Karaburun'un gözü TBMM'de

RES projelerine, toplam çevresel etki değerlendirmesi yapılmadan tek tek proje bazında verilen ÇED olumlu kararlarıyla, Karaburun Yarımadası, Urla, Çeşme, Kemalpaşa/Dereköy, Bergama,Bodrum'un  RES işgali altında kaldığını belirten Karaburun Kent Konseyi, CHP İzmir Milletvekili Zeynep Altıok Akatlı'nın durumu TBMM'ye taşımasıyla umutlandı.

Kent Konseyi tarafından yapılan açıklamada, doğal, kültürel varlıklar, tarım ve hayvancılık alanları, turizm bölgelerinin, yaşam alanlarının içine kadar konumlandırılan RES projeleriyle yok edildiği vurgulandı. Dünya ve ülke mirası olan doğal ve kültürel varlıklar yok olurken, “enerjide dışa bağımlılığın azaltılması” söylemiyle  tarım, hayvancılık  ve turizm gelirleri, yerel kalkınma potansiyelinin yok sayıldığı kaydedilen açıklamada şu ifadelere yer verildi. 

"Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın,  zengin ekosistemi ve biyolojik çeşitliliği, yaşatılmakta olan kadim kültürü ve özgün tarım ve hayvancılık ürünleriyle mutlaka korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması gereken uluslararası öneme sahip bir yarımada olarak tanımladığı ve 2013 yılında  Özel Çevre Koruma Alanı ilan edilmesi için rapor hazırladığı Karaburun Yarımadasının %71’i  yine Çevre ve Şehircilik Bakanlığının, kümülatif çevre etki değerlendirmesi yapılmadan verdiği  ÇED izinleriyle, 6 firmaya tahsis edilmiştir.

Karaburunluların ÇED kararlarının iptali istemiyle açtığı davalarda, Sarpıncık RES ve Mordoğan RES projeleri için verilen ÇED Olumlu Kararları,  bilirkişi heyetlerinin Yarımadada çok yoğun ve yaygın olarak kurulmakta olan RES’lerin kümülatif etki nedeniyle olumsuz önemli çevresel etkiler yaratacağı yönündeki raporları ve mahkemelerin oybirliğiyle verdiği kararlarla iptal edilmiştir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, 2009/7 sayılı Genelge kapsamında Sarpıncık RES projesine 2. kez ÇED Olumlu kararı verilmiştir. Hukuka aykırı olduğunu düşünülen süreç Karaburun Yurttaş Davacıları tarafından  Anayasa Mahkemesine taşınmıştır.

Benzer ÇED süreci, Ayen Enerji A.Ş.’ye ait Mordoğan RES kapasite artış projesin de devam etmektedir. Mahkemeye sunulan bilirkişi raporunda da “…bu alanda kapasite artırımı bir yana mevcut türbinlerin dahi faaliyet göstermesi düşündürücüdür… Karaburun Yarımadası’nda faaliyete geçen tüm RES’lerin belli bir doygunluğa ulaştığı, kümülatif etki nedeniyle olumsuz önemli çevresel etkiler yaratacağı düşünülmektedir” denilmiş ve ÇED Olumlu Kararı Mahkemenin 28.06.2016 tarihinde oybirliğiyle verdiği kararla iptal edilmişti.

Mordoğan RES projesinin, bilirkişi raporlarına ve mahkeme kararlarına rağmen yine  2009/7 Genelgesi dayanak gösterilerek hazırlanan 2. ÇED raporu 26.10.2016 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından nihai olarak değerlendirilmiştir. Söz konusu Rapora itiraz gerekçeleri Karaburun Kent Konseyi tarafından anılan Bakanlığa iletilmiştir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının, bilirkişi raporunu, yargı kararı ve yerel halkın karşı çıkış gerekçelerini dikkate alarak  2. kez Olumlu ÇED kararı vermeyeceğini umarız."

Konu ile ilgili olarak, CHP İzmir Milletvekili Zeynep Altıok, 15 Kasım'da TBMM Başkanlığı'na verdiği yazılı soru önergesi ile Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki’nin  aşağıdaki soruların yanıtlanmasını istedi.

