Suriyelilere 'çalışma izni' rağbet görmedi, sırada 'vatandaşlık' var

İzmir'de aralarında Suriyelilere ait olanların da bulunduğu 4 bin 800 ayakkabı imalathanesinde çalışan 3 bin 500 Suriyeliden, kendilerinin istememesi, gerekse de çalıştıkları işyeri sahiplerinin isteksizlikleri üzerine sadece 550'si 'çalışma izni' için başvurdu.

İzmir, ülkelerindeki iç karışıklıklardan kaçan Suriyelilerin, Avrupa ülkelerine geçmek ve yerleşip çalışmak için en çok tercih ettiği illerden birisi oldu. Suriyeliler, İzmir'de de, özellikle ülkelerinde, yaptıkları meslekleri ayakkabıcılığa devam etti. Işıkkent Ayakkabıcılar Sitesi ile çevresindeki 4 bin 800 imalathanede, Suriyeliler, üretim yapmalarının yanı sıra imalathane açıp ayakkabı malzemeleri de sattı. Ancak yapılan tüm bu faaliyetler, kayıt dışı yürütüldü. Bu nedenle, kentteki sektör temsilcilerinden de sık sık bu kişilere 'çalışma izni' verilip kayıt dışılığın önlenmesine yönelik çağrılar geldi.

KARAR İLK GÜNLERDE HEYECAN YARATTI 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın geçen ocak ayında Suriyelilere 'çalışma izni' vereceği kararı, 'sığınmacı' konumundaki Suriyeliler, hem de ayakkabı imalatçıları arasında heyecan yarattı ve olumlu bulundu. Ancak, aradan geçen yaklaşık 6 ay sonrasında, bu heyecandan eser kalmadığı İzmir Ayakkabıcılar Odası'nın rakamlarıyla ortaya çıktı. 

Ayakkabıcılık sektöründe çalışan yaklaşık 3 bin 500 Suriyeliden, sadece 550'sinin kayıt altına girmek için başvurduğu ifade edildi. Gerek Suriyelilerin, kayıt altına girip yerlerinin bilinmemesi, gerekse de imalat sahiplerinin isteksizlikleri üzerine bu tablonun ortaya çıktığı ifade edildi. İşyeri sahiplerinin sigorta primi, Suriyelilere özel sağlık sigortası gibi masraflardan kaçındıkları, ucuz iş gücü olarak gördükleri için böyle bir durumun yaşandığı aktarıldı.

Kayıt dışı eleman çalıştırdıkları için eskiden yüksek para cezaları ödemek zorunda kalan imalatçıların, çalışma izniyle ilgili geçiş sürecinden dolayı denetimlerin azalmasını da fırsat bilip yine böyle bir yaklaşım gösterdikleri öne sürüldü. 

ODA BAŞKANINDAN TEPKİ 

Yaklaşık 1170 üyesi bulunan ve çalışma izni kararını en çok destekleyen kişilerden olan İzmir Ayakkabıcılar Odası Başkanı Yalçın Ata, ortaya çıkan duruma tepki gösterdi. Geçen yıl bölgelerinde 4 bin 500 civarında Suriyeli işçin olduğunu, ancak bunların bir bölümünün Avrupa ülkelerine geçtiğini bir bölümünün de sektör değiştirdiğini anlatan Yalçın Ata, şunları söyledi:

"Çalışma izninin verilmesi, herkesin kayıt altına alınmasını sağlayacaktı. Ama aradan geçen sürede 550 Suriyeli kayıt yaptırdı. Kimisi kendisi istemedi, kimisini de imalatçılarımız istemedi. Çünkü ek maliyet gelecekti, bundan kaçındılar. Şu anda kayıt dışı işçi çalıştırılması, devam ediyor. Hatta bazı Suriyeliler kendileri imalat kurdu. Bunların da ne bizim odaya ne de devlete kayıtları var. Eskiden kayıt dışı adam çalıştırdıkları için yüksek oranda ceza ödeyenler vardı. Ama bakanlık müfettişleri bu yöndeki denetimlerini çalışma izni düzenlemesinden dolayı iyi niyetli olarak biraz esnetti. İmalatçılar da bunu kullanma yoluna gitti. İşçilerin kayıt altına alınması, sektörün daha kaliteli üretim yapmasını sağlardı." (DHA)