Konak Kent Konseyi'nden Elektrik Fabrikası açıklaması: Kültürel mirasa peşkeş!

 İzmir Alsancak'taki tarihi Elektrik Fabrikası 1989 yılında elektrik üretimine son verdikten sonra ne olacağı belirsizliğini koruyordu.  

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından 2019 yılında açılan satış ihalesini 35 milyon TL bedelle kazanan İzmir Büyükşehir Belediyesi kültürel tesis olarak şehre kazandırmayı planlıyordu. Özelleştirme İdaresi ihaleyi 2021 yılında iptal etmesinin ardından tarihi elektrik fabrikası alanında plan değişikliği yapılarak “Ticaret Alanı”na dönüştürülmek ve 30 katlı bir yapı yapılmak isteniyor. 

Ege Kent Konseyleri Birliği ve  Konak Kent Konseyi Başkanı Hamit Mumcu,  İzmir Alsancak Tarihi Elektrik Fabrikası ile ilgili açıklamalarda bulundu.

Mumcu tarafından yapılan yazılı açıklama şu şekilde; 

"KENT KİMLİĞİNİN ÖNEMLİ BİR BİLEŞENİ VE ÇOK YÖNLÜ MİRASI  İZMİR ELEKTRİK FABRİKASI KAMUNUNDUR

1928 yılında İzmir’in elektrik ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan yeni Cumhuriyetin ürünü, kentin sanayi, mimari ve kültür mirası olan ELEKTRİK FABRİKASI yine birilerine peşkeş çekilmek üzere.

Alsancak’ta, limanın arkası, havagazı fabrikasının yanı başında olan, İzmir’in elektrik ihtiyacını karşılayan önemli bir fabrikanın 10 bin 720 m2 üzerine kuruluydu. İzmir Elektrik Fabrikası inşa edildiği dönemin mimari ve endüstriyel özelliklerini yansıtmasının yanı sıra genç Cumhuriyet’in kalkınma hamleleri arasında sayılabilecek olmasından dolayı tarihi değere de sahiptir.

1925 yılında yerel yönetim tarafından, 1913 yılında imzalanan yabancı ortaklığa imtiyaz veren sözleşmeye dayanılarak Belçikalı bir şirkete elektrik üretimi amacıyla fabrika kurma hakkı verilmiştir. 

18 Ekim 1928 günü hizmete açılan fabrika, taş kömürü ve linyit kömüründen elektrik üretmekteydi. Üretilen elektrik, kentte sanayinin gelişmesine, kentin ana caddelerinin aydınlatılmasına ve atlı tramvay yerine elektrikli tramvayların kullanılmaya başlanmasıyla ulaşımın güçlenmesine katkı sağlamıştır .

27 Temmuz 1943 tarihinde yayınlanan kanun kapsamında kamulaştırılarak, 1944 yılında İzmir Belediyesi’ne devredilmiştir. Fabrika İzmir Belediyesi’nden ETİ Bank’a, oradan da Türk Elektrik Kurumu’na geçti ve 1989 yılında da kapatıldı.

Söz konusu yerle ilgili olarak 2018 yılından bu yana Kent Muhalefetinin içinde yer alan Konak Kent Konseyi olarak yerin Özelleştirme İdaresi tarafından 23 Ocak 2018 tarihinde ihaleye çıkarıldığını öğrenerek karşı çıkmıştık.

Aradan geçen 6 yıldan sonra bugün yine Özelleştirme İdaresi, bu kez de Fabrika ve alanın imar planlarının “Ticaret ve Turizm alanı, Trafo alanı ve Yaya Yolu”  olarak değiştirilmesini talep ederek, alanı birilerine peşkeş çekmek için gerekli zemini hazırlamaya çalışmaktadır.

Alana ilişkin Konak Kent Konseyi olarak talebimiz nettir; alan KAMUNUNDUR, İmar planlarında kültürel kullanıma ilişkin olarak ayrılmıştır, ÇOK YÖNLÜ BİR MİRASTIR. Kentin eksiği olan modern sanat müzesi, sanayi müzesi ve kütüphane gibi kamuya hitap edecek şekilde işlevlendirilmelidir. Bu konuda İzmir Büyükşehir ve Konak Belediyelerimizin itirazlarının sonuna kadar yanındayız. Kentin silüetini değiştirecek, Basmane Çukuru için, Zorlu AVM için nasıl direndiysek bu mücadelede de kentlileri yan yana durmaya çağırıyoruz."