Tabip Odası'ndan cüruf yangını uyarısı

Yeni Foça Mahallesi, Kozbeyli Mevkisi'ndeki 20 bin metrekarelik alanda faaliyet gösteren Egedemir Demir Geri Kazanım Madencilik Tesisi'nin bahçesindeki cüruf depolama alanında geçen 7 Eylül'de yangın çıktı. Yangın uzun uğraşlar sonucu söndürüldü. İzmir Tabip Odası Çevre Komisyonu, bu cürupların tehlikeli madde sınıfında olduğunu belirterek, yanması sonucu oluşabilecek tehlikeler konusunda kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla yazılı bir açıklama yaptı.

Yapılan açıklamada, "Özellikle atıklar düşük sıcaklıkta yakıldığı zaman (800 dereceden az) ve polivinil klorid (PVC) içeren plastikler yandığında hidroklorik asit, dioksin, furanlar gibi çeşitli kirleticiler oluşur. Yüksek sıcaklıkta yapılan yakmada (800 derece ve üstü) işlemin başlangıcı ve bitimi sırasında oluşabilen soğuk cepler sırasında da dioksin ve furanlar meydana gelebilmektedir. Dioksin, furan ve diğer poliklorlu bifeniller kalıcı organik kirleticiler (KOK) olarak anılırlar. KOK'lar plastik ve PVC malzemelerin yakılması sırasında ortaya çıkmaktadır. KOK'lar, bugüne kadar belirlenen en tehlikeli kimyasal zehir olarak kabul edilir. KOK'lar uzun yarı ömürlüdür. Toprakta, suda ve havada bulunurlar. Çevrede kalıcı etki gösterirler. Organizmalarda lipitlerin yapısına girerek yağ dokusunda depolanırlar. Yavaş yıkılmalarından ve besin zincirlerine girmelerinden dolayı canlılarda kalıcı özellik göstermektedirler. KOK'lar çevresel sıcaklıklarda gaz formuna geçebilirler. Toprak, bitki örtüsü ve sulardan uçucu hale geçen KOK'lar atmosfere karışıp, buharlaşma çökelme döngüsü içinde, dirençli yapıları sayesinde çok uzak mesafelere de taşınır. Stabil yapıları ve uygun atmosfer koşullarında gaz formuna geçme eğilimleri uzun mesafelere taşınmasına, yıkılmaya olan direnci ve lipofilik olmaları da besin zincirlerinde biyoakümülasyona neden olur. KOK miktarı canlılarda katlanarak artar ve besin zincirinin en üst basamaklarında en yüksek düzeye ulaşır. KOK'lar kısa sürede ve yüksek dozda zehirlenme tablosu ve ölüme neden olabilirken, daha uzun sürede ve daha düşük dozda başta sinir sistemi, üreme sistemi ve bağışıklık sistemi üzerinde olmak üzere kronik sağlık etkilerine yol açabilmektedir. Ayrıca, 'en zehirli' olarak kabul edilen KOK'ların tümü Uluslararası Kanser Ajansı (IARC) tarafından değişik derecelerde 'kanserojen' olarak kabul edilmektedir. KOK'ların bazılarının hormon bozucu etkilerinin olduğu saptanmıştır. Epidemiyolojik araştırmalar KOK'ların hormon bozucu etkileriyle ilişkili olarak hormonlarla ilişkili kanserlere (meme, prostat, testis) neden olduğunu göstermektedir" denildi.

Konunun ilgili kamu kurumlarınca da tetkik edilmesi gerektiği vurgulanan açıklamada, toplum sağlığını korumak için bu atıkların yakılmasının engellenmesi gerektiği belirtildi.