Ticaret Bakanı Muş’tan ‘uyuşturucu’ yanıtı

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, gümrüklerde yakalanan uyuşturucu ile ilgili CHP Balıkesir Milletvekili Fikret Şahin’in “Yakalanan yüzde 10, yakalanmayan yüzde 90’dır” sözüne “Gümrüklerle alakalı yapılan uyuşturucu rakamını açıkladım ben burada. Yakalananlar yüzde 10’sa yakalanmayan yüzde 90’dır gibi bir ifade kullanıyor. Burayı yakın takip ediyoruz, ciddi tedbirler alıyoruz. Fakat ben yüzde 90 yakalanmıyor diye bir şey söylemiyorum” diye yanıt verdi.             

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bugün Ticaret Bakanlığı, Helal Akreditasyon Kurumu, Rekabet Kurumu 2021 yılı kesin hesap kanun teklifi, 2023 yılı bütçe kanun teklifi ve Sayıştay raporları görüşüldü.

Bakan Mehmet Muş, gün boyu milletvekillerinden gelen eleştirileri karşıladı, soruları yanıtladı. Bakan Muş, şunları söyledi:

“(CHP Balıkesir Milletvekili Fikret Şahin’in sorusuna yanıt olarak) Gümrüklerle alakalı yapılan uyuşturucu rakamını açıkladım ben burada. Yakalananlar yüzde 10’sa yakalanmayan yüzde 90’dır gibi bir ifade kullanıyor. Burayı yakın takip ediyoruz, ciddi tedbirler alıyoruz. Fakat ben yüzde 90 yakalanmıyor diye bir şey söylemiyorum. Böyle bir şeyi söylemek yanlış. X- raylar var, yapay zeka kullanılıyor. Gelen bütün konteynerler ilgili bölgelerde o trafikten geçiriliyor. Dedektör köpekleri ile bunlar aranıyor. Türkiye bu işin en büyük mücadelesini veren ülkeler arasında geliyor. Ama şimdi yüzde 90 yalamadınız. Hangi belge ve bilgiye, neye göre bunu söylüyorsunuz. Milletvekili olmayıp, sokakta sohbet ortamında herkes bunu yapar. Ama bu bir milletvekilinin söyleyeceği bir ifade değil.   

Olmayan veriler üzerinden kendi devletimizi ve ülkemizi suçlamanın anlamı yok. Asayiş olayları ile alakalı mücadele ediyoruz. Kim suç işliyorsa hukuk çerçevesinde gereği yapılıyor. Açık bir şey söylüyorum. Buyurun gelin, ben sizi bakanlıkta gezdireyim. Nasıl bununla mücadele ettiğimiz, birimlerimizin nasıl çalıştığını anlatayım.  

EMLAKÇILARIN STAJI

Emlak danışmanları ile alakalı soru. Odalar var, emlakçı odaları. Bunların bir kısmı stajı savunuyor. Bir kısmı diyor ki staj olsun, bir kısmı olmasın. Biz konuştuk, dedik ki ‘Gelen siz burada ortak noktada buluşun. Biz ona göre adım atalım. Siz mutabık kalırsanız, bunları kaldırırız’. Fakat onları ortak noktada buluşturamadık. Ortak noktada buluşturalım, gerekli adımı atalım. Yönetmelik değişikliği gerekiyor, yönetmelikte de değişiklik yapabiliriz.

Sayıştay ile alakalı geçen bütçe konuşmamda benim bunlara çok önem verdiğimi hatırlattınız. Bununla alakalı bilgiyi sizinle paylaşmak isterim. 2020 Sayıştay raporunda 20 bulguya ilişkin ifade vardı. Bakanlığımızda gerekli çalışma yapıldı. 19 adeti gereği yerine getirildiği ya da getirilmekte olması nedeniyle 2021 raporunda yer almamıştır. Dolayısıyla Sayıştay bulgu yapmış, biz onu değerlendirmişiz, adım atmışız. Bir sonrakinde rapora almamış… 2021 Sayıştay raporunda 2020 yılı raporundan gelen 5 adet bulgu ile beraber 12 bulgu yer almaktadır. 5 tanesini Sayıştay devam ettirmiş, ilave 7 bulgu yapılmış. Fakat burada ne bir kamu zararı, ne bir zimmet var. Bizim yaptığımız idari uygulamaları Sayıştay’ın eleştirmesidir.

