Kentin göbeğinde tünele evet, Yamanlar'a ÇED

İzmir’de kent merkezinden geçen ve büyük tartışmalara yol açan Konak Tünelleri yürürlükteki Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) yönetmeliği uyarınca kapsam dışında bırakılırken, aynı mevzuat kentin başlıca çevre problemi haline gelen Yamanlar’da yapılacak Katı Atık Bertaraf Tesisi’nin yapımımın ise 1,5 yıl daha gecikmesine yol açtı.

Ege Postası
07.01.2015 - 10:18

ERMAN ŞENTÜRK/HABER SERVİSİ- Son düzenlemeler ile güvenirliği tartışılır hale gelen, kıyı ve körfez temizliği gibi önemli projelerine set çeken ÇED kıstasları, diğer yanda çevre için yıkıma yol açan sonuçlar doğurmaya devam ediyor. Yapılan son düzenlemenin ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kentin en büyük eksikliğini gidermek amacıyla hayata geçirmek istediği katı atık bertaraf tesisi projesi gibi çevre yatırımlarının önünü tıkayan yönetmelik, RES’ler, balık çiftlikleri, maden ve taş ocakları, kimyasal tesisler, gökdelen ve alışveriş merkezleri gibi projelerin ise önünü açmaya devam ediyor.

AĞAÇ KESİMİNE “EVET”, ÇEVRE PROJESİNE “HAYIR”

Son olarak Urla’nın Ovacık Köyü’nde hayata geçirilmek istenen RES projesi için başlayan ağaç kesimleri, Yırca’daki termik santral projesi için 6 bini aşkın zeytin ağacının yok edilmesi ile amacını sorgulatır hale gelen ÇED yönetmeliği İzmir için trajikomik sonuçlar doğurmaya devam ediyor. Kentin göbeğinden geçen ve on binlerce insan ile onlarca mahallenin kaderini yakından ilgilendiren Ulaştırma Bakanlığı’nın hayal projesi Konak Tünelleri verilen ÇED gerekli değildir kararı sonrasında kente adeta yıkıma yol açarken, diğer yanda ise çevre için öncelikli projelerin ise rafta beklemesine yol açtı.

YENİ ÇÖP TESİSİNE 1,5 YIL ERTELEME

Geçtiğimiz ay içerisinde ÇED hükümlerinde yapılan değişiklikle, Yamanlar Katı Atık Bertaraf Tesisi projesi yönetmelik kapsamında yönetmeliğe tabi projeler arasına alındı. Buna göre, geçtiğimiz yılın sonlarında çıkılan ihale kapsamında proje tanıtım dosyası hazırlanan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından da ön onayı alınan yeni, modern, çevreci ve kapalı sistemle işletilecek katı atık bertaraf ve geri dönüşüm tesisi projesi yeni bir erteleme ile karşı karşıya kaldı. Yer seçimi sürecinde büyük sıkıntıların yaşandığı tesisle ilgili olarak yaşanan bu flaş gelişme sonrasında, yapılacak değerlendirme ve inceleme sürecinde projenin en az bir buçuk-iki sene arasında gecikmesi de gündeme geldi.

2014’TE 150’Yİ AŞKIN ÇED ONAYI

Diğer yandan, İzmir’de taş ocakları, balık çiftlikleri, RES’ler, maden ocakları gibi birçok tesisin de aralarında yer aldığı ve çevreyi yakından ilgilendiren birçok projenin onay yetkisini yine geçtiğimiz yıl yapılan değişikliğin ardından valilere bırakan yönetmelik uyarınca İzmir’de korkutucu rakamlar ortaya çıktı. Valilik tarafından verilen yaklaşık 150 ÇED vizesinin ardından son olarak Urla’da yaşanan ağaç kesimleri gibi birçok yatırım çevreyi tehdit eder hale geldi. Köprü, tünel, otoyol, baraj gibi birçok dev yatırımı da “ÇED gerekli değildir” kapsamında tutan aynı yönetmelik yeşile hasret kent merkezinde betonlaşmanın ise önünü açmaya devam ediyor.

YAMANLARA ONAY İŞKENCESİ, TÜNELE VİZE

Özellikle inşaat çalışmalarının devam ettiği güzergah üzerinde yer alan ve Beştepeler olarak da adlandırılan Çimentepe, Duatepe, Zafertepe, Tınaztepe, Kocatepe ve son olarak da Damalcık semtinin sürüklendiği yıkım ile gündeme gelen Konak Tünelleri de ÇED gerekli değildir kararı verilen projeler arasında yer aldı. Kent için oldukça büyük öneme sahip ulaşım projelerinden bir tanesi olan ve Buca ile Konak’ı birbirine bağlaması planlanan tünellerin inşaatı yörede yaşayan hak sahiplerinin konutlarında büyük hasara yol açarken, yarattığı yıkımın yanı sıra vatandaşların mülkiyet haklarını tehdit eden projeye karşı da halkın isyan bayrağı açmasına yol açmıştı. Konuyla ilgili sıkıntıları yakından takip eden ve sürece dahil olan Konak Belediyesi tünellere verilen “ÇED gerekli değildir” kararını yargıya taşımıştı. Diğer yandan, kent için bir diğer önemli proje olan Yamanlar Katı Atık Bertaraf Tesisi’nin sadece onay için bekleyeceği 2 yıllık eşdeğer sürede tünellerin tamamlanması da gündeme geldi.

KOCAOĞLU İSYAN ETMİŞTİ

Öte yandan, kent merkezinde tünele “koşulsuz vize” veren aynı yönetmelik, İzmir Körfezi’ni cennete dönüştürecek körfez temizliği projesinin de yaklaşık iki yıldır onay beklemesine yol açan en büyük faktör oldu. Yamanlar Katı Atık Bertaraf Tesisi gibi çevre yatırımlarını EK-2 listesinden EK-1 listesine alan ÇED yönetmeliğindeki son düzenleme İzmir için birçok bürokratik sıkıntıyı da beraberinde getirecek. Geçtiğimiz günlerde konuyla ilgili açıklama yapan ve Ankara’ya çağrıda bulunan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, kentin günde 4 bin tonu bulan evsel atıkları için acil çözüme ihtiyaç duyduklarını hatırlatarak, “Bize izin verilsin. Yeter ki engel olmasınlar. Evsel atık tesisleri ÇED kapsamı dışında sayılabiliyordu. Şimdi bir yönetmelik değişikliği ile bunu ÇED kapsamına aldılar. Bu da mesela bizim Karşıyaka Yamanlar’da yapacağımız tesisi bir buçuk yıl kadar süre olarak uzamasına neden oldu” demişti.