Rusya ile tarihi anlaşma: YPG'ye 150 saat süre!

Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyindeki terör hedeflerine yönelik başlattığı Barış Pınarı Harekatı'na, Washington ile varılan mutabakat çerçevesinde verilen 5 günlük aranın dolmasına saatler kala, Rusya'nın Soçi kentinde kritik bir görüşme gerçekleşti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Devlet Başkanlığı Rezidansı'nda bir araya geldi.

Yaklaşık 6.5 saat süren başbaşa ve heyetler arası görüşmenin ardından iki lider kameralar karşısına geçti. Sözü ilk olarak Putin aldı. Rus lider şunları söyledi:

"Türkiye Cumhurbaşkanı'na davetimi kabul ettiği için müteşekkiriz. Bugün kalabalık bir heyetle Soçi'ye geldi. Fırat'ın doğusundaki durumu da ele almak için burada. Sayın Erdoğan Türkiye'nin amaçlarıyla ilgili detaylı açıklamalar yaptı. Biz Türkiye'nin milli güvenliği için atmak istediği adımları anlayışla karşılıyoruz. Bize göre bölücü tutumlar ve anlaşmazlıklar suni bir şekilde körükleniyordu. Önemli olan DAEŞ gibi terör örgütlerin bu durumdan istifade etmemesi. Suriye'de uzun vadeli ve kalıcı bir barışın sağlanması ancak bu ülkenin toprak bütünlüğüne saygı duymasıyla gerçekleşebilir. Burada Türkiye ve Suriye arasında karşılıklı saygı olmazsa barış mümkün olmaz. Suriye ile Kürtler arasında geniş bir diyalog başlatılması gerekiyor. Ancak bu yolla Suriye'nin vazgeçilmez parçası olan Kürtlerin hak ve hukukları savunulabilir. Sayın Erdoğan'la atacağımız adımları görüştük. Astana formatı garantör ülkeleri Anayasa Komitesi'nin çalışması için titiz bir şekilde çalıştılar. İnsani yardım konusunu da görüştük. Suriyeli göçmenlerin hızlı bir şekilde ülkesine dönmesi gerekiyor. Uluslararası topluma özellikle BM'nin göçmenlerin dönüşünü desteklemesini bekliyoruz. Bu desteği sağlarken herhangi bir şart öne sürmemelidir. Ticaret hacmimizin arttığını görüyoruz. Ulusal paralarla ticareti öngören bir anlaşma imzalandı. Bu da ikili ticaretin artmasına neden olacak. Turistik alandaki işbirliğimiz ve diğer çeşitli işbirliklerimizden de bahsettik. Bu ilişkiler karşılıklı bir şekilde gelişiyor. Çok uzun bir çalışmadan sonra bir karar alındı. Dışişleri Bakanlarımız bu kararı açıklayacaklar. Bu karar çok önemli ve bir dönüm niteliğindedir. Suriye'nin Türkiye'nin sınırında oluşan duruma çözüm niteliğinde bir karardır." 

PKK/YPG'YE 150 SAAT SÜRE

Ardından söz alan Cumhurbaşkanı Erdoğan ise şunları kaydetti:

