Sit alanından ne çıktı

Hükümetin "çılgın projesi" Konak Tünelleri, başta Damalcık olmak üzere Çimentepe, Tınaztepe, Kocatepe, Duatepe ve Zafertepe’nin yer aldığı Beştepeler bölgesinde bir tarihi de silip geçti. Tünel yapım çalışmaları sırasında yer altından çıkan tarihi kalıntılar arkeolojik bulgular hakkında Karayolları Bölge Müdürlüğü ve Anıtlar Kurulu tarafından bugüne kadar hiçbir detaylı resmi açıklama yapılmazken, çoğu Antik döneme ait eserlerin listesi ise sır gibi saklanmaya devam ediyor.

Ege Postası
14.11.2014 - 14:51

ERMAN ŞENTÜRK/HABER SERVİSİ- Üzerinden geçtiği güzergah üzerinde vatandaşların mülkiyet haklarına ve konutlarına ciddi zararlar veren Konak Tünelleri Projesi, tünel aksı üzerinde yer alan Beştepeler ve tarihi Damlacık semtinin adım adım yok olmasına yol açarken, bölgenin sosyo-ekonomik durumunu da kökten değiştirdi. Diğer yandan, binlerce vatandaşı “Tünel mağduru” yapan proje hakkında “Metre metre” açıklama yapan yetkililerden, inşaat çalışmalarının devam ettiği SİT alanında ortaya çıkan tarihi bulgular hakkında bugüne dek tek bir resmi açıklama dahi yapılmaması ise dikkat çekti.

200 METRE KALDI, KAÇ ESER ÇIKTI'
Ulaştırma Bakanlığı tarafından “çılgın proje” olarak açıklanan ve Tarihi Damlacık semtini yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bırakan Konak Tünelleri, günde binlerce vatandaşın gelip geçtiği kentin en işlek noktalarından birinde tarihi değerleri de tehdit etmeye devam ediyor. Devam eden inşaat çalışmaları sırasında Konak girişindeki aksta yer alan tali yolda devam eden çalışmalarda mezarlar, lahitler ve eski su kemerlerinin yer aldığı birçok tarihi kalıntının üzeri betonla kapatıldı. Trafiği de alt üst eden yol çalışmaları sırasında ortaya çıkartılan yüzlerce tarihi eserin akıbeti hakkında hiçbir detaylı açıklama yapılmazken, büyük kısmı antik dönemlere ait olduğu tahmin edilen envanterin listesi ise sır gibi saklanmaya devam ediyor.

SİT ALANINDA İŞ MAKİNESİ, KAZMA KÜREK İLE KAZI YAPILIYOR
Ulaştırma Bakanlığı ve Karayolları 2’inci Bölge Müdürlüğü ortaklığında yapımı devam eden Konak Tünelleri, hem yerin üstündeki bölge halkını, hem de yer altında saklı kalan binlerce yıllık tarihi geçmişi adım adım yok etti. SİT alanı üzerinde hayata geçirilen ve ÇED raporu olmadan başlanan tünel projesi nedeniyle yüzlerce tarihi ev yıkılırken, 8500 yıllık kentin kent belleği konumundaki en önemli alanların üzerine betonlar kaplandı ve yeni yapılar inşa edildi. Yol inşaatının adım adım tamamlandığı tünelin Konak çıkışında asfaltlama ve yol düzenleme çalışmaları tüm hızıyla sürerken, alan içerisinde yine betonla yeni bazı yapılar dikildiği de gözlendi.

İZMİRLİLERİN HABERİ YOK
Öte yandan, tünelin Bahribaba Parkı’na ve Konak Diş Hastanesi’ne bakan çıkışlarında kazma, kürek ve iş makineleri ile yürütülen çalışmalar sırasında çıkartılan tarihi bulgular arasında çeşitli mozaikler, lahitler ve mezar taşları, mezarlıklar, su kemerleri de yürütülen özensiz çalışmalardan nasibini aldı. Herhangi bir koruyucu önlem alınmadığı gözlenen kazı alanın etrafı levhalarla kapatılırken, demir perdenin ardında ise İzmir halkının bilgilendirilmediği bir çalışma yürütülmeye devam ediyor.

ANTİK YUNAN, ROMA VE OSMANLI DÖNEMİNE AİT ESERLER VARDI
Antik Yunan, Roma ve Osmanlı izleri taşıyan söz konusu tarihi bölgede devam eden projeyi eleştiren ve bölgenin geçmişi hakkında geçtiğimiz aylarda bir açıklama yapan kent tarihçisi ve araştırmacı yazar Orhan Beşikçi, “1800’lü yılların ortalarında burada kurulan bir Yahudi mezarlığı yani maşatlık vardı. Tünel çalışmaları esnasında burada 360 adet mezar ve üzerinde İbranice yazılar yer alan 40 tane de mezar taşı bulundu. Bu tarihi bulgular Yahudi cemaati tarafından geçtiğimiz aylarda özel kutularla Gürçeşme’de bulunan mezarlığa nakledildi ve törenle defnedildi. Diğer yandan burada yüzyıllarca var olan ve Müslümanlara ait, Osmanlı döneminden kalma Ulu Mezarlık vardı. Burada gereken önlemlerin alındığı söylense de, sadece yüzey çalışması yapıldı ve yerin altında onlarca mezar daha yatmaya devam ediyor. Damlacık’ın altında 100’e yakın mezar olduğunu tahmin ediyoruz. Yahudiler atalarına böylesine bir saygı gösterirken, bizde konuşması gereken tüm kurumlar susuyor. Bu bölgede Roma döneminde sağlık tesisleri ve hastane kurulan bir alan mevcut. Tünel aksının bulunduğu bölgede bir dere yatağı, galeriler, çamur banyoları gibi tarihi değerler var. Burası Agora kadar değerli 1’inci sınıf arkeolojik alandır. Bu bölgede var olan her kültür aynı toprağı kullandı. Üstünde Osmanlı, altında Roma döneminden kalma eserlerin olduğu bir bölgede tünel çalışması yapılıyor. Damlacık korunması gereken bir arkeolojik alandır” demişti.

HİÇBİR RESMİ AÇIKLAMA YAPILMADI
1938 yılında dönemin yerel yönetimi tarafından hazırlanan envanterde belirlenen 36 yapının da aralarında bulunduğu tarihi bölgeden çıkartılan envanter hakkında ısrarla detaylı açıklama isteyen yerel yönetim, meslek odaları ve sivil toplum kuruluşuna ise tünel projesi başladığından bu yana ısrarlı taleplerine rağmen hiçbir resmi cevap verilmedi.