Listelerden sonra dört partide 'hasar tespit' raporu
Partilerin aday listelerini YSK'ya bildirmelerinin üzerinden yaklaşık 1 hafta geçti. Listelerin yarattığı fırtına şimdi yatışmış gibi görünse de aday gösterilenler, gösterilmeyenler, yer ve sıra tercihleri, itiraz ve hatta istifa edip başka partiler için oy isteyenler, partilerinin seçim performansı üzerinde etkili olacak. O halde 'liste depremi'nin 4 partide yol açtığı hasara bakalım...
- Ege Postası
- 14.04.2015 - 10:01
Ülke genel seçime böyle ‘koşar adım’ giderken, günlerce konuşulan bazı konular da –bazen kısa sürede– sanki yıllar öncesine aitmiş gibi unutuluyorlar. İşte ‘aday listeleri’ örneğin… Büyük merakla beklenen ve geçen 7 Nisan günü siyaset gündeminde fırtınalar kopartan listeler daha 1 hafta olmadan gündemden düşmeye başladı. Oysa 4 partide de farklı yoğunluk ve biçimlerde de olsa tartışmalara yol açan bu listeler, parti örgütlerinin performansı ve seçmenlerin davranışı açısından belirleyici olmayı sürdürüyor. Tartışmalara, sadece listelere giremeyen (ya da giren) adayların değil, parti örgütlerinin ve birçok seçmenin de tartışmalara katılması bunu gösteriyor.
Şimdi gelin, milletvekili aday listelerinin açıklanmasından sonra 4 partide yaşananlara bir göz atalım…
ADALET VE KALKINMA PARTİSİ
Bazı gözlemciler tarafından bir ‘seçim kazanma makinesi’ olarak da tanımlanan Adalet ve Kalkınma Partisi, 2002’den bugüne ilk kez ‘liste fırtınaları’ yaşadı. Daha adayların belirlenmesinden çok önce başlayan, listeleri “Erdoğan mı yapacak Davutoğlu mu” tartışmasının üzerine Bülent Arınç – Melih Gökçek kavgasında vücut bulan gerilim AKP listelerinin merakla beklenmesine yol açmıştı. Ve listeler belli olunca tepkiler de başladı...
GÜNEYDOĞU’DA DEPREM: 2 ADAY ÇEKİLDİ
HDP'nin yüzde 10 barajına rest çekerek seçime parti olarak girme kararının ardından, iktidar partisini en çok düşündüren şeylerden biri 'bölge' oylarıydı. Kobani sürecinde yaşananlar, Erdoğan'ın "Artık Kürt sorunu yoktur" çıkışı ve 'çözüm süreci'nde iktidarın 'gönülsüz' tavrı zaten bir aşınmaya yol açmıştı. Buna aday listelerindeki iki ismin tepkisi eklendi. Batman ve Diyarbakır'da listeye konan ve partinin bölgedeki en önemli adayları arasında gösterilen Mehmet Emin Ekmen ile Abdurrahman Kurt listelerin açıklanmasından sonra adaylıktan çekildiklerini açıkladılar. Genel Merkez'in, ‘Akil İnsanlar Heyeti’nde de yer alan Ekmen ve Kurt’u, “HDP’nin barajı geçmemesi durumunda seçilebilecekleri sıralara” yerleştirmesinin iki isim tarafından da tepkiyle karşılandığı ve “Seçilmesi gereken başkalarının yerine baraj sayesinde vekillik yapmamız uygun değil” diyerek çekildikleri kulislere yansıdı.
Abdurrahman Kurt Diyarbakır 6. Sıra; Mehmet Emin Ekmen ise Batman 4. Sıra adayıydı. 2011 seçimlerinde seçilmek için yeterli oyu alasına rağmen mevzuat engeliyle mazbatasını alamayan Hatip Dicle’nin yerine, onun yarısı kadar oyla vekil olan ve kentte tepki gören Oya Eronat da Diyarbakır 6. Sıra adayıydı. Kontenjanı 4 olan Batman'da ise Ekmen'in seçilmesinin tek yolu, HDP'nin baraj altı kalmasıydı. Bu iki ismin gösterdiği tepki, bölgede HDP'nin barajı aşmasına 'genel olarak' nasıl bakıldığına da önemli bir işaret..
