Liselerde zorunlu Osmanlıca tartışması

Liselerde Osmanlıca dersinin zorunlu olması önerisi tarihçileri ikiye böldü.

Ege Postası
05.12.2014 - 15:11

Dedelerimizin mezar taşlarını bile okuyamıyoruz' diyerek dersin zorunlu olmasını Milli Eğitim Şurasında savunanlara karşın Türk Tarih Kurumu eski Başkanı Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu şöyle yanıt verdi: "Mezar taşlarını okumakta ben bile zorlanıyorum. Ahmet Cevdet'in çok da ağdalı bir dili olmayan Maruzat'ını Osmanlıca'dan Türkçe'ye çevirdim. Okusunlar, anlasınlar bakalım. Yazık o çocuklara, Osmanlıca öğretince uzaya mı çıkacaklar, Türkiye mi kurtulaca? Önce içinde yaşadığımız hayatı, dünyayı öğretsinler. Yazık bu çocuklara."

Prof.Dr. Bülent Arı ise liselerde Osmanlıca öğretiminin özellikle sosyal bilimlerde okuyacak öğrenciler için çok doğru bir karar olacağını savundu.

"Liselerde Osmanlıca dersi mecburi oluyor" cümlesinin Osmanlıcası

Liselerde seçmeli ders olarak okutulan Osmanlı Türkçesi'nin 'zorunlu' dersler kapsamına alınması Milli Eğitim Şurası alt komisyonunda benimsendi. Komisyon katılımcılarından biri dersin zorunlu olması gerektiğini 'yeni nesil dedesinin mezar taşında ne yazdığını bile okuyamıyor' sözleriyle savundu.

"MEZAR TAŞI OKUMAK İÇİN OSMANLICA ÖĞRENİLMEZ"
On beş yıl Türk Tarih Kurumu Başkanlığı, Osmanlı Arşivleri Daire Başkanlığı yapan, Osmanlıcadan çevirileri bulunan, ileri düzeyde Osmanlıca bilen MHP Grup Başkanvekili Prof.Dr. Yusuf Halaçoğlu, liselerde Osmanlıca dersinin zorunlu olmasına karşı çıktı.
Halaçoğlu, bu dersin zorunlu olabilmesi için öncelikle Arapça, Farsça gramer bilen insanlar olması gerektiğine dikkat çekerken, itiraz gerekçelerini şöyle sıraladı:

"Dedelerinin mezar taşlarını okumaları Osmanlıca öğrenmek anlamına gelmez. İlla onun için Osmanlıca öğrenilmez. Ben bile mezar taşı okumakta zorlanıyorum. Mezar taşları istifli sülüs ile yazılıyor bunu herkes okuyamaz ki; divanı var, divani kırması, rika var. Bunların birini okuyan hepsini okuyamaz. Gazeteyi okuyan mezar taşını okuyamaz çünkü farklı yazı. O kadar basit zannetmesinler. Harflerin öğretilmesi demek Osmanlıcanın öğrenilmesi demek değil.

YAZIK BU ÇOCUKLARA
Osmanlıca Arap harfleriyle Türkçe yazılıyor ama bu arada Osmanlıların kullandıkları Farsça ve Osmanlıca tertipler var. Liselerde bu çocukların bunları öğrenmesi mümkün değil. Zaten Osmanlı Devletinde okuma yazma bilenlerin oranı yüzde 10'u geçmiyor. Osmanlıca öğrenmesi o kadar kolay değil. Ha Arap ha Latin harfleriyle yazmışsınız. Osmanlıca, dediğiniz zaman Arapça ve Farsça grameri öğrenme mecburiyeti de var. Yoksa yazamazlar. Okumayı, anlamayı bir kenara bırakın yazamazlar da. Arapça kelimenin kökünü bilmeleri gerekir. Arap harflerini öğretince herkese Osmanlıca öğreteceğim sanılmasın. Evet Arapça harfleri 1 yıl içinde öğretirsiniz. Ama matbuat okuyabilmeleri mümkün değil. Tenzil, tevcii, teveccüh kelimesini nasıl anlayacak çocu? Osmanlıca öğrenince uzaya mı çıkaracaklar, ülke mi kurtulaca? Önce içinde yaşadıkları dünyayı, hayatı öğretsinler çocuklara.

