Yeni Ekonomi Programı'na İzmir bakışı; İş dünyası ne dedi

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan yeni Ekonomi Programı İzmir iş dünyası tarafından "Gerçekçi" bulundu. 

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, Türkiye ekonomisinin oldukça dalgalı bir süreçten geçtiğini belirterek “Bu süreçten beklentiler olumsuz etkilenirken, fiyatlama davranışları da bozuluyor” dedi.  Başkan Yorgancılar “Piyasalar Merkez Bankasının yüksek faiz artışı kararının ardından açıklanacak yeni ekonomi programına odaklanmıştı. Bunun da başlıca gerekçesi böylesi sisli bir ortamda programın adeta kılavuz işlevi görecek olmasıydı. Açıklanan program incelendiğinde gerek amaçlar gerekse politikalar boyutuyla bu işlevi önemli ölçüde göreceği anlaşılmaktadır. Programın özellikle büyüme boyutunda gerçekçi olduğu söylenebilir. Kamunun tasarrufta öncü rolü üstlenecek olması da son derece önemli. Şimdi sıra öngörülen tedbirlerin kararlılıkla hayata geçirilmesinde. Böyle yapıldığında döviz piyasalarında istikrar sağlanabilecek, ekonomi yeniden daha yüksek büyüme patikasına girecektir.” diye konuştu.

İKİ ÖNEMLİ SORUN

Türkiye’nin kısa vadede acil ve öncelikli iki sorunu olduğunu da vurgulayan EBSO Başkanı Yorgancılar  “Bu öncelikli iki sorun kurlarda istikrar ve enflasyonun tek hanelere düşürülmesidir. Bunlar gerçekleştirildiğinde faizlerin de gerilemesi ve yatırım ikliminin yeniden bahara dönmesi mümkün olabilecektir. Yeni Ekonomi Programında buna imkan verecek önlemleri görmek, özellikle enflasyona gereken önemin verildiği görmek bizi mutlu etti. Ancak geçmişte ve halen yaşadığımız süreçlerden de gerekli dersleri çıkarmamız, bir daha da yerli üreticinin rekabet gücünü zayıflatan düşük reel kur dönemine dönmememiz gerekiyor. Programda enflasyon hedeflerinin az da olsa altında bir kur artışı öngörülmesi bizleri biraz düşündürmüştür. İhtiyacımız olan şey reel döviz kurlarında istikrar, düşük enflasyon, düşük faiz ve yatırım çekişli ihracata yönelik büyümedir.

Programda cari açığı düşürmek için ithalata bağımlılığın azaltılmasına ve ihracatın artırılmasına yönelik önlemleri çok önemli ve anlamlı buluyoruz. Bu noktada biz sanayicilere önemli görevler düşüyor. Bizler de bu görevleri devletin desteği ve yol göstericiliğinde yerine getirmeye çalışacağız. Yapılması gereken öncelikli sektörel yatırımlar için uygun mikro-klimanın yaratılmasıdır. Biz İzmirli sanayiciler olarak bir araya gelecek ortak akıl ile bu süreçte üstlenebileceğimiz rolleri, ithalatın azaltılmasına katkı verebileceğimiz sektörleri belirleyeceğiz” dedi.

VATANDAŞLAR DA DESTEKLEMELİ

Programın beklentileri genel olarak karşıladığını da sözlerine ekleyen Başkan Yorgancılar “Bugüne kadar ki en gerçekçi ekonomi programlarından biri ile karşılaştık. Ekonomik birimlerin beklentilerinin iyileşmesi ve ekonomik iklimin normale dönmesi için uygulama çok önemli hale geldi. Ayrıca programın detaylarını da görmemiz gerekiyor. Ancak tüm vatandaşların da programa destek vermesini diliyoruz” dedi.

ESKİNAZİ: GERÇEKÇİ BİR PROGRAM

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan ve önümüzdeki 3 yıl için Türk ekonomisinin vizyonunu ortaya koyacak olan Orta Vadeli Programı değerlendiren Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, OVP’nin Türkiye’nin şu andaki ekonomik gerçekliklerini dikkate alarak hazırlanmış gerçekçi bir Yeni Ekonomi Programı olduğunu dile getirdi.

