Tasarı madencinin sorunlarına çözüm üretmiyor

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca hazırlanan Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı”nın 7 Mayıs 2017’ de TBMM Başkanlığına sunulduğunu kaydeden Ürün, tasarının 2 maddesinin 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanununda değişiklik yapılmasıyla ilgili olduğunu kaydetti. Yürürlükteki Kanunun 20. maddesi ile;   Zeytinlik sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç yatırım yapılmasının yasaklandığını belirten Ürün, Belediyelere zeytinlik alanının yüzde 10’unun imara açılabilmesine yönelik yetki verildiğini ifade etti. Meclisteki Kanun tasarısı gerekçesinde bu değişiklikle ülke ekonomisinde önemli bir yer tutan zeytincilik faaliyetleri ile sanayi yatırım alanlarının çakışması durumunda hem verimli zeytin sahalarının zarar görmesinin önlenmesi hem de sanayi yatırımlarının ekonomik açıdan değerlendirilmesine imkan tanınmasının amaçlandığı bilgisini paylaşan Ürün, “Ancak tasarı gerekçesiyle çelişmektedir. Tasarıda ‘Zeytinlik saha’, ‘orman sınırları dışında kalan ve bir dekar(=1000m2)  alanda en az onbeş kültür çeşidi veya yabani zeytin bitkisinin bulunduğu alan’ olarak tanımlanmıştır. Zeytin ağaçları genellikle beş metre aralıklarla dikilmektedir. Bu da bir dekar alanda yaklaşık otuz beş- kırk zeytin ağacı anlamına gelmektedir. Bu tanımlamayla tasarı ile zeytinlik sahaları genişletilmektedir” dedi.

ASIL DEĞİŞİKLİK 20. MADDEDE

Tasarıda asıl değişikliğin Zeytin Kanununun 20.maddede yapıldığı bilgisini paylaşan Ürün, bu maddede yapılan değişiklikle  ‘alternatif alan bulunmaması ve kurulun uygun görmesi şartıyla bakanlıklarca kamu yararı alınmış yatırımlar için zeytinlik sahalarında yatırım yapılmasına  Gıda, Tarım ve Hayvancılık  Bakanlığı tarafından izin  verilebilmesi’ öngörüldüğünü belirterek, “Tasarı  değişiklikle  zeytinlik alanlarda yatırıma izin verilebilmesi için koşullar; Alternatif alan bulunmaması, Yatırım için bakanlıklarca kamu yararı alınmış olması, Yatırımı kurulun uygun görmesi, Gıda, Tarım ve Hayvancılık  Bakanlığı tarafından izin  verilmesi şeklinde sıralanmıştır. Öncelikle kısıtlama getirilen üç kilometre mesafenin bilimsel bir açıklaması yoktur. Yatırım yapan yatırımcı başta toz ve gaz gibi ortamı olası etkileyecek hususlarda ÇED kapsamında gerekli önlemi almak zorundadır. Kaldı ki zeytin ağaçları doğa ve çevre etkilerine karşı kendini koruyabilen, sağlam yapılı, insanın korumasına gerek duymayan bir ağaç çeşididir. Tasarıda yürürlükteki Kanunun 20. maddesinde zeytinlik alanlarla ilgili Belediyelere verilen hak kaldırılmış gibi görünse de tasarıdaki değişikliğin ilk fıkrası ile bu hak belediyelerce dolaylı yoldan kullanılacaktır.  Ülkemizde zeytinlik alanlarda en fazla zeytin ağacı kesimi yapan, zeytinlik alanların kendi sahibidir. İmara açılan zeytinlik alanlarla ilgili hiçbir zeytincinin itirazı olmamıştır. Madencilik açısından bakıldığında ilk iki madde sanki madencilik tarif edilmiş izlenimi verse de başta devletin hüküm ve tasarrufunda olan her madenin işletilmesinde kamu yararı olduğunu kabul etmeyen, bu kararı vermemek için madencinin önüne olmadık zorluklar çıkaran Kurul ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı işin içine girdiğinde tasarıda öngörülen ‘verilebilir’ ifadesi düşündürücüdür” diye konuştu.

UNUTULMAMASI GEREKEN HUSUS

Unutulmaması gereken hususun madenciliğin  ‘arama faaliyeti’ ile başladığı olduğunu kaydeden Ürün şöyle devam etti, “Zeytinlik alanlarda arama, örneğin bir sondaj yapılabilecek midi? Bu sorunun yanıtı 2000’li yıllarda madencilerin mera vasfını değiştirtebilmek için yaşadıkları sorunları hatırlatmaktadır.  Zeytinlik alanlarda yatırım yapılabilmesi için öngörülen 4 aşamanın tek tek aşılması gerekmektedir. Devlet bir taraftan yatırım yapılmasını isterken diğer taraftan da yasalarla, bürokrasi ve aşılamayan bürokratlarla yatırımın önünde bir set oluşturmaktadır. Tasarının bu haliyle yasalaşması durumunda yatırımcıya, sanayiciye bir katkı sağlamayacaktır. Sonuç olarak bu tasarı ile yapılacak değişiklik madencinin sorununa çözüm olmayacaktır.”