Tabip Odası'ndan santral uyarısı

Aliağa-Yeni Foça bölgesinde halen çalışmakta olan İzdemir AŞ. ve bitişik parselde yapılmak isteten Enka Holding kömürlü santralleriyle ilgili bilirkişi raporlarının, mahkemelere ulaştığınıbelirterek, rapyora göre cüruf alanının bölgedeki zeytinlikleri tehdit ettiği bildirildi. Komisyon, yaptığı yazılı açıklamada şunları dedi: 

"İzdemir AŞ.ye ait kömürlü santral, mahkeme sürecinin sonuçlanması beklenmeden hızla tamamlandı. Tam kapasite ile 24 saat aralıksız çalışıyor. Bu santral saatte 25 ton (radyoaktivite içerdiği bilinen) kül çıkarıyor. Hava,toprak,su kirliliğinin ve küresel iklim değişikliğinin başlıca nedenlerinden kömürlü termik santrallerin yarattığı kirlilik ve etkiler, bilirkişilerin de dikkatinden kaçmadı. Türkiye’nin sanayi kirliliğinin en yoğun görüldüğü bölgelerden biri olan Aliağa’da bilirkişi, İzdemir AŞ.ye ait İDÇ 1 kömürlü termik santrali ile yanı başına yapılması planlanan ENKA Termik Santrali için hazırlanan Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporlarını yetersiz buldu. Aleyhteki ilk bilirkişi raporlarına itiraz sonucu, Danıştay'ın verdiği bozma kararı ile, yeni bilirkişi heyeti ilgili mahkeme tarafından oluşturuldu. Bilirkişi heyetinde Halk Sağlığı uzmanına yer verilmesi talepleri reddedildi. Beş kişilik heyette bulunan Çevre Mühendisi aleyhinde, Ilıpınar Curuf dosyasındaki raporu nedeniyle suç duyurusu bulunduğundan, başka bir uzmanın belirlenmesi gerektiği talebi de reddedildi. En önemli konu insan ve canlı yaşamı olduğu halde, bu raporlarda Halk Sağlığı yönünden inceleme yapılamadığı görüldü.

Bilirkişi tartışmalı cüruf alanını uygun bulmadı. Ülkemizde en çok tartışılan kömür projelerinin başında gelen İDÇ 1 Termik Santralı hakkında ÇED raporunun iptali ile ilgili devam eden 4 dava var. Santralın atıklarını bıraktığı cüruf alanı ile ilgili ise 2015’te yürütmeyi durdurma kararı alındı. İzmir Şehir Planlamacıları Odası tarafından açılan davada TÜBİTAK raporu, atıkların toksik olduğunu, bölgenin atık depolamak için uygun olmadığını ortaya koyuyor. Rapora göre cüruf alanı, aynı zamanda bölgedeki zeytinlikleri de tehdit ediyor."

ÇED'İN İPTALİ YOLU AÇILDI
İzmir Tabip Odası Çevre Komisyonu, açıklamasını şöyle sürdürdü: 

"İki bilirkişi üyenin 'sorun yoktur, santral çalışmayı sürdürebilir' şeklinde özetlenebilecek tespitlerinin karşısında,arkeolog, şehir plancısı ve sanat tarihçisi üç bilirkişi üye, kendi meslek alanları boyutlarıyla santralin risklerini anlatarak ÇED'in iptali yolunu açmışlardır. Süreci ilginç kılan, İzdemir AŞ. bitişik parselinde yapılmak istenen kömürlü (Enka) santral için aynı bilirkişi heyeti oybirliğiyle; termik santralin çevreye, tarıma, canlı yaşamına risklerinden, fay hattı üzerinde yer aldığından ve deprem riskinden söz ederek ÇED'i yetersiz bulmuşlardır. Yanyana ve aynı özelliklerde iki kömürlü santralin, risk açısından farklılıklarını zekamız ve bilimsel düzeylerimiz anlamaya yetmemiştir. Bilindiği gibi alternatif kaynakları Türkiye'ye göre sınırlı olan Almanya, nükleerden sonra kömürlü santrallerini de tehlikeleri nedeniyle kapatmaktadır. Sırada bekleyen 80 yeni kömürlü santral ve yeni torba yasanın önünü açacağı sınırsız sayıda termik santrali de düşündüğümüz zaman sorunun ülkemizin kirletici fosil yakıt rezervleri için ve bu ticareti döndürenler için, bir gözden çıkarılmış bölge olarak tanımlanması ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır. Bilirkişi raporunda da belirtildiği gibi, Aliağa bölgesinde şu anda mevcut kirlilik ile birlikte, kömürlü santrallerin yapacağı kümülatif etkinin yaşamsal, telafi edilemez tehlikesinin değerlendirmesi zorunludur. Yaşam korunmalı, sürmelidir." (DHA)