1-Mordoğan RES Proje alanı, tarım / mera / turizm alanları doğal ve kültürel SİT alanlarını da içine almaktadır. Mahkemeye sunulan bilirkişi raporunda hâlihazırda faaliyete geçen RES’lerin bile fazla olduğu söylenirken, kapasite artışına izin verilmesinin gerekçeleri nelerdir'

2-Mordoğan RES Kapasite Artışı Projesi ile konutların 150 metre yakınına kadar türbin kurulumu planlanmaktadır. Yaşam alanlarının içinde kurulmakta olan RES türbinlerin insan sağlığına etkileri konusunda kriter var mıdır'

3-Karaburun Yarımadası yüzölçümün (415 km²) % 71’i ÇED olurlarıyla RES projeleri için 6 firmaya tahsis edilmiştir. Karaburun Yarımadasında, RES projelerinin kümülatif etkisi değerlendirilmiş midi? Kümülatif çevresel etki değerlendirmesi konusunda Bakanlığınızın herhangi bir çalışması var mıdır'

4-Karaburun İlçesinin yüzölçümünün % 60’ını kapsayan Karaburun RES Projesi 47 türbin ilavesiyle kapasite artış projesine verilen ve Karaburunlular tarafından yargıya taşınan ÇED Olumlu Kararı’nda kümülatif çevre etki değerlendirmesi yapılmış mıdır'

5-Bakanlığınız tarafından Özel Çevre Koruma Alanı ilan edilmesi için hazırlanan ve T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı dışında ilgili tüm kurumların olumlu görüş bildirdiği, teklif raporu Bakanlar Kuruluna sunulmuş mudu? Sunulmamışsa ne zaman sunulacaktır'

6-EPDK verilerine göre, toplam lisanslı RES Projelerinin % 55’i Ege Bölgesi ve Çanakkale, Balıkesir illerinde. % 16’sı İzmir’de. Bakanlığınızca kaç RES Projesine ÇED izni verilmişti? Verilen ÇED izinlerinin kapladığı alanlar ve türbin sayıları nedir'

7-Yine EPDK verilerine göre, İzmir İlinde toplam lisanslı proje kadar ön lisans değerlendirmesinde olan proje olduğu, Çanakkale’de ön lisans değerlendirmesindeki projeler in mevcut projelerin 7 katı, Balıkesir’de 3,5 katı olduğu görülmektedir. Bu kapsamda ÇED başvurusu yapılan / bakanlığınızca ÇED oluru verilen proje sayısı kaçtı? Kapladığı alanlar ve türbin sayıları nedir'

8-Türkiye’de ve İzmir’de yapılmış ya da yapılacak olan RES’lerden, Sit Alanı veya Özel Çevre Koruma Alanı içinde olan var mıdı? Eğer varsa, bu alanlara RES yapılmasına izin veren ÇED raporları kimler tarafından hazırlanmıştı? RES’ler yapılırken doğa ve doğal hayatın korunması için yaptığınız her hangi bir çalışma var mıdı? Varsa bunlar nelerdir'

9-Türkiye’de ve İzmir’de açılan çevre davalarının sayısı kaçtı? İzmir’de devam eden kaç çevre davası vardı? Mahkemenin yürütmeyi durdurma kararı verdiği halde devam eden proje var mıdı? Varsa bu projeler mahkeme kararlarına rağmen nasıl devam etmektedi? Bu projeleri yapan firmalar hangileridir' 

10-ÇED Yönetmeliğinde tanımlanan “Halkın Katılımı”  süreçlerinde, yerel halkın ve yerel yapıların itirazları ne ölçüde dikkate alınıyo? Yerel halkın itirazları nedeniyle uygun görülmemiş bir ÇED Raporu var mıdı? Varsa proje isimleri ve uygun görülmeme gerekçeleri nelerdir'

11-İzmir’in Rüzgâr Enerjisi üretiminde ülke birincisi olmasını sağlayan kapasite artırımının bölge tarımına verdiği zarar ne kadardı? Tarımsal alanları yok ederek elde edilen rüzgâr enerjisi, tarım alanlarından elde edilen girdi ile kıyaslandığında ülke ekonomisi için avantaj ve dezavantajları nedi? RES’lerin kurulduğu bölgede nesli tükenmekte olan hayvanlar ve endemik bitki türleri var mıdı? Varsa hangileridi? Bu türlerin kurtarılması için yapılan çalışmalar nelerdir'

12-Karaburun yaşayanları Yarımadanın enerji üretim sahasına dönüştürülmemesi için verdikleri mücadeleye tüm yasal  ve demokratik haklarını kullanarak devam edecektir.  İzmir Milletvekili Sayın Zeynep Altıok’a yaşam hakkı mücadelesine katkısından ötürü teşekkür ederiz.