Trump’tan Esad’a 105 füze

Şam ve Humus’taki üç hedef 105 füzeyle vuruldu. Saldırı, Trump’ın 11 Nisan’da “Füzeler geliyor, yeni ve akıllı” diye attığı tweet’ten üç gün sonra geldi. Öte yandan, Rusya'nın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinden (BMGK), Suriye'de rejimin kimyasal silah tesislerine yönelik hava saldırısı düzenleyen ABD, İngiltere ve Fransa'nın kınamasını talep ettiği karar tasarısı, 9 ülkenin desteğini alamadığı için reddedildi. BMGK'da karşı karşıya gelen ülkeler arasında sert tartışmalar yaşandı.

ABD, İngiltere ve Fransa Suriye’deki hedefleri dün sabaha karşı yerel saatle 03.42’de seyir füzeleriyle operasyon başlattı. Operasyon 05.10’da sona erdi. Suriye devlet televizyonu, saldırıda sadece 3 kişinin yaralandığını açıklarken, Rusya Savunma Bakanlığı, Suriyeli sivil ve askeri personel kaybı olmadığını duyurdu. Pentagon, rejimin kimyasal silah kapasitesine ağır darbe vurulduğunu iddia etti. Operasyonun ardından dün ABD Başkanı Donald Trump, paylaştığı tweet’te, “Dün geceki (önceki gece) mükemmel icra edilmiş bir saldırıydı. Fransa ve Birleşik Krallık’a dirayetleri ve güçlü ordularının desteği için teşekkür ediyorum. Daha iyi bir sonuç olamazdı. Görev tamamlandı” ifadelerini kullandı. Trump, Beyaz Saray’da operasyonun başladığını duyururken de Duma’daki kimyasal silah saldırısında birçok insanın acı bir şekilde can verdiğini belirterek “Bu bir canavarın işlediği suçlardır. Bugünkü adımımız, kimyasal silah üretimine ve kullanımına yönelik kararlı bir caydırıcılık cevabıdır” demişti.

RUSYA'NIN TASARISI KABUL EDİLMEDİ; SERT TARTIŞMALAR YAŞANDI

BMGK'yi acil toplantıya çağıran Rusya, “ABD ve müttefiklerinin uluslararası hukuku ihlal ettiği” gerekçesiyle ABD, İngiltere ve Fransa'nın kınanmasını istediği karar tasarısını konseyde oylamaya sundu.  Rusya'nın bu tasarısı, 15 üyeli BM Güvenlik Konseyi'nde gerekli olan 9 ülkenin desteğini alamadığı için kabul edilmedi.  Rusya'nın tasarısına sadece Çin ve Bolivya destek verdi. Tasarıya ABD, İngiltere, Fransa, İsveç, Polonya, Fildişi Sahili, Kuveyt ve Hollanda karşı çıktı. Konseyin geçici üyelerinden Peru, Kazakistan, Etiyopya ve Ekvator Ginesi ise çekimser kaldı.

Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, oylama sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada, “Umarım öfkeler soğur ve sonra yıkılanları adım adım inşa ederiz.” dedi.  Nebenzia, dünkü saldırılarda Rus askerlerinin zarar görüp görmediğine ilişkin ise “hayır” yanıtını verdi. 
ABD Savunma Bakanlığı'nın (Pentagon) Soçi'nin başarısız olduğu ve Cenevre'deki barış görüşmelerine dönülmesi gerektiği açıklamasına ilişkin soruya
Nebenzia, "Soçi başarısız olmadı ama maalesef Cenevre sürecine de darbe yapıldı.” ifadelerini kullandı.

BM Güvenlik Konseyi (BMGK), Rusyanın talebiyle ABD, İngiltere ve Fransa'nın Suriye'de rejimin kimyasal silah tesislerine hava saldırısı üzerine acil toplandı.
ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley toplantıda yaptığı konuşmada, "Birleşik Krallık, Fransa ve ABD intikam almak, cezalandırmak ya da güç göstermek için değil, Suriye rejimini insanlığa karşı işlediği vahşetten sorumlu tutmak ve kimyasal silahların bir daha kullanımını engellemek için harekete geçti.'' dedi.