 Esnaflarımızla alakalı, terkinlerle alakalı bazı ifadeler kullanıldı. 2018 yılında tescil edilen esnaf 229 bin 298, terkin edilen 106 bin 267. Dolayısı ile şimdi burada rakamlar veriliyorken, sadece terkinler veriliyor, tesciller verilmiyor… 2019, 238 bin 416 tescil, 114 bin 977 terkin. 2020, 287 bin 550 tescil, 101 bin 750 terkin. 2021, 233 bin 453 tescil, 79 bin 372 terkin. 2022, 31 Ekim itibariyle 256 bin 690 tescil, 96 bin 145 terkin edilmiş.  

Bugüne kadar kaç esnafın krediye başvurduğu ve krediye ulaşımla alakalı sorular soruldu. 2022 yılının ilk 10 ayında 262 bin 235 esnaf ve sanatkara 56 milyar  60 milyon lirar tutarında kredi kullandırılmıştır. Bununla birlikte üst limitleri ile ilgili işletmeler için 500 bin liraya yeni çıkarıldı. Yatırım projeleri için 1,5 milyon liraya yükseltilmesi uygulamaya girdiği 22 Ekim 2022 tarihinden itibaren 22 bin 804 esnafı ve sanatkara 7 milyar 286 milyon Türk lirası kullandırılmıştır.

Zincir marketlerin dünyada çalışma saatleriyle ilgili uygulamaları. Farklı ülkelerin farklı uygulamaları var. İtalya’da pazar günleri ve resmi tatillerde kapalı olması gerekirken, ABD’de saat ve gün kısıtlaması bulunmamaktadır.

İTHAL ATIK SORUSUNU YANITLADI: AVRUPA’NIN ÇEŞİTLİ ÜLKELERİ YAPIYOR

Biz çöp ithal etmiyoruz, katı kurallara bağladık. Takdir edersiniz ki artık ihracatta bütün ülkeler geri dönüşümden belli bir oran istiyorlar. Bizim tesislerimiz özellikle Adana bölgesinde yoğunlaşmış. Burada Çevre Bakanlığı’nın sıkı denetim ve uygulamaları var.  Bununla alakalı Türkiye’de kampanya yapıldı, Türkiye atık çöp ithal ediyor gibi kampanya yapıldı. Bu işletmelerin hepsi gözden geçirildi. Daha da sıkılaştırıldı. Türkiye bu geri dönüşümü alıyor, geri dönüşümde kullanıyor, ürünlere çeviriyor ve tekrar ihracat yapıyor. Dolayısıyla bizim atıklarımız yeterli değil ve bu atıkları ithal ediyoruz. Bunu sadece biz değil Avrupa’nın çeşitli ülkeleri bunu yapıyorlar.   

Serbest bölge alakalı ile bir soru soruldu.  Serbest bölge arazileri üzerine inşa edilen bazı üst yapılarının neden envantere alınmadığı. Serbest bölgeler kanun kapsamında, hazine arazileri üzerindeki serbest bölgelerdeki arazilerin kullanım hakkı faaliyet ruhsatı süresi boyunca kullanıcı firmalara veriliyor. Ondan sonra kamuya geçiyor. Envanter kayıt ve muhasebe işlemi yapılabilmesi için ilgili üst yapının hazineye intikal etmesi gerekiyor. Henüz hazineye intikal etmemiş üst yapıların kullanım hakkı hazineye ait olmadığından hazineye intikal etmemiş üst yapılar envantere kaydedilmemektedir.

“DURUŞUMUZ NET VE AÇIK”

Rusya’ya gümrük yaptırımları konusunda sorular soruldu. Biliyorsunuz bizim bu konuda duruşumuz net ve açık. Birleşmiş Milletler’in kararını uyguladığımızı ifade ediyoruz. Burada hem Ukrayna hem de Rusya ile ilişkilerimizi sürdürüyoruz. Diğer ülkelerin koymuş olduğu yaptırımları suiistimal edilmesine Türkiye olarak müsaade etmiyoruz. Fakat biz Birleşmiş Milletler kararı olmadığı için Rusya ve  Ukrayna ile ticaretimize  devam ediyoruz.

Turquality ile alakalı bir soru sorulmuştu. Onunla alakalı da, niye Turquality çıkarıldı. Sebebi şu, Turquality programı devam ediyor çalışmalarına. Biz firmalarımızın markalaşması için epey zamandır devam eden çalışma. Turquality’i getirdik, sebebi de mesela makine üretimi yapan veya beyaz eşya üretimi yapan firma ile masa üretimi yapan firma ile, yazılım, uyum, siber güvenlik gibi teknolojik bir çalışma yapan firmalar aynı kurallara tabi oluyorlar. İşlemiyor bu sistem. Onları E- turquality şeklinde ayırdık. Onlara bilişim yıldızları adını koyduk.

