Ünlü sosyolog Şerif Mardin hayatını kaybetti

Sosyolog ve siyaset bilimci Prof. Dr. Şerif Mardin  İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede 90 yaşında hayatını kaybetti. En son Şehir Üniversitesi'nde öğrencilerine ders veren Mardin, yurt içinde ve yurt dışında birçok başarılıyı çalışmaya imza atması ile tanınıyor.

Prof. Mardin, Ruşen Çakır'a, Vatan gazetesinde yayımlanan söyleşisinde ilk kez "mahalle baskısı" ifadesini kullanmıştı. Prof. Mardin bu kavramla, muhafazakarlaşan bir toplum içerisinde, bu muhafazkarlaşmanın baskın hale gelmesi durumunda "dini" bir hayat tarzını benimsemeyenlerin kendilerini dışlanmış hissedeceklerini ve baskın hale gelen muhafazakarların değerlerinin ağirlık kazanabileceğini anlatmaya çalışmıştı.

Mardin, 1927 yılında İstanbul'da doğdu. Galatasaray Lisesi’nde başladığı orta öğrenimini ABD’de tamamladı. Mardinizade ailesine mensuptur ve baba tarafından Betül Mardin ve Arif Mardin'in kuzenidir.

Stanford Üniversitesi Siyasal Bilimler Bölümü mezuniyetinin ardından lisansüstü eğitimini Johns Hopkins Üniversitesi’nde yaptı. Doktorasını Stanford Üniversitesi'nde Hoover Institute'de “The young Ottoman movement: a study in the evolution of Turkish political thought in the nineteenth century” başlıklı tezle savundu. Aynı tezin genişletilmiş halini 1962 yılında Princeton University Press'ten "The Genesis of The Young Ottoman Thought" adıyla bastırdı. Bu konu üzerindeki çalışmalarını 1964 yılında çıkan diğer eseri "Jön Türklerin Siyasi Fikirleri: 1895-1908" (Türkiye İş Bankası Yayınları) ile taçlandırdı. Bu iki çalışma sonraki çalışma alanını tayin etti ve Türk Modernleşmesi problematiğini genişletecek ayrıntılı makale çalışmaları ile devam etti. 1954-1966 yılları arasında dönemin önemli dergisi olan Forum'da yazarlık yaptı.

Ankara Üniversitesi'nde 13 yıl hocalık yaptıktan sonra Boğaziçi Üniversitesi'nde İktisadi İdari Bilimler Fakültesi'nin kurucu Dekanlığını ve Sosyoloji Bölümü Başkanlığı yaptı (1973). Daha sonra yaklaşık 13 sene Washington'daki American University'de İslam Araştırmaları Merkezi Başkanlığını yürüttü. Sonra Türkiye'ye Sabancı Üniversitesi'ne Tanzimat Dönemi Türk Düşüncesi hakkındaki çalışmalarını geliştirecek bir programın başına döndü. 2011 yılında Emeritus statüsü verilmişti. İnsan, tarih, sosyoloji, popüler kültür konularında her Pazar yayınlanan Gerçek Orada Bir Yerde adlı sohbet programında, Oğuz Haksever’in yönetiminde Gündüz Vassaf ve Murat Belge ile birlikte yer almıştı.

Prof. Dr. Şerif Mardin'in eserleri:

Din ve İdeoloji, İdeoloji

Bediüzzaman Said Nursi Olayı/Modern Türkiye'de Din ve Toplumsal Değişim

Jön Türklerin Siyasi Fikirleri 1895-1908,

Siyasal ve Sosyal Bilimler

Türk Modernleşmesi

Türkiye'de Din ve Siyaset

Türkiye'de Toplum ve Siyaset

Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu

Religion, Society and Modernity in Turkey"