HEDEF ARAP HARFLERİYLE TÜRKÇE YAZMAK MI'
Hedefimiz Arap harfleriyle Türkçe yazmak veya okumak m? Osmanlıca bu değil. Osmanlıca metinleri okuyup anlamak. Ahmet Cevdet Paşa'nın çok ağdalı olmamakla birlikte Maruzat kitabını çevirdim. okusunlar ve anlasınlar bakalım, buna büyükler de dahil...Ahmet Cevdet'in kendisi Osmanlıca üstadı olmasına karşın imla hataları yapardı. Ben, yıllarımı verdim bu işe. Bunu savunması gerekecek bir kişi varsa o benim. Ama kesinlikle katılmıyorum. Ben bile çok zaman sözlüğe bakmak zorunda kalıyorum. Osmanlıca, Osmanlı tarihi kültürüyle uğraşanların bilmesi gereken bir konudur. Çok istiyorlar hukuk ile Sanat Tarihi fakültelerine koysunlar. "

Sait Zaim Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bülent Arı ise liselerde Arap harfli Osmanlıca Türkçesi öğretiminin özellikle sosyal bilimlerde okuyan öğrenciler için çok doğru bir karar olacağını söyledi. Arı, sosyal bilim öğrencilerinin geleceğin avukatı, iktisatçısı, siyasetçisi, tarihçisi, sosyoloğu olduklarını belirterek, özellikle 2.Meşrutiyet döneminde inanılmaz tartışmaların yaşandığına dikkat çekti.

Arı, "Bugün tartıştığımız her şey 1908 sonrası tartışılıyor, çok miktarda materyal var. Faşizm, komünizm, feminizm, ateizm, yeni harflere geçmek, Latin harflerini kabul etmek. Bazıları Arapça harfler yetmiyor, Ermeni harflerine geçelim, diyor örneğin. 1908'den 1912'ye kadar çok canlı bir tartışma ortamı var ve bunların tamamı dönemin gazete ve dergilerine yansımış. O seviyedeki bir basın hürriyeti hala gelmedi mesela. Ateizm üzerine Abdullah Cevdet'in tartışmaları var. Dinsizlik üzerine, dinin baskılarından kurtulma, milliyetçilik üzerine her şey tartışılmış. Sadece bu tartışmaları okuyabilmek için bile Osmanlıca bilmeye ihtiyaç var" dedi.

1 YIL İÇİNDE HARFLER ÖĞRETİLİR
"Osmanlıca veya Osmanlı Türkçesi" diye bir dil olmadığını belirten Arı, "Eskiden Arap harfleriyle yazılıyordu şimdi Latin harfleriyle yazılıyor. Liselerde bunu öğretmek mümkün. 1 yıl içinde matbu harfleri öğrenebilir ve okuyabilir çocuklar. Dolayısıyla dönemin kitaplarını okuyup anlayabilirler" diye konuştu. Ancak Arı, el yazmaları, fermanları, vakfiyeleri, fetvaları okumak için özel eğitim gerektiğini belirtti. Bunun öğretilmesinin uzun dönemde kültürel olarak çok faydası olacağını ifade etti.

YETERLİ ÖĞRETMEN VAR MI'
Osmanlıca'nın liselerde zorunlu ders olması durumunda yeterli öğretmen bulunup bulunamayacağı sorumuza ise Arı, "Çok sayıda işsiz tarihçi, atanamayan öğretmen var Osmanlıca bilen. Bunlar liselerde bu dersi verebilir" yanıtını verdi.