NATO gücü Ege'de devriyeye başladı

Yaşanan askeri siyasi gelişmeler nedeniyle Türkiye’nin gözü kulağı Suriye sınırında iken, bir başka sınır bölgesi Ege de ilginç gelişmelere gebe.

Ege Postası
23.02.2016 - 10:08

Radikal'in haberine göre, Türkiye’den Yunanistan’a kaçak göçmenlerin geçişini engelleme çabaları çerçevesinde NATO’ya ait dört gemi Ege’de, yani dünyanın en tartışmalı deniz yollarından birinde devriye gezmeye başladı.

Herşey Almanya Başbakanı Angela Merkel’in 8 Şubat’ta neredeyse koşturarak Türkiye’ye geldiğinde yaptığı temaslar sırasında başladı. Sonbahar’da varılan anlaşmaya rağmen Türkiye’den göçmen akışının istenen seviyelere düşmemesi üzerine durum değerlendirmesine gelen Merkel, “Ege’ye NATO deniz gücü konuşlandıralım; keşif ve gözlem yaparak iki tarafa yardımcı olsun” teklifinde bulundu. Bu teklifin arkasında muhtemelen insan kaçakçılığının önlenememesiyle ilgili Ankara ile Atina’nın birbirini suçlamasının önüne geçip, iki tarafın işi sıkı tutmalarını sağlamak vardı.

İki lider Yunanistan Başbakanı Alexis Tsipras’ı arayıp ikna ettiler ve üç ülke 10 Şubat’ta toplanan NATO savunma bakanları toplantısında NATO’nun desteğini resmen talep ettiler. NATO da 11 Şubat’ta müttefiklere ait deniz gücünün yaşa dışı göçün önlenmesi için yapılan uluslararası çabalara katkıda bulunma kararı aldığını açıkladı. Yaklaşık on gün sonra da zaten Akdeniz’de görev yapan Alman, Kanada, Türk ve Yunan firkateynlerinden oluşan NATO gücü Ege’de devriye gezmeye başladı.

NATO yetkililerinin verdiği bilgi, NATO gücünün uluslararası sularda keşif ve gözlemle sınırlı görev yapacağı, Türk ve Yunan gemilerinin ise kendi ülkelerinin kara sularının dışına çıkmayacağı yönünde. İlginç olan NATO yetkililerinin, görevin tanımı ve ifasıyla ilgili ayrıntıların ise henüz kesinleştirilmediğini de söylemeleri.

ŞEYTAN AYRINTIDA
Ancak şeytan ayrıntıda gizli. Yunanistan’ın kara sularını mevcut altı milden 12 mile çıkarma hakkını saklı tuttuğu iddiasını Türkiye’nin kabul etmemesi nedeniyle uluslararası sular ve kara suların nerede başlayıp nerede bittiği iki taraf arasında tartışma konusu. Öte yandan Ege’de bazı adaların aidiyetinin de tartışmalı olması iki ülkeyi on yıl önce savaşın eşiğine kadar getirmişti.

“Bu sorunların çevresinden nasıl dolaşırız bunun arayışı içindeyiz,” dedi Ankara’da görüştüğüm NATO üyesi bir ülkenin diplomatı. Hatta üzerinde konuşulan formüllerin kabulü durumunda bunun Ege sorunlarının halline kapı arayabileceğine dair bir iyimserlik içinde idi. Ancak aynı iyimserliğin Türk tarafınca paylaşıldığı kuşku götürür.

Her ne kadar NATO gücünün insan kaçakçılarını durdurma gibi bir görev tanımı olmasa da, bir kaza durumunda, örneğin mültecileri taşıyan bir teknenin batması durumunda acil müdahale gibi bir senaryoda Türklerle Yunanlıların yetki çatışmasına girmesi ihtimali dışlanamaz.
Yani NATO’nun varlığının her iki ülkeyi yıllardır Ege’de sıkı sıkıya bağlı oldukları tezleri erozyona uğratacak durumlara düşürmesi, eminim iki başkenti de şu sıralar kara kara düşündürtüyor olsa gerek.
İşin bir de insan kaçakçılığını önleyememenin faturasının kime çıkacağı konusu da var. Türk tarafı AB’yle yapılan görüşmelerde yeterince imkanı olmadığı için, yasadışı göçü istenen oranda önleyemediğini kapalı kapılar ardında itiraf ediyor.
Şimdiye kadar gündeme hiç gelmemiş bir başka boyut da Rusya. Güvenilir kaynaklar Ege’de halen Almanya’nın komutasında görev yapan gücün bir amacının da Rusya’nın Suriye’ye ikmal yolu olarak kullandığı Ege’deki faaliyetlerini gözlemek olabileceğini dair bir endişeye de dikkat çekiyorlar.

Türkiye şimdiye kadar NATO’ya ait gemilerin Boğazları kullanıp Karadeniz’de Rusya’ya gövde gösterisinde bulunmasına temkinli yaklaşmıştı. Ama bu daha çok Rus uçağını Suriye sınırında düşürüp Moskova’nın öfkesini çekmeden önce idi. Ayrıca Ankara’nın NATO’yu Suriye konusunda daha aktif bir rolde görmek isteğini de sır değil. Ama Türkiye NATO’yu Rusya’ya karşı daha çok Suriye sınırında mobilize etme peşindeyken; aynı durumu Ege için de arzular mı'
NATO gücünün Ege’de görev yapmasının bu ve buna benzer öngörülmeyen sonuçları hakkında yeterince planlama yapılıp yapılmadığı, Ankara’nın son günlerde dış politikada yaşadığı savrulmalar gözönüne alınınca hayli kuşkulu duruyor.