Her ülke yaptığı ihracattaki teknoloji ürünü payını artırmak ister, biz de bunun için çabalıyoruz. Tasarım ve ürün geliştirme projesi desteklediğimiz şirketlerin 2021 yılı ihracat ortalaması 10 doların üzerindedir. Bu şirketlerin kilogram başına fiyatına baktığımız zaman Türkiye ortalamasının çok çok üzerinde olduğunu görüyoruz. Fakat toplamlar payının çok daha yükseklere çıkarmak bizim de ortak amacımız. Son beş yıl içindeki performansımıza baktığımızda 2016 yılında orta yüksek ve ileri teknoloji ürünler ihracatımız 48,9 milyar dolarken, 2021 yılında 77,5 milyar dolara yükselmiştir.

“AZ HARCADIK, ÇOK ÖDEDİK”

Türkiye’de geçen sene 50 milyar dolar civarında enerji ithalatı vardı, bu sene 100 milyar dolar civarında. Şimdi şunu söyleyebiliriz. İthalatımız arttı. Fakat neden arttığına bakmamız da önemlidir. Geçen sene miktar olarak, bu sene geçen seneden fazla tüketimimiz olmadı. Hatta belki tüketimde azalış olabilir. Ama geçen sene 50 ödediğimize bu sene 100 ödüyoruz. Biz geçen sene ödediğimiz rakamlarda kalmış olsaydık, bu sene Türkiye’de cari açık sorunu kalmamış olacaktı. Çünkü hizmet ihracatımız bizim çok ciddi şekilde arttı. Hem turizm gelirlerimiz, hem de diğer hizmet kalemlerimizde ciddi artış var.

“DIŞ TİCARET AÇIĞI ARTTI AMA HİÇ KİMSE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİNDE PROBLEM VAR DİYE BİR ŞEY SÖYLEMEDİ”

Enerji fiyatları yüksek, dış ticaret açığı arttı ama hiç kimse enerji arz güvenliğinde problem var diye bir şey söylemedi. Çünkü böyle bir durum yaşatmıyoruz Türkiye’ye. Gıda arz güvenliğinde problem var, nereden bulacağız diye bir şeyi de kimse dile getirmedi. Çünkü Türkiye bunu yaşatmadı vatandaşlarına. Dolayısıyla bunlar önemli şeyler.

İnternetle alakalı bazı tüketicilerin mağdur edildiğiyle ilgili. Burada isimleri var. Toplam rakamı vereyim. 168 milyon 2 bin 22 bin lira ceza kesilmiştir bunlara. 168 milyon 288 bin 903 lira idari işlemle alakalı uygulama yapılmıştır. Özelden paylaşabilirim hangi şirketler olduklarını.”

"TRENDYOL RAPORU BİTTİ"

Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, Trendyol ile ilgili soruya, “Trendyol ile ilgili soruşturmamız bitmek üzere. Raporu bitirdik. Tarafa tebliğ ettik. Nisan ayı gibi nihai kararı vermeyi planlıyoruz. Ancak burada sözlü savunmayı henüz almadığımız ve hukuki süreç tamamlanmadığı için tespitlerimizle ilgili detaylı açıklamalar yapmak istemiyorum” dedi. Küle, bunun e- pazaryerleri ile ilgili ilk soruşturma olduğuna dikkat çekerek, “Dünyada da çok fazla soruşturma yok. E- pazaryeri soruşturmamızdaki incelememizin başarılı geçtiğini söylemem lazım. Bu anlamda teknoloji seviyemiz ve beşeri sermayemizi de sınamış olduk” diye bilgi verdi.

Küle, zincir marketlerle ilgili kararlarını da verdiklerini belirterek, 5-6 Aralık’ta ikinci soruşturmayı yapacaklarını belirtti. 20’ye yakın teşebbüs hakkında soruşturmanın yürüdüğünü kaydeden Küle, “İnşallah aralık ayı içinde nihai kararı vermiş olacağız. Belki üçüncü bir soruşturma da gelebilir” dedi.

Sanayi Bakanlığı, Rekabet Kurumu ve Helal Akreditasyon Kurumu 2021 yılı kesin hesap kanun teklifleri, 2023 yılı bütçe teklifleri AKP ve MHP’li milletvekillerinin oyları ile komisyonda kabul edildi.