"Özellikle bugünkü görüşmede ana gündemimiz Suriye'de görüşmelerdi. Ekonomi alanında milli paralarla ticaretin artırılması kararını almıştık. S-400'lerle ilgili belirlediğimiz takvim çerçevesinde teslimatlar yapılıyor. Ortak çıkarlar doğrultusunda gayretli çalışmalarımız devam edecek. Savunma sanayii alanında ciddi adımlar atıyoruz. Suriye'de istikrarın tesisi için ciddi çaba harcadık. Ortak çabalarımız neticesinde pek çok önemli karara imza attık. 30 Ekim tarihinde anayasa komitesi ilk kez toplanacak. İdlib gerginlği azaltma bölgesi de yaptığımız görüşmenin gündemindeydi. Türkiye olarak gerek Rus dostlarımızın endişelerinin giderilmesi konusunda çalışmayı sürdüreceğiz. Sayın Başkan ile Barış Pınarı Harekatı'nı ele aldık. Harekatla ilgili kapsamlı bilgi verdik. Ana gaye bölgeden PKK/YPG terör örgütünü çıkarmaktır. Suriyeli sığınmacıların geri dönüşünü hızlandırmaktır. Bu Suriye'nin toprak bütünlüğünü de garanti altına alacaktır. Bizim kimsenin toprağında gözümüz yoktur. Bütün adımlarımızı hassasiyetle attık. 4 bin kilometrekarelik alanı terörden temizledik. Bir dönem terör ve çatışma ile anılan Suriye toprakları Türkiye'nin çabalarıyla yendien huzur ve istikrara kavuştu. Bu modeli Suriye'nin kuzeyindeki diğer bölgelere de uygulamak istiyoruz. Artık bu kardeşlerimizin vatan hasretini dindirecek adımları atmamız gerekiyor. Barış Pınarı Harekatı'nın bir diğer önemi bunu temin etmektir. Öncelikle 1 milyon ardından bir bu kadar daha Suriyelinin yerleşeceğine inanıyoruz. Uluslararası toplumun katkılarıyla bu planı hayata geçireceğiz. Gönüllü geri dönüşleri hızlandıracak projelerı hızlandıracağız. Bugün tarihi bir mutabakata imza attı. Türkiye ve Rusya ayrılıkçı kimseye izin vermeyecek. 150 saat içinde YPG 30 kilometre dışına çıkarılacak. Süre yarın saat 12.00'de başlayacak. 150 saatin sonunda Barış Pınarı'nın batısı ve doğusunda 10 kilometrede Türkve Rus devriyeleri başlayacaktır.  Suriye halkı olarak ülkede istikararın yeniden hakim olması için tüm gücümüzle çalışacağız."

10 MADDELİK ANLAŞMA

Ardından Türkiye ile Rusya Federasyonu arasında varılan 'Mutabakat Muhtırası' iki ülkenin dışişleri bakanları tarafından Türkçe ve Rusça olarak okundu:

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin aşağıdaki konularda mutabık kalmışlardır:

1. Her iki taraf Suriye’nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğünün muhafazasına ve Türkiye’nin milli güvenliğinin korunmasına olan bağlılıklarını teyit ederler.

2. Terörizmin tüm şekil ve tezahürleriyle mücadele etme ve Suriye topraklarındaki ayrılıkçı gündemleri boşa çıkarma yönündeki kararlılıklarını vurgularlar.

3. Bu çerçevede, Tel Abyad ve Ras Al Ayn’ı içine alan 32 km derinliğindeki mevcut Barış Pınarı Harekatı alanındaki yerleşik statüko muhafaza edilecektir.

4. Her iki taraf Adana Anlaşması’nın önemini teyit eder. Rusya Federasyonu mevcut koşullarda Adana Anlaşması’nın uygulanmasını kolaylaştıracaktır.

5. 23 Ekim 2019, öğlen saat 12.00’den itibaren, Rus askeri polisi ve Suriye sınır muhafızları, Barış Pınarı Harekat alanının dışında kalan Türkiye-Suriye sınırının Suriye tarafına, YPG unsurları ve silahlarının Türkiye-Suriye sınırından itibaren 30 km’nin dışına çıkarılmasını temin etmek üzere girecektir. Bu işlem 150 saat içinde tamamlanacaktır. Aynı saat itibarıyla, mevcut Barış Pınarı Harekat alanı sınırlarının batısı ve doğusunda 10 km derinlikte Kamışlı şehri hariç Türk-Rus ortak devriyeleri başlayacaktır.

6. Münbiç ve Tel Rıfat’tan bütün YPG unsurları silahlarıyla birlikte çıkarılacaktır.

7. Her iki taraf terörist unsurların sızmalarının önlenmesinin temini için gerekli tedbirleri alacaktır.

8. Mültecilerin güvenli ve gönüllü şekilde geri dönüşlerini kolaylaştırmak maksadıyla ortak çalışma yapılacaktır.

9. Bu muhtıranın uygulanmasını gözetmek ve koordine etmek amacıyla müşterek bir denetim ve doğrulama mekanizması ihdas edilecektir.

10. Taraflar Astana Mekanizması çerçevesinde Suriye ihtilafına kalıcı bir siyasi çözüm bulunması amacıyla çalışmalarını sürdürecek ve Anayasa Komitesi’nin faaliyetlerini destekleyecektir. 

PUTİN: SORUNLARIN ÇÖZÜLMESİNE YARDIMCI OLACAK

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye'nin ulusal güvenliğine yönelik adımlar atma isteğini anlayışla karşıladıklarını belirterek, "Suriye'de kalıcı istikrarın sağlanması, ancak bu ülkenin toprak bütünlüğüne saygı duyarak olur. Çok uzun bir çalışmadan sonra alınan karar Suriye'nin Türkiye sınırındaki sorunu çözüme kavuşturacak." dedi.
Putin, Rusya'nın Soçi kentinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile gerçekleştirdiği yaklaşık 6 saatlik görüşmenin ardından, düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.