KURMAY HEYETLE YOLLAR AYRILDI
‘Üç dönem kuralı’ nedeniyle, aralarında Bülent Arınç, Beşir Atalay, Bekir Bozdağ, Ali Babacan, Hüseyin Çelik, Cemil Çiçek, Mehmet Ali Şahin, Binali Yıldırım, Faruk Çelik, Hayati Yazıcı, Egemen Bağış gibi parti kurucuları ve kurmayları bulunan 70 milletvekilini bu kez aday göstermediler. Uzun yıllar parti sözcülüğü yapan Hüseyin Çelik’in, aday listelerinin teslim edilmesine kısa bir süre kala çıktığı canlı yayında, 3 dönem kuralına ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘çözüm süreci’ne ilişkin çıkışlarına karşı eleştirel bir tutum takınması dikkat çekti. AKP’yi 12 yıl boyunca ve yüksek oy oranlarıyla iktidarda tutan kurmay heyetin şüphe ve sitemlerinin parti içinde bir karşılığı olmalı.
Toplam 175 vekilin liste dışı kaldığı AKP’de, kamuoyunun yakından tanıdığı Tülay Babuşçu, Galip Ensarioğlu, Mehmet Emin Dindar gibi isimler de listeye alınmadı. Bunlar arasında yer alan ve daha önce cumhuriyeti “Osmanlı’ya verilmiş 90 yıllık reklam arası” olarak tanımlamasıyla tepki çeken Tülay Babuşçu liste dışı kalmasının ardından sosyal medya hesaplarını kapatarak sessizliğe gömüldü.
MELİH GÖKÇEK'İN OĞLU DA LİSTE DIŞI
AKP'de 'ihtilaflı' görünen bir başka konu ise Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'in oğlu Osman Gökçek'in adaylığıydı. Kısa süre önce Melih Gökçek ve Bülent Arınç arasında yaşanan sert tartışmada Arınç, Gökçek'i "oğlunun adaylığı için" hareket etmekle suçladı. Liste günü, sonradan yalanlansa da, Arınç'ın, "Partide bir hatırım varsa Gökçek aday gösterilmez" dediği haberleri yayıldı. Ve nihayetinde Osman Gökçek liste dışı kaldı.
AKP’de 17 Aralık yolsuzluk soruşturmasında adları geçen ancak Meclis Genel Kurulu’ndaki oylama sonucu Yüce Divan’a gitmeyen Zafer Çağlayan, Muammer Güler ve Erdoğan Bayraktar da adaylık başvurusu yapmadı.
EN TRAJİK TEPKİ
Aday listelerine verilen en trajik tepki de AKP’den geldi. Bingöl’de aday adayı olan Celal Ayrancı, YSK’ya verilen listede adının olmadığını öğrenince aynı gün Ankara’da kaldığı otel odasında intihar etti. Bu durum Bingöl’deki AKP tabanında büyük tepkiyle karşılandı. Yerel gazetelerde, “Bingöl sizleri affetmeyecek” başlıkları atıldı.
‘AKP’YE OY VERMEYİN’ ÇAĞRISI
AKP’deki bir başka ilginç tepki ise listeye giremeyen Mehmet Aybatılı’dan geldi. Aynı zamanda Isparta Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı olan Aybatılı, listeye giremeyince Ispartalılara ‘muhalefet partilerine oy verin’ çağrısı yaptı.
Hatay listesinde, Mehmet Hacıoğlu isimli adayın seçilme şansı olmayan 8. sıraya atılması, memleketi olan Reyhanlı ilçesinde adeta isyan çıkardı. Yaklaşık 200 kişilik bir grupla il örgütüne giden Reyhanlı Belediye Başkanı AKP’li Hüseyin Şanverdi, “Reyhanlı, listede 4’üncü sıraya gelmediği taktirde ben ve tüm teşkilatımız istifa edeceğiz” açıklaması yaptı.
CUMHURİYET HALK PARTİSİ
Aday listelerinin önemli bir bölümünü önseçimle oluşturan CHP de, buna rağmen tartışmalardan kaçınamadı. Kemal Kılıçdaroğlu 37 kontenjan hakkının büyük bölümünü MYK üyeleri için kullanırken, Rıza Türmen, Erdal Aksünger, Umut Oran, Güldal Mumcu, Faik Tunay, Ali Özgündüz, Hüseyin Aygün, Kamer Genç gibi isimlerin liste dışı kalmasına kendileri ve/veya kamuoyundan tepki geldi.
ANINDA İSTİFA
CHP'de listeye alınmamasına en sert tepkiyi, birkaç saat sonra partisinden istifa eden Hatay Milletvekili Refik Eryılmaz gösterdi Eryılmaz, milletvekili aday listelerinin hazırlanış biçiminin kendisinde rahatsızlık yarattığını, bu nedenle partisinden istifa ettiğini açıkladı. Eryılmaz, kararında, seçmenlerinden listelere ilişkin gelen tepkilerin de etkili olduğunu söyledi.
Liste dışı kalan Umut Oran, "Genel Başkanımızın takdiridir. Üzüldüm, şaşırdım ama partim için çalışmaya devam edeceğim" dedi.
