Soyer: Bize miras kalan yapıları gün yüzüne çıkarma vakti geldi

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, kentin simge bölgelerinden Basmane’de tarihi aksı canlandıracak Oteller Projesi’nin çalışmalarını yerinde inceledi. Başkan Soyer’e kent gözlemcisi yazar Orhan Beşikçi de eşlik ederek Oteller Sokağı’nın tarihi hakkında bilgi verdi. Basmane Pazaryeri Mahallesi’nde aralarında Tevfik Paşa Konağı, ünlü yazar Tarık Dursun K’nın bir süre yaşadığı ev olmak üzere yapımı süren 6 yapının restorasyonu yüzde 55 oranında tamamlandı. 

İzmir’in gözden kaybolmuş tarihini gün yüzüne çıkaracağız

Oteller Projesi’nin tarihi alanı yine eski günlerine kavuşturacağını ifade eden Başkan Tunç Soyer, “Basmane Oteller Sokağı sadece bina cephelerinin iyileştirmesi ile kendini gösteren bir sokaktı. Şimdi ise bize miras kalan bu yapıları gün yüzüne çıkarma vakti geldi. Tek tek yıkılmış, harap olmuş binaları ayağa kaldırmaya çalışıyor arkadaşlarım. Bu iş bittiğinde hem İzmirliler çok kıymetli yapılara kavuşmuş olacak, hem kent turistik anlamda zenginleşecek, hem de buradaki dokunun iade-i itibarı olacak. Eski şaşalı görüntüleriyle, hatıralarla tekrar hatırlanacak. İzmir’in gözden kaybolmuş tarihini gün yüzüne çıkaracağız. İzmirliler iftihar edip gurur duyacak” dedi. 

Eski İzmir’in kurtuluşu

Basmane’de Helenistik dönemden günümüze pek çok medeniyetin izi olduğunu belirten kent gözlemcisi yazar Orhan Beşikçi, “Eski İzmir camileri, mescitleri, sinagogları, kiliseleri, birbirinden ilginç sivil mimari örnekleri burada. Bütün bunların birikimiyle ileride bu bölge turizme büyük katkı sağlayacak” diye konuştu. 

Osmanzade Yokuşu’nda çıkmaz sokakta çok önemli yapıların olduğunu ifade eden Orhan Beşikçi, “Tevfik Paşa Konağı ve Türk edebiyatının önemli ismi Tarık Dursun K’nın çocukluk ve gençlik yıllarını geçirdiği ev de yürütülen proje içerisinde bulunuyor. Restorasyon çalışmalarını çok önemsiyoruz. Eski İzmir’in kurtuluşu diyebiliriz bu çalışmalara. Başkan Tunç Soyer’in Basmane’ye gösterdiği ilgi çok dikkat çekici. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin satın aldığı, kamulaştırdığı, restorasyonlarına başladığı ve şehre kazandırdığı Yıldız Sineması, Bıçakçı Han, Emniyet Oteli, Carfi Konağı, Tevfik Paşa Konağı... Aynı şekilde Mirali Mahallesi’nde Cumhuriyet Halk Fırkası Çeşmesi vardı, o çeşmeyi de akar hale getirdi. Basmane’nin geçmişine ve tarihine çok büyük bir katkı sağlayacak yatırımlar gerçekleştirdi” dedi. 

Gevrekçi Kız hikayesi Osman Paşa Konağı’nda yaşandı

İzmir'de çok fazla bilinmeyen “Gevrekçi Kız” hadisesinin de Basmane’de Oteller Bölgesi’nde Osman Paşa Konağı’nda yaşandığını ifade eden Beşikçi, “İşgal günlerinde ailesine bakmak için dayısının fırınında çalışan 15 yaşlarındaki bir genç kız belli saatlerde Basmane, Mezarlıkbaşı, Kapılar, Tilkilik, Selvili Mescit sokaklarında gevrek satarak geçimini sağlıyordu. İşgalin üçüncü gününde, Çorakkapı, Anafartalar ve Selvili Mescit karakollarının önünde cesetler gördü. Yakından gelen silah seslerinden ürküp Pazaryeri'ndeki evine doğru koştu. Karşısına aniden çıkan devriyelerin dur ihtarına aldırmadan Osmanzade Yokuşu'na yönelip sağdaki çıkmaz sokağa girdi. Sokak yıllardır gevrek sattığı tanınmış ailelerin bulunduğu sokaktı. Sokağın bitiminde Osman Paşa ailesine ait olan geniş bahçeli köşkün kapısında durup, ‘Açın kapıyı! Kurtarın beni!’ diye bağırdı. Sesi içeriden duyuldu, ancak köşk sahipleri korkudan kızı içeriye almadı. Genç kızın bağırışları bir süre sonra kesildi. Sabah Dönertaş Sebilinin önünde gevrekçi kızın cesedini buldular. Yıllar sonra bir hayır kurumuna bağışlanan bu köşk, ilgisizlikten yağmalandı, köşkün kapısı sırlarıyla birlikte bir daha açılmamak üzere kapandı. Osman Paşa ailesi olayın acısını nesiller boyu unutmadı. Yunan askerlerinin eve girmesinden korkup kapıyı açamayan aile daha sonra büyük pişmanlık duydu. Aile, bir süre sonra da köşkü Çocuk Esirgeme Kurumu'na bağışladı” şeklinde konuştu. 

Tarih gün yüzüne çıkıyor

Büyükşehir Belediyesi Basmane Bölgesi’ndeki Pazaryeri Mahallesi’nde 19’uncu yüzyıl geleneksel İzmir evlerinin birbirinden farklı örneklerinin karşılıklı konumlandığı tarihi sokağı canlandırıyor. 945 Sokak’ta bugüne kadar ayakta kalabilmiş ancak korunmazsa yok olacak tarihi ve tescilli Osmanlı dönemi konutları yapılacak restorasyon çalışmaları ile konaklamaya ve günübirlik geziye açılacak. Avlulu olan yapılar kafe, restoran ve kahvaltı salonu olarak da hizmet verecek. TARKEM’in mülkiyetinde bulunan ve Basmane bölgesinin en büyük tarihi yapılarından olan Tevfik Paşa Konağı da restorasyon çalışmaları sonrasında konaklama işlevi ile yaşatılacak.

İkinci etapta sokak ve meydan düzenlemesi var

İzmir Büyükşehir Belediyesi, Basmane Oteller Projesi’nin ikinci etabında 945 Sokak’ta yer alan iki ayrı tarihi yapının daha restorasyon çalışmasını yapacak. Ayrıca dokuya uyumsuz yapının yerine yeni bir yapı inşa edilecek. Proje kapsamında Kurtuluş Savaşı sırasında 945 Sokak çıkmazına sığınıp çaldığı kapıların açılmaması üzerine şehit düşen ‘Gevrekçi Kız’ hikayesi de yaşatılacak. Gevrekçi Kız’ın anısına bir meydan düzenlemesi yapılacak.