DİKKATLE SEÇİLDİ

Operasyonun ardından ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Dunford ile saldırıya ilişkin ortak basın toplantısı yaptı. ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Dunford saldırıya Amerikan, Fransız, İngiliz hava ve deniz kuvvetlerinin katıldığı bilgisini paylaştı. Dunford, bu hedeflerin sivil kayıplar ve yan hasarlar oluşmayacak şekilde seçildiğini kaydetti.

‘3 HEDEF VURULDU’

Dunford, şu ifadeleri kullandı: “Birinci hedef Şam bölgesinde bulunan bir bilimsel araştırma merkeziydi (Berzah Araştırma Merkezi). Bu askeri tesis, Suriye’nin kimyasal ve biyolojik savaş teknolojisinin araştırma, geliştirme ve üretim merkeziydi. İkinci hedef ise Humus’un batısında yer alan bir kimyasal silah depolama merkeziydi (Him Şinsar). Bunun, Suriye’nin sarin gazının ana yeri ve öncül üretim tesisi olduğunu değerlendiriyoruz. İkinci hedefin yakınlarında yer alan üçüncü hedef ise kimyasal silah ve silah deposu ile bir komuta merkeziydi.” Operasyona üç ülkenin savaş gemileri, denizaltıları ve uçaklarının katıldığı belirtildi.

‘ORANTILI AMA AĞIR’
ABD Savunma Bakanı Mattis de konuşmasında saldırının orantılı ama ağır olduğunu belirterek “Bu yıl (geçen yılki saldırıya göre) iki katından biraz üzerinde fazla silah kullandık ama bu silahları kimyasal silah hedeflerine münhasır kullandık” değerlendirmesini yaptı. ABD geçen sene nisan ayında Esad rejiminin İdlib’in Han Şeyhun kasabasında düzenlediği kimyasal saldırıya yanıt olarak Şayrat Hava Üssü’nü 59 Tomahawk füzesi ile vurmuştu. Saldırıların devam edip etmeyeceğine yönelik bir soruya ise Jim Mattis, “Bu, Esad’a bağlı olacak. Gelecekte daha çok kimyasal silah kullanmaya karar vermesine bağlı” yanıtını verdi. 

Amerikalı Korgeneral Kenneth F. McKenzie, bu operasyonla birlikte Suriye’nin kimyasal silah programının yıllarca geriletilmiş olduğunu, rejimin kimyasal silah üretme kapasitesine ağır darbe vurulduğunu söyledi.

Amerikalı Korgeneral Kenneth F. McKenzie, hedeflerin saldırı öncesi ve sonrası fotoğraflarını paylaştı.

ABD Başkanı Donald Trump’ın Duma’da düzenlendiği iddia edilen kimyasal silah sonrasında geçen çarşamba, “Hazır ol Rusya, (füzeler) geliyor, yeni ve akıllı” diye paylaştığı tweet gerilimi yükseltmişti. Rusya, Esad’a arka çıktığı gerekçesiyle ABD’nin tepkisini çekiyor.

PUTİN: YIKICI ETKİLERİ OLUR
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD, İngiltere ve Fransa’nın Esad rejimine yönelik gerçekleştirdiği operasyonu sert bir şekilde kınadığını bildirdi. Putin, yazılı açıklama yaparak operasyonu “Terörle mücadelenin ön saflarında yer alan egemen bir devlete karşı saldırgan bir eylem” olarak nitelendirdi. Putin, “Suriye çevresinde halihazırda gerilimin artması uluslararası ilişkilerin tüm sistemi üzerinde yıkıcı bir etkiye sahiptir” dedi. Öte yandan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Moskova’nın Suriye konusunda Washington ile işbirliği yapmaya ilgili olduğunu kaydetti.

HAMANEY: SUÇ İŞLEDİLER
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Esad rejimine yönelik operasyona tepki gösterdi. İran devlet televizyonunda yayınlanan konuşmasında Hamaney, “Suriye’ye saldırı cinayettir” dedi. Hamaney, rejime saldıran üç ülkenin liderleri ABD Başkanı Donald Trump, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Theresa May’i “suçlular” olarak niteledi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de yaptığı açıklamada, “ABD, desteklediği teröristlerin Doğu Guta’da yenilgiye uğramasından dolayı kızgın” dedi.    

