Sunal ailesinin 'telif hakkı' davasında Yargıtay'dan emsal karar

Kemal Sunal'ın filmleri için ailesi tarafından açılan telif hakkı davası, mahkemeler arasındaki uyuşmazlıklar nedeniyle 10 yıl sonunda Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun verdiği kararla noktalandı.

Sabah'ın haberine göre, usta oyuncu Kemal Sunal'ın ailesinin, sanatçının rol aldığı filmlerin, sinema gösterimi dışında (televizyon, internet, dijital platformlar v.b) yayınlanmasına ilişkin açtığı dava haklı bulundu ve aileye telif hakkı ödenmesi kararlaştırıldı. İzin alınmaksızın gerçekleştirilen haksız kullanımlar nedeniyle yapımcılar mirasçılara tazminat ödeyecek.

Genel Kurul'un kararında, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 27'nci maddesine atıf yapılarak, bu maddede 20 yıl olan koruma süresinin 70 yıla uzatıldığı, "yeni ve öngörülemeyen yayın alanlarının" çıktığı belirtildi.

"EMSAL OLACAK"

Avukat Özge Tosunöz Sarı, Hukuk Genel Kurulu Kararının ilk derece mahkemelerini bağlayıcı nitelikte olduğunu belirtti. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi yeniden değerlendirme yaparak hak sahibi Kemal Sunal'ın mirasçılarından izin alınmaksızın gerçekleştirilen haksız kullanımlar nedeniyle yapımcılara tazminat ödeyeceğini belirten Sarı, "Bu karar, Yeşilçam film emektarlarına da emsal olacak. Sinema sözleşmesi yapılan ancak filmleri farklı platformlarda yayınlanan Yeşilçam sanatçıları da bundan sonra telif hakkı talep edebilecek" dedi.

DAVA SÜRECİ

Kemal Sunal'ın mirasçıları Ali Sunal, Ezo Sunal Öztüyen ve Hafize Gülderen Sunal, 10 yıl önce avukatları aracılığıyla İstanbul 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'ne sanatçının filmlerinin sinema dışında yayınlandığını ve firmaların haksız kazanç sağladığını belirterek telif hakkı davası açtı.

Mahkemeye verilen dava dilekçesinde, Kemal Sunal'ın 1970 ve 1990'lı yıllarda rol aldığı 45 filminin, sinema gösterimi dışında yıllarca çeşitli televizyon kanallarına ve birçok dijital kanala satıldığı, bu filmlerin sayısız kez yayınlandığı belirtilerek filmlerin yayınlanmasına ilişkin 3 ayrı firmadan 'telif hakkı' talep edildi. Dilekçede davalı şirketin ciddi maddi gelir elde ettiği halde mirasçılarına herhangi bir telif ödenmediği belirtti.

DAVA REDDEDİLDİ, HUKUK MÜCADELESİ BAŞLADI

Sunal ailesinin açtığı davaya karşı şirketler yaptıkları savunmada, davaya konu filmlerin en eskisinin 1975, en yenisinin ise 1990 yılı yapımı olduğunu, 1995'ten önce yapılan filmlerle ilgili kanunda herhangi bir düzenleme olmadığını belirterek davanın reddini istedi. İstanbul 2. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi de filmlerin sinema dışındaki gösterimi satışlara dayalı tazminat talep edilemeyeceğini belirterek davayı reddetti.

İlk mahkemede ret kararının çıkmasıyla dava, avukatlar aracılığıyla istinaf edildi. Bölge mahkemesi ise verilen ret kararına karşı Kemal Sunal filmleriyle ilgili istenen 'telif hakkı' davasının kısmen kabul edilmesine karar verdi.

Kararda, filmlerin çekildiği dönem ile şimdiki dönem arasında farklılık olduğu, şimdiki dönemde filmlerin sadece sinemalarda oynatılmadığını, birçok dijital mecrada da yayınlandığı kaydedildi. Mahkeme ayrıca, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu 27. maddesi değiştirilerek 20 yıl olan koruma süresinin eser sahibi veya komşu hak sahibinin hayatı boyu ve ölümünden sonra 70 yıl olarak uzatıldığı belirtildi.

"O DÖNEM SADECE SİNEMA GÖSTERİMİ VARDI"

Bölge Mahkemesi'nin 'kısmen' bozma kararı üzerine dosya Yargıtay'a taşındı. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi ise Bölge Adliye Mahkemesi kararını bozdu. Yargıtay'ın bu kararı üzerine Bölge Mahkemesi, Sunal ailesine telif hakkı ödenmesi kararına direndi. Mahkemeler arasında uyuşmazlık üzerine dosya en üst mahkeme olan Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'na geldi. Genel Kurul, telif hakkı davasının kabul edilmesi gerektiği kararını vererek 72 maddede gerekçeleri açıkladı.

Filmlerin çekildiği dönem sadece sinema salonlarında yer aldığını ve oyuncunun da bu kapsamda ücretini aldığını belirten Genel Kurul, eser sahipliğiyle bağlantılı haklar bakımından sağlanan 70 yıllık koruma süresini göz önüne alarak eserlerin yapım tarihlerinde yeni ve öngörülemeyen yayın alanlarının dikkate alınmadığını belirtti. Genel Kurul'un kararıyla Kemal Sunal'ın mirasçılarından izin alınmaksızın gerçekleştirilen haksız kullanımlar nedeniyle yapımcılar tazminat ödeyecek.