Karaciğer nakli bekleyen Esma'nın yüzü, 12'nci donörde güldü

'Otoimmün hepatit' hastalığı yüzünden karaciğeri iflas eden, 16 yaşında ablası Şeyma Karaman'dan aldığı karaciğer ile hayatına devam eden Esma Eskiler Şanverdi'nin hastalığı 5 yılı aşkın süre önce yeniden nüksetti. Kadavradan bağış bekleyen Şanverdi'nin yüzü, çeşitli nedenlerden dolayı uygun olmayan 11 gönüllü canlı vericinin ardından 12'nci adayda güldü. Konya'da yaşayan evli ve bir çocuk annesi olan Şanverdi'ye teyzesinin kızı Saliha Özkan (30) donör oldu. 14 Kasım 2023'te nakil olan Şanverdi'nin ameliyatı Acıbadem Kent Hastanesi Karaciğer Nakli ve Hepatobiliyer Cerrahi Bölümü Kurucu Başkanı Prof. Dr. Murat Kılıç, Doç. Dr. Cahit Yılmaz, Opr. Opr. Dr. Rasim Farajov, Opr. Dr. Kamil Kılıç, Doç. Dr. Mert Akan, Uzm. Dr. Alihan Pirim ve Uzm. Dr. Özgür Bolat tarafından gerçekleştirildi. Şanverdi, ameliyatın ardından 3'üncü kez yeniden hayata başladı.

'NORMAL HAYATTA YAPILABİLEN NE VARSA ÖZLEDİM'

Hastalığının 2018'de nüksettiğini, 2020 yılında nakil için listeye yazıldığını dile getiren Şanverdi, "Bekleme sürecinde kadavradan nakil olmadı. Ama en sonuna geldiğimizde artık çok kötüleştim ve yoğun bakım derecesindeydim, hastaneye yattım. Zaten yatıştan sonra da bir daha çıkamadım. Normalde hemen nakil olacağım diye düşünüyordum ama kadavradan çıkmadı, canlı vericiler de uyum sağlayamadı. 12 kişi çalışıldı, 12'nci kişi uyum sağladı" ifadelerini kullandı.

Ailesinin hep yanında olduğunu aktaran Şanverdi, "Eşim sürekli yanımdaydı, hastanede refakatçimdi. Oğlum okula gittiği için Konya'da ablama bırakıp gelmiştim. Çok uzun süre ayrı kaldık. Konya'da yattım hastanede, daha sonra buraya gelip, 1,5 ay hastanede yattım. Çok uzun bir süre ayrı kaldık. Zordu, en zoru oydu. Sadece basit sıradan normal hayatta yapılabilen ne varsa özledim. En basitinden oğlumla kahvaltı yapmayı özledim. Şimdi onu yapabiliyorum" dedi.

'HER DEFASINDA UYGUN OLMADIĞINI DUYMAK ZOR OLUYOR'

Nakil bekleme sürecinde 11 kez umutlandığını belirten Şanverdi, "Her defasında kan tahlilleri yapılıyor. Uyum sağlandı gibi oluyor. Sonra konseye gidiliyor ve 'Olmadı' deniliyor. Aslında şu an baktığım yerden iyi ki konseyde hepsi reddedilmiş diyebiliyorum. Çünkü çok ince eleyip sık dokumaları gerekiyordu. Yine de her defasında uygun olmadığını duymak zor oluyor. Her gün iyi olacağımı düşünerek başlayıp, sonra akşam uygun olmadığı haberi aldığım an 'Galiba bitti, buraya kadardı' diyordum. Her donör olmadığında üzülüp, sonra 'Tamam, ağladın üzüldün. Hadi bakalım yeni donör için hazır ol' şeklinde yeniden kendimi ayağa kaldırıyordum" diye konuştu.

'EŞİM VE BEN ORGAN BAĞIŞÇISI OLDUK'

Karaciğer nakli bekleyenlerin hem kadavra hem canlı vericilerden nakil olabildiğini söyleyen Şanverdi, "Mesela kalp nakli bekleyenlerin canlı vericiden nakil şansı yok. Sadece kadavraya ihtiyacı var. Ama kadavra yok. Naklimden sonra tanıştığım arkadaşımın gencecik kızı 5 yıl nakil bekledi. 5 yıldan sonra bulundu ama vefat etti. Bu aşamada vücudun yıpranması, uzun süre nakil beklemek çok sıkıntılı. Boşu boşuna bir vücudun toprak olmasının ne anlamı var? Bağış bu anlamda çok önemli. Kendi adıma bağışımı yaptım. Eşim ve ben organ bağışçısı olduk. Benim ne kadar bir yararım olur bilmiyorum ama oldum. Nakil sayesinde 3'üncü kez doğdum" dedi.

'OTOİMMÜN HEPATİT'TE YÜZDE 10 HASTALIK TEKRARLAYABİLİYOR'

Şanverdi'nin 'otoimmün hepatit' denilen bir hastalığa bağlı kronik karaciğer hastalığı olduğunu dile getiren Prof. Dr. Murat Kılıç, "16 yaşında, 2010 yılında ilk karaciğer naklini oldu. O dönemde karaciğer yetmezliği onu taşımaz hale gelmişti ve 2010 yılında ablasından karaciğer nakli yaptık. Nakil de başarılı oldu. Sonrasında 14 yıl o karaciğerle yaşamına devam etti ama hastalığı tekrar nüksetti. Nakil karaciğerde de tekrar kronik karaciğer hastalığı bulguları çıkınca da 6 ay önce 2'nci naklini yapmak zorunda kaldık. İkinci nakil sonrasında gayet iyi, sağlıklı bir şekilde ailesiyle bizi ziyaret etti” dedi.

Prof. Dr. Kılıç, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Otoimmün hepatit dediğimiz hastalık grubunda yüzde 10 gibi hastalık tekrarlayabiliyor ve tekrar nakle gidebiliyor. 2'nci nakiller ilk nakle göre daha zor olabiliyor. Fakat Esma'da işler yolunda gitti ve 2'nci nakilden sonra şimdi gayet iyi."

'KADAVRA BAĞIŞLARI ARTARSA, CANLI DONÖRLERE OLAN İHTİYAÇ AZALACAK'

Şanverdi'nin nakil ihtiyacının yaklaşık 3 yıl önce başladığını, o dönem karaciğer bekleme listesine aldıklarını anlatan Prof. Dr. Kılıç, "Kadavra organdan bağış önceliğimizdi ama Esma'nın şanssızlığı kan grubunun AB olması. AB'de de kadavra organ az çıkıyor. 3 yıllık bekleme sürecinde organ çıkmadı ve hastamız da oldukça ağır bir duruma geldi. Bu durumda acil olarak canlı verici şansını denedik. Donörlerin hepsinde ayrı ayrı sıkıntılar çıktı ama çok verici ve ona bağlı bir ailesi var. 12'nci donörde, uygun donörü bulduk" dedi.

Toplumda çok fazla organ bekleyen hasta olduğunu ifade eden Prof. Dr. Kılıç, "Eğer öldükten sonra organları bağışlarsak, kadavra bağışları artarsa, bu tür canlı donörlere olan ihtiyaç azalacak. Esas çağrımız organ bağışının desteklenmesi ve artması yönünde" ifadelerini kullandı. Esra'nın hastalığının yüzde 10'a yakın tekrar etme riski olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kılıç, "Kontrol altında halledeceğimizi düşünüyoruz. Çok ufak bir risk her zaman için var" dedi. (DHA)