını tespit etti. Birçok etken dahil edilerek yapılan hesaplama sonucunda kadınların ‘başarı motivasyonu’ alanında erkeklerden geride olmasının erkeklerden saatte 22 sent daha az para kazanmasına yol açtığını kanıtladı.

PROGRAMLAR OLUŞTURULMALI

Araştırma bu sebeple büyük önem arz ediyor. Çünkü erkeklerle kadınlar arasındaki iş hayatındaki farkın karakteristik özelliklerden daha çok (iki katından fazla) ‘başarı motivasyonu’ ile ilgili olduğunu net bir şekilde gözler önüne seriyor. Yani kadınların erkeklerle arasındaki gelir farkını kapaması karakteristik özelliklerini değiştirmesinden çok ‘başarı motivasyonunu’ yükseltmesi gerekiyor. Dr. Risse ve ekibi sonuç bölümünde kadınların ‘başarı motivasyonunun’ artırılması için güven artırıcı programlar oluşturulmasının kadın-erkek arasındaki gelir farkının azalmasına yol açabileceği tavsiyesinde bulunuyor. HABERTÜRK