ESAD: BATI KONTROLÜ KAYBETTİ
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad saldırının ardından İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile telefonda görüştü. Görüşmede Ruhani, İran’ın Suriye’nin yanında olduğunu söyledi. Esad’ın dün basın ofisinden yapılan açıklamaya göre Esad görüşmede şu ifadeleri kullandı: “Terörizmi destekleyen Batılı güçlerin artık kontrolü kaybettiklerini kabul etme zamanı geldi. Aynı zamanda onlar halklarının ve dünyanın güvenini kaybettiklerini de hissediyorlar” dedi. Esad saldırıların Suriyelileri birleştirdiğini ve “ülkenin her santiminde terörizmi ezme ve mücadele etme konusundaki kararlılığını” artırdığını söyledi.

Füze harekâtının ardından Şam sokaklarında Esad lehine gösteriler yapıldı.

NATO’DAN OPERASYONA TAM ONAY
NATO’nun karar organı olan Kuzey Atlantik Konseyi (NAC), Suriye gündemiyle daimi temsilciler düzeyinde toplandı. Üç ülkenin diğer NATO müttefiklerini bilgilendirdiği toplantıdan operasyona tam destek mesajı çıktı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Yapılması gereken doğru şey buydu” dedi ve operasyonun kimyasal silah üretimine ve kullanımına olanak sağlayan tesislerle sınırlı kaldığını söyledi.

AB: MÜTTEFİKLERİMİZİN YANINDAYIZ
AB kanadından ilk açıklama ise AB Konseyi Başkanı Donald Tusk’tan geldi. Mesajını sosyal medya aracılığıyla ileten Tusk, “ABD, Fransa ve İngiltere tarafından düzenlenen operasyon, Suriye rejiminin Rusya ve İran ile birlikte, en azından bir bedel ödemeden, bu insani trajediyi sürdürmeye devam edemeyeceğini gösterdi. AB, adaletin yanında müttefiklerimizle yer alacaktır” ifadelerini kullandı.

ALMANYA: GEREKLİ VE UYGUNDUR
Almanya Başbakanı Angela Merkel, Duma’daki şüpheli kimyasal silah saldırı sonrasında Suriye rejimine yönelik hava saldırılarının ‘gerekli ve uygun’ olduğunu söyledi. Merkel, “ABD; İngiliz ve Fransız müttefiklerimizi destekliyoruz, sorumluluklarını yerine getirdiler. (Duma saldırısıyla) İlgili herşey sorumlunun Esad olduğuna inanmamıza yol açıyor” dedi.

DUMA’DA KİMYASAL İNCELEME BAŞLADI
ABD ve müttefikleri, geçen cumartesi günü Suriye’nin Duma kentinde kimyasal silah kullanıldığı gerekçesiyle Suriye rejimine yönelik hava saldırısı gerçekleştirdi. ABD, Fransa ve İngiltere kanıtlar olduğunu söylese de Kimsayal Silahların Engellenmesi Örgütü (OPCW), daha henüz dün bölgede araştırmalarına başladı. Örgüt, saldırıda kimyasal kullanılıp kullanılmadığını tespit edecek. Ancak saldırının ardında kimin olduğuna dair bir tespitte bulunmayacak. Savaşta kimyasal, biyolojik silah kullanmak ‘kırmızı çizgi’ olarak kabul ediliyor.

SUUDİ ARABİSTAN VE KATAR’DAN DESTEK
KATAR, 14 Nisan harekâtına ilk tepki veren Körfez ülkesi oldu ve destek açıkladı. Suudi Arabistan, Suriye’de Beşar Esed rejimine yönelik ABD, İngiltere ve Fransa tarafından düzenlenen askeri operasyona tam destek verdiğini açıkladı. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı’nın sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “ABD, İngiltere ve Fransa’nın Suriye’deki askeri hedeflere yönelik gerçekleştirdiği operasyona tam destek veriyoruz” denildi. Mısır, ABD’nin son operasyonuna değinmeden Suriye’de artan askeri gerilimden endişe duyduğunu belirtti. Mısır Dışişleri Bakanlığı, “Kardeş Suriye halkının güvenlik ve istikrar için yaşama hayaliyle dayanışma içindeyiz” dedi.