TÜİK: Ortalama hane halkı kullanılabilir geliri 167 bin 983 oldu

TÜİK, 2023 yılına ilişkin gelir dağılımı istatistiklerini bugün yayınladı. Araştırma sonuçlarına göre; en yüksek eş değer hane halkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay, bir önceki yıla göre 1,8 puan artarak yüzde 49,8’e çıkarken en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun aldığı pay ise 0,1 puan azalarak yüzde 5,9 oldu.

GİNİ KATSAYISI 0,433 OLARAK TAHMİN EDİLDİ

Sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade eden Gini katsayısı, bir önceki yıla göre 0,018 puan artış ile 0,433 olarak tahmin edildi. Tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,520, emekli ve dul yetim maaşı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise 0,445 olarak tahmin edildi.

YILLIK ORTALAMA HANE HALKI KULLANILABİLİR GELİRİ 167 BİN 983 TL OLDU

Yıllık ortalama hane halkı kullanılabilir geliri yüzde 70,7 artarak 167 bin 983 TL oldu. Yıllık ortalama eş değer hane halkı kullanılabilir fert geliri de bir önceki yıla göre yüzde 72,3 artarak 48 bin 642 TL’den 83 bin 808 TL’ye yükseldi. Yıllık ortalama eş değer hane halkı kullanılabilir fert gelirlerinde en yüksek gelir, geçen yıla göre 37 bin 522 TL artarak 100 bin 76 TL ile tek kişilik hane halklarının oldu. Çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hane halklarının yıllık ortalama eş değer hane halkı kullanılabilir fert geliri 99 bin 916 TL iken tek çekirdek aileden oluşan hane halklarında bu değer 85 bin 758 TL oldu. En düşük yıllık ortalama eş değer kullanılabilir hane halkı fert gelirine sahip hane halkı tipi ise 66 bin 1 TL ile en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hane halkları oldu.

TOPLAM GELİRDEN EN YÜKSEK PAYI YÜZDE 48,5 İLE MAAŞ VE ÜCRET GELİRİ ALDI

Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, yüzde 48,5 ile bir önceki yıla göre 2,3 puan artan maaş ve ücret geliri aldı. İkinci sırayı yüzde 22,1 ile önceki yıla göre 1,1 puan artan müteşebbis geliri alırken üçüncü sırayı yüzde 17,6 ile önceki yıla göre 2,6 puanlık azalış gösteren sosyal transfer geliri oluşturdu. Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki payı yüzde 20,5 olurken emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki payı ise yüzde 88,4 olarak gerçekleşti.

EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA ESAS İŞ GELİRİ 157 BİN 851 TL İLE YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARININ OLDU

Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 157 bin 851 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 114 bin 374 TL, lise altı eğitimlilerde 89 bin 12 TL, bir okul bitirmeyenlerde 63 bin 425 TL ve okur-yazar olmayan kişilerde 45 bin 637 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 89,7 ile lise altı eğitimli, en düşük artış ise yüzde 79,6 ile okur-yazar olmayan fertlerde oldu.

YILLIK ORTALAMA ESAS İŞ GELİRİNDE EN YÜKSEK ARTIŞ YÜZDE 100,9 İLE TARIM SEKTÖRÜNDE OLDU

Esas iş gelirleri sektörel ayrımda incelendiğinde en yüksek yıllık ortalama gelirin 121 bin 13 TL ile hizmet sektöründe, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 92 bin 632 TL ile tarım sektöründe olduğu görüldü. Bir önceki yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 100,9 ile tarım sektöründe gözlenirken bunu yüzde 86,7 ile sanayi sektörü izledi. Diğer taraftan hizmet sektöründe yüzde 83,2, inşaat sektöründe ise yüzde 74,3 artış gözlendi.

EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA ESAS İŞ GELİRİ 408 BİN 174 TL İLE İŞVERENLERIN OLDU

Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla işverenlerde 408 bin 174 TL, kendi hesabına çalışanlarda 115 bin 622 TL, ücretli maaşlılarda 102 bin 821 TL ve yevmiyelilerde 53 bin 334 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış yüzde 108,1 ile yevmiyelilerde, en düşük artış ise yüzde 80,7 ile ücretli maaşlılarda oldu.

EN DÜŞÜK GELİR VAN, MUŞ, BİTLİS, HAKKARİ BÖLGESİNDE GERÇEKLEŞTİ

Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de yıllık ortalama eş değer hane halkı kullanılabilir fert geliri 2023’te 83 bin 808 TL iken İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS) 2. Düzey bölgeleri itibarıyla en yüksek olduğu bölge 114 bin 634 TL ile TR10 (İstanbul) bölgesi oldu. Bu bölgeyi 108 bin 36 TL ile TR51 (Ankara) bölgesi ve 101 bin 372 TL ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesi izledi. En düşük yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri ise 39 bin 173 TL ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde gerçekleşti.

GELİR EŞİTSİZLİĞİ EN AZ ZONGULDAK, KARABÜK, BARTIN BÖLGESİNDE OLDU

Son yapılan araştırma sonuçlarına göre, P80/P20 oranı Türkiye’de 8,4 iken bu değerin en düşük olduğu İBBS 2. Düzey bölgesi 5,3 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) oldu. Bu bölgeyi 5,4 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) ve 5,5 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgeleri izledi. P80/P20 oranının en yüksek olduğu İBBS 2. Düzey bölgeleri ise 9,4 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan), 8,4 ile TR10 (İstanbul) ve TR51 (Ankara) olarak gerçekleşti.

SON YÜZDE 10’LUK GRUPTA OLANLARIN YÜZDE 66,5’İ AYNI GELİR GRUBUNDA KALDI

Eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert gelirine göre sıralı yüzde 10’luk gelir grupları itibarıyla fertlerin bir önceki yıla göre yüzdelik geçişleri incelendiğinde bir önceki yılda birinci yüzde 10’luk grupta olan fertlerin 2023 yılında yüzde 49,2’sinin, son yüzde 10’luk grupta olan fertlerin ise yüzde 66,5’inin gelir grubu değişmedi. Ayrıca 2022 yılında birinci yüzde 10’luk grupta olan fertlerin yüzde 29,9’unun 2023 yılında gelir grubu birden fazla yükseldi. Son yüzde 10’luk grupta olan fertlerin ise yüzde 13,1’inin gelir grubu birden fazla düştü.

BİR ÖNCEKİ YILDA İŞSİZ OLAN FERTLERİN YÜZDE 42,4’Ü 2023’TE ÇALIŞMAYA BAŞLADI

Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması panel veriden elde edilen sonuçlara göre, 2022 yılında işsiz olan fertlerin yüzde 42,4’ü 2023 yılında çalışmaya başladı. Faaliyet durumu 2022 yılında çalışan olarak belirlenen fertlerin 2023 yılında yüzde 90,5’i çalışma hayatına devam etti. Bir önceki yıl iş gücüne dahil olmayan fertlerin ise yüzde 10,1’i işgücüne katıldı.