Katran karası yaşam

MUĞLA'nın Köyceğiz İlçesi'nde 3 aile, çam odununun çırasından güçlükle elde ettikleri katran ve odun kömürünü satarak geçimini sağlıyor.

Ege Postası
07.04.2013 - 11:43

MUĞLA- Muğla'nın tek katran üretimi yapılan ilçesi Köyceğiz'e bağlı Karaçam, Otmanlar ve Akköprü köylerindeki toplam 18 ocakta, geleneksel yöntemlerle katran üretimi yapılıyor. 2 bin 300 metre yüksekliğindeki Sandras Dağı'nın yarı belinde konuşlu katran ocaklarında, yöredeki köylerden gelen 250 kişi istihdam ediliyor. Toplam üç ailenin elinde bulunan ocaklarda, is kokusu ve dumana aldırış edilmeden sadece Mart- Haziran ayları arasında oldukça güç koşullarda üretim yapılıyor.

Taştan yapılan ocakların içindeki her biri 2 metre çapında, 3 metre derinliğindeki kazanlara, orman kesim alanlarındaki ağaç köklerinden elde edilen çıralı odunlar yerleştiriliyor. Daha sonra kapağı kapatılan kazanın ağzı çamurla sıvanıyor. Ardından ocağın altı ateleşleniyor. Kazanın patlamaması için önce çok harlı olmayan ateşte kendi buharı ile çıralı odunlan kaynatılıyor. Buharın riski geçince ateşin harı da artırılıyor. Yaklaşık 1 ton odun konulan kazanın tahliye borularından, 8 saatte yaklaşık 150 litre katran su dolu havuzlara akıyor. Havuzlarda biriken katranlar toplanıp, aktarıldıkları ayrıştırma kazanlarında ısıtılarak sudan arındılıp, satışa hazır hale getiriliyor. Soğuyan katranlar ertesi gün depolanıyor. Plastik yapımı ve ilaç sanayisinde kullanılan katran, çoğunlukla Sivas ve Samsun yöresinden gelen tüccarlara, litresi 1.5 liradan satılıyor.

'ÇOK EMEK İSTİYOR'

Yöre halkı da, kokusu nedeniyle haşerelerin yaklaşmadığı katrandan satın alarak evlerinin etrafına döküyor. Katranın elde edilmesinin ardından kazanda kalan odun kömürlerini de kilosu 1 liradan satan üreticiler, kazançlarını daha da arttırıyor.

Köyceğiz'e 70 kilometre mesafe, Denizli'ye ise sınır olan Karaçam Köyü'nde baba mesleği olan katran üretimini sürdüren 53 yaşındaki Hulusi Şimşek, "Atalarımızın 44 yıl önce başladığı katran üretimini oğullarım Uygar ve Onur'la sürdürüyorum. Müşterisi hazır bir iş. Ancak, bir o kadar da tehlikeli ve riski olan bir iş. 100 derecenin üzerine gelen kazandan ancak katran akıyor. Çok emek istiyor. Zor da olsa ekmeğimizi kazanıyoruz. Köyceğiz Orman İşletme Şefliği denetimindeki üretimimiz devam ediyor" dedi. (DHA)