"TÜRKIYE'NIN BÖLGEDE ARTAN TERÖR, ETNIK VE DINI ANLAŞMAZLIKLAR NEDENIYLE YAŞADIĞI ENDIŞEYI PAYLAŞIYORUZ"

Suriye'nin kuzeydoğusunda bölücü tutumların ve anlaşmazlıkların suni şekilde körüklendiğini belirten Putin, "Türkiye'nin ulusal güvenliğine yönelik adımlar atmak isteğini anlayışla karşıladığımızı birçok kez söyledik. Türkiye’nin bölgede artan terör, etnik ve dini anlaşmazlıklar nedeniyle yaşadığı endişeyi paylaşıyoruz. Suriye’de kalıcı istikrarın sağlanması, ancak bu ülkenin toprak bütünlüğüne saygı duyarak olur. Bu bizim ilkesel tutumumuzdur. Bölgedeki barışı ve istikrarı, Türkler ve Suriyeliler birlikte sağlayacak. Karşılıklı saygı olmazsa bu mümkün olmayacak." ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesinde, Suriye'de siyasi sürecin ilerletilmesiyle ilgili atılacak adımları da istişare ettiklerini belirten Putin, "Astana formatının garantör ülkeleri, Suriye'deki siyasi çözüm sürecine titiz şekilde yıllarca çalıştılar. Sahadaki olayların komite çalışmalarını engellemesi gerekiyor. İnsani yardım konusunu da görüştük, Suriyeli göçmenlerin en hızlı şekilde ülkelerine dönmeleri gerekiyor. Bu, en başta Türkiye olmak üzere Suriyelileri kabul eden ülkelerin üzerindeki sosyo-ekonomik yükleri de hafifletecektir." dedi.

Suriye içerisinde sağlanacak diyaloğun önemli olduğunu vurgulayan Putin, Suriye hükümeti ile Suriye'nin kuzeydoğusunda yaşayan gruplar arasında kapsamlı diyalogun başlatılması gerektiğini savundu.

Putin, Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası kamuoyuna da çağrıda bulunarak, Suriyelilere ayrım yapmadan, ön koşulsuz bir şekilde insani yardım yapılması gerektiğini vurguladı. Soçi'de gerçekleşen görüşmelerin sonucunun önemine değinen Putin, “Uzun ve sıkı çalışmamız sonucu varılan mutabakatla ilgili memnuniyetimi ifade etmem gerekiyor. Çok uzun bir çalışmadan sonra alınan karar Suriye'nin Türkiye sınırındaki sorunu çözüme kavuşturacak." diye konuştu.

Türkiye ile Rusya arasındaki ekonomik ilişkilerin de artmaya devam ettiğini kaydeden Putin, şu görüşlerini paylaştı:

"Ülkelerimiz arasında ulusal para birimlerinin kullanılmasına yönelik anlaşma, ticaretin daha da artmasına katkıda bulunacaktır. Sadece Rus rublesi ve Türk lirasının daha aktif kullanımı değil, aynı zamanda Türkiye'deki Rus MIR kartlarının kullanımını ve Türk bankalarının, Rusya Merkez Bankasının mesaj iletim sistemine bağlanması ile ilgili de konuştuk. Bunun turizmin genişlemesine yönelik bir adım daha olduğuna inanıyorum."

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: HAREKATA CİDDİ FIRSATLAR SAĞLAYACAK

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise, Putin'e teşekkürlerini ileterek, davetin bölgede kritik günlerin yaşandığı sürece fayda sağlayacağına inandığını söyledi. 

Erdoğan, "Bu süreç öncesinde de yine bu konularla ilgili yaptığımız çok faydalı görüşmeler oldu. Tabii bu vesileyle gerek ikili görüşmeler gerek ikili ilişkiler bunları da ele alma fırsatını bulacağız. Bu vesileyle barışın çok daha güçlü bir şekilde ele alınmasına fırsat sağlayacak. Barış Pınarı Harekatı'na bu görüşmemizin çok ciddi fırsatlar sağlayacağına inanıyorum" diye konuştu.

Görüşmeye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile MİT Başkanı Hakan Fidan da katıldı.