Ticari alacaklılar arabulucuya gidiyor

Halen işçilerin kıdem, ihbar ve maaş gibi alacakları için uygulanan zorunlu arabuluculuk sistemi ticari alacakları da kapsayacak şekilde genişletiliyor. Meclis'e sunulan yasa teklifine göre, alacak verecek konusunda anlaşmazlığa düşen kişi ya da şirketler, mahkemeye gitmeden önce zorunlu olarak arabuluculara başvuracak. Yeni teklifin yasalaşması halinde özellikle vatandaşların şirketler karşısında tıpkı işçilerin patronlar karşısında yaşadığı gibi mağdur duruma düşebileceğinden endişe ediliyor.

Düzenleme, AK Parti'li milletvekillerinin Meclis'e sunduğu, “Abonelik Sözleşmelerinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun Teklifinde” yer alıyor. Teklifle, “dava şartı olarak arabuluculuk” müessesesi İş Kanunu'ndan sonra şimdi de Türk Ticaret Kanunu'na eklenecek. Teklif yasalaşırsa, Türk Ticaret Kanunu'na, “Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır” cümlesi eklenecek. Böylece, kişilerin birbirleriyle, şirketlerle ya da şirketlerin birbirleriyle olan tüm alacak verecek anlaşmazlıkları artık mahkemelerden önce arabulucular vasıtasıyla çözülecek. Arabulucuya başvurmayan taraf bir dizi masraf ve tazminatı ödemek zorunda kalacak.

DAVA ŞARTA BAĞLI

Yeni yasa teklifine göre, bir alacağını tahsil edemediği için karşı tarafa dava açmak isteyen kişi önce arabulucuya gidecek. Anlaşmaya varılamazsa, alacaklı taraf arabulucunun onaylayacağı anlaşmazlık tutanağını dilekçeye ekleyip mahkemede dava açacak. Arabulucu onaylı anlaşmazlık tutanağı olmaması halinde, herhangi bir işlem yapılmaksızın dava daha baştan usul yönünden reddedilecek.

Taraflardan biri geçerli bir mazeret göstermeksizin arabulucuyla yapılacak ilk toplantıya katılamaz ve arabuluculuk faaliyeti bu nedenle son bulursa, davada haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulacak.

İŞÇİLER BASKI ALTINDA KALDI

Halen sadece işçi-işveren alacak davalarına uygulanan zorunlu arabuluculuk sistemi işverenleri memnun ederken işçi sendikaları sistemin işçi aleyhine işlediğinden yakınıyor. Sistemi eleştiren Hak-İş Başkanı Mahmut Arslan, ”İşverenler arabulucuya hazırlıklı gelip işçileri tehdit ediyorlar. ‘Bu parayı aldın aldın, almadın kuruş alamazsın' diye baskı yapıyorlar. İşçi korkup hak ettiğinin çok altındaki paraları kabul etmek zorunda kalıyor. Zorunlu arabuluculuğun işverenlerin lehine, işçinin aleyhine olacağını söylemiştik, kimseye dinletemedik” demişti.