Önseçimde bir tür hezimet yaşayan 'ulusalcı' isimler kontenjan sıralarında da kendine pek yer bulamadı. Dilek Akagün Yılmaz, Nur Serter gibi isimler tepkilerini dile getirdi.
GÜLDAL MUMCU'DAN TEK CÜMLE
CHP'de milletvekili aday listesinde yer bulamayan isimlerden Güldal Mumcu, adının listede yer almamasını nasıl karşıladığı sorusuna, "Ee yok listede adım, böyle değerlendiriyorum, bu konuda konuşmak istemiyorum" yanıtını verdi.
KILIÇDAROĞLU'NUN MEMLEKETİ TUNCELİ'DE DEPREM
Liste dışı kalan Kamer Genç, kendisiyle ilgili soruya, "Sevgili Kamer Genç'e geçmiş olsun diyorum. Ciddi ve ağır bir sağlık sorunu yaşıyor" yanıtını veren CHP Sözcüsü Haluk Koç'a tepki göstererek, "Tunceli'de CHP de aday adaylığı için başvurdum. Aday gösterilmedim. Bunun için kırgın değilim. Haluk Koç (ağir hasta başvurmadı) demesi yalan" dedi.
Bu arada Tunceli'den ikinci sıradan milletvekili adayı gösterdiği iş adamı Gürsel Erol da başvuru için evrak vermediği halde aday gösterildiğini ve Tunceli'de ön seçim yapılmaması üzerine adaylıktan çekildiğini söyledi.
"BU YAPILANIN İZAH EDİLMESİ GEREKİYOR"
Bursa'da 18 kişilik listeye giremeyen milletvekilleri parti yönetimine tepki gösterdi. Listede yer bulamayan Bursa Milletvekili Kemal Demirel, AKP anketlerinde bile adı öne çıkan, Bursa kamuoyunda sevilen bir kişi olarak kendisinin değerlendirilmemesinin üzüntüsünü yaşadığını belirterek, "Çok duygu yüklüyüm. Telefonlarım susmuyor. Bu yapılanın bana izah edilmesi gerektiğine inanıyorum. Yıllarca bu partiye hizmet veren bir kişi olarak yine de çalışmaya devam edeceğim" dedi.
MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ
AKP ve CHP'ye oranla daha itidalli bir görüntü çizen MHP ’de de mevcut 52 milletvekilinden, Engin Alan, Faruk Bal, Mehmet Şandır, Özcan Yeniçeri,Sinan Oğan gibi önemli isimler liste dışı kaldı.
MHP’nin en çalışkan milletvekillerinden Prof. Dr. Özcan Yeniçeri’nin listelere girememesi tepki yaratırken, Yeniçeri, kimseye kırgın olmadığını söylemekle birlikte, listede yer almamasına şaşırdığını ve Meclis'in kendisine ihtiyacı olduğunu düşündüğünü de dile getirdi.
Balyoz davasında uzun yıllar tutuklu yargılanan emekli korgeneral Engin Alan'ın liste dışı kalmasına da partililer, seçmenler ve Alan ailesinden tepkiler geldi.
Denizli ve Düzce'de parti yönetimleri listelere itiraz etti ve Genel Merkez’e tepki gösterdi. Denizli'de üçüncü sırada yer alan Ümit Bahtiyar, “Seçim kampanyası nasıl yapılır herkese gösterdik. Ankara görmedi” derken listeye giremeyen Nebi Çubukçu ise, “Ayak oyunları ile liste dışı kaldım. Geçmiş olsun diyeceğiniz kişiler bu listeye karar verenlerdir. Çünkü o listede ah vardır, kul hakkı vardır" diyerek tepki gösterdi. MHP Düzce milletvekili aday listesinde ikinci sırada yer alan Uzman Dr. Suat Konuk da adaylıktan çekildiğini açıkladı.Aydın Yenipazar'da MHP ilçe başkanı Saim Ulutaş ve yönetimi ise aday listelerine tepki olarak topluca istifa etti.
HALKLARIN DEMOKRATİK PARTİSİ
Liste tartışmalarında en az hasarı alan HDP, mevcut milletvekillerinden 16’sına aday listesinde yer vermedi. Bu vekillerin bir kısmı 2 dönem kuralına takılırken, bazılarının yerine de yeni isimler tercih edildi.
HDP’de en büyük 'hareketi' Diyarbakır milletvekili Altan Tan'ın tekrar aday gösterilmemesi kararı yarattı. Ancak gelen tepkiler üzerine parti genel merkezi bu karardan vazgeçerek Tan'ı Diyarbakır 5. Sıradan aday gösterdi.
HDP'de dikkat çeken bir başka gelişme ise Hatip Dicle'nin, parti yönetiminin ısrarlarına rağmen aday olmak istememesiydi.
Yorum Yazın