2013 yılı sonrasında yaşanan ekonomik, siyasal ve toplumsal olayların Türk ekonomisinde yol açtığı hasarları ortadan kaldırmayı hedefleyen Yeni Ekonomik Programın disiplinli bir şekilde uygulanması halinde Türk ekonomisinin 3 yıl sonunda Türk toplumuna daha fazla refah sağlayacağına dikkati çeken Eskinazi, “Önümüzdeki süreçte Türk insanının refahı için ağırlıklı olarak üretim ve ihracatın önündeki engellerin kaldırılması gerekiyor. Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Berat Albayrak’ın dediği gibi Türkiye’nin yeni bir başarı hikayesine ihtiyacı var. Bu başarı nitelikli üretim ve katma değerli ihracattan geçiyor. Yatırımların geçtiğimiz yıllara göre bir miktar düşeceği öngörülerini ortadan kaldırmak için üretim ve ihracata desteğin sürmesi gerekiyor. Bu nedenle, Yeni Ekonomik Programın önümüzdeki günlerde açıklanacak Uygulama esaslarının bu amaca uygun oluşturulması gerekiyor” diye konuştu.

MOTİVASYONA İHTİYAÇ VAR

Türk sanayicisinin ve ihracatçısının yeni yatırım için ekonomik istikrar ve motivasyona ihtiyaç duyduğu bir dönemden geçildiğini ifade eden Eskinazi, Orta Vadeli Programda 2021 yılına kadar hedeflenen 2 milyon yeni istihdamın sağlanabilmesi yatırımcıya güven aşılanması gerektiğini, Yeni Ekonomik Programı ve sonrasında atılacak adımların bu anlamda hayati önemde olduğunu vurguladı.

Kamuda 76 milyar liralık tasarruf sağlaması hedeflenen Kamu Maliyesi Değişim ve Dönüşüm Ofisinin kurulmasını da yerinde bulduklarını anlatan Eskinazi, “Kamu Maliyesi Değişim ve Dönüşüm Ofisi gelir artırıcı önlemleri hayata geçirirken, toplumsal hassasiyetleri dikkate alarak hareket etmelidir. Özellikle vergiler içinde dolaylı vergilerin oranı düşürülmelidir. Bunun için yapısal reformları gerçekleştirme süreci disiplinli bir şekilde takip edilmelidir” dedi.

Bankaların güncel mali yapılarının Türk ekonomisinde yaşanan son gelişmeler sonrasında zorlu bir süreçten geçtiğini, bankaların yeni kredi veremedikleri gibi, mevcut kredileri vadesinden önce talep eder konuma geldiklerinin altını çizen Eskinazi, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın, “Bankaların güncel yapılarını tespit edip gerekirse mali yapıyı güçlendirecek kapsamlı bir politika setini devreye sokacağız” açıklamasını yerinde bir adım olarak gördüklerini, ekonominin finansman ihtiyacına hızlı cevap verecek bir formül beklediklerini sözlerine ekledi.

PUSULAMIZ OLACAK

İş dünyasının soluğunu tutarak açıklanmasını beklediği Orta Vadeli Program’ı değerlendiren İzmir Ticaret Odası (İZTO) Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener, “Yeni Ekonomi Programı” (YEP) adıyla hazırlanan yol haritası için “İş dünyasının pusulası olacak” yorumunu yaptı.

Programda sürdürülebilir bir büyüme hedeflendiğini memnuniyetle karşıladıklarını dile getiren Özgener, “Yeni ekonomik program üç ana temel üzerine oturuyor; dengeleme, disiplin ve değişim. Programa göre 2018 için büyüme tahminleri 2020’ye kadar düşürülüyor ancak 2021’den itibaren yüzde 5 büyümeyi sağlayarak sürekli hale getirmek hedefleniyor. Öte yandan enflasyonla topyekun mücadele programı hayata geçiriliyor. Gıda enflasyonu ile çok daha etkin mücadele edilmesi ve 2021 yılında enflasyonun yıllık yüzde 6’ya kadar indirilmesi hedefleniyor” bilgilerini verdi.

KATKI KOYMAYA HAZIRIZ

Cari açığın GSYH'ya oranının bu yılı yüzde 4,7'de tamamladıktan sonra 2019'da yüzde 3,3 olmasına dair çalışmaları da yakından izleyeceklerini