Tahıl koridoru için tarihi anlaşma: İmzalar atıldı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in katıldığı; Ukrayna ve Rusya heyetlerinin katıldığı, Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi olarak imza altına alınan anlaşmanın imza töreni Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Ofisi'nde düzenlendi.

BM Genel Sekreteri Guterres, anlaşmanın imzalanmasından önce şunları söyledi:

“KARADENİZ’DE BUGÜN BİR UMUT IŞIĞI VAR”

“Karadeniz’de bugün bir umut ışığı var. Bir olasılık ışığı var. Bir çare ışığı var. Dünyanın buna her zamandan daha fazla ihtiyacı var. Bunu gerçekleşmesine vesile olan herkese çok teşekkür ederim. Türkiye Cumhuriyeti’ne, Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu sürecin her aşamasında ısrarlı yaklaşımınız sayesinde oldu. Çok teşekkür ederim.

Rusya Federasyonu ve Ukrayna temsilcilerine hitaben söylüyorum. Böyle bir girişimin, herkese faydası olacak bir girişimin yolunu açtınız. Bu arada, bu görüşmelerde insanlığın faydası herkes için önemliydi. Bir tarafın ya da öbür tarafın kazanması önemli değildi. Burada dünyanın ve herkese odaklanıyorduk. Bu anlaşma aslında dünya için sağlanıyor. Kalkınmakta olan ülkelere, açlıkla savaşan ülkelere bir imkân sağlayacak.

Küresel gıda fiyatları da rekor seviyelere vardı. Bu açıdan kalkınmakta olan ülkelere bir fırsat sunacak.  Özellikle de Karadeniz’deki Ukrayna limanlarından bu tahıl ve yiyeceklerinin sevkiyatı, küresel gıda arzındaki açığı kapatacak ve fiyatların düşmesini sağlayacak.

“BU ANLAŞMAYA KOLAY VARMADIK”

Bu anlaşmaya kolay varamadık. Sabah başladığından beri küresel gıda krizinin çözümün ancak Ukrayna’nın gıda ürünlerinin ve Rusya’nın gıda ve gübre ürünlerine erişim olursa çözülebileceğini söylemiştim. Bugün o noktaya varmak üzereyiz ama uzun bir yolculuk oldu. Nisan aylarından sayın Erdoğan’ın kabulünden sonra Sayın Zelenski ve Putin ile görüşerek çözümler bulmaya çalıştık. O zamandan beri uğraşıyoruz.

Türkiye’nin ileriye gitme konusunda kritik bir rolü var. BM de bu açıdan taahhüttün arkasındadır.”

ERDOĞAN: YOĞUN VE MEŞAKKATLİ BİR SÜREÇ YÜRÜTTÜK

Guterres’in ardından söz alan Cumhurbaşkanı Erdoğan, özetle şöyle konuştu:

“29 Mart’ta yaptığımız ve müzakere sürecinde önemli bir dönüm noktasını teşkil eden toplantının ardından tekrar bir aradayız.

Tüm dünyayı uzun süredir meşgul eden küresel gıda krizinin çözümünde büyük rol oynayacak girişime vesile olmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Bugün üzerinde mutabakata varılan metinle Afrika’dan Orta Doğu’ya Amerika’dan Asya’ya tüm dünyada milyarca insanı bekleyen açlık tehlikesinin önünün alınmasına hep birlikte katkı sağlayacağız. Tarım ve gıda ürünlerinde dünya arz güvenliğinin temini pek çok bakımdan önemlidir. Bu adımla, yaşanan sıcak hava dalgası ve kuraklığın sebep olacağı derin kaygının yol açacağı muhtemel ilave fiyat artışlarının önüne geçilecektir. Küresel bir sorun haline gelen gıda enflasyonunun kontrolüne de yardımcı oluyoruz. Elbette bu noktaya bir anda gelmedik. Ukrayna depolarında bekleyen tahılın Karadeniz üzerinden ihracı için Ukrayna ve Rusya makamları ile ve BM yetkilileri ile yoğun ve meşakkatli bir süreç yürüttük.

BM Genel Sekreteri Sayın Guterres ve ekibinin ilk taslağını hazırladıkları plana verdikleri katkılar takdire şayandır. Bu vesileyle Sayın Putin ve Sayın Zelenski ’ye sergiledikleri liderlik dolayısıyla teşekkür ediyorum. Önümüzdeki günlerde başlayacak gemi trafiği ile Karadeniz’den dünyanın birçok ülkesine yeni bir nefes borusu açmış olacağız. Gemilerin çıkışından, güvenli bir şekilde intikaline ve varacağı limana ulaşmasına kadar tüm süreçler üzerinde mutabakat tesis edildi. Bu son derece önemli planın icrası ve denetimi İstanbul’da kurulacak Müşterek Koordinasyon Merkezi tarafından gerçekleştirilecek. Planın başarıyla uygulanmasında uluslararası toplumun desteği de şüphesiz büyük önem taşıyor.

“SAVAŞ DÜNYANIN EN ÜCRA KÖŞESİNDEKİLER DAHİL TÜM İNSANLIĞI OLUMSUZ ETKİLİYOR”

Silahların susması uzadıkça, ekonomik maliyetlerin yanı sıra insani kayıplar da artıyor. Savaş sadece tarafları sadece bölge ülkelerini değil, dünyanın en ücra köşesindekiler dahil tüm insanlığı olumsuz etkiliyor. Ancak bu gidişatın mukadder olmadığına da inanıyoruz. Masumların hayatına mal olan bu çatışmaların bir an önce sona ermesini arzu ediyoruz. Adil bir barışın kaybedeninin olmayacağı hepimizin malumudur. Bugün Rusya ve Ukrayna tarafı ile İstanbul’da atmakta olduğumuz bu müşterek adımın barışa yönelik umutları canlandıracak yeni bir dönüm noktası olmasını canı gönülden diliyoruz. Arazideki gelişmeler ne yönde seyrederse seyretsin, savaş nihayetinde müzakere masasında sonlanacaktır.”

UKRAYNALI VE RUS YETKİLİLER AYNI MASAYA OTURMADI

Tahıl sevkiyatına ilişkin anlaşmalar ayrı ayrı imzalandı. Ukraynalı ve Rus yetkililer aynı masaya oturmadılar. Anlaşmayı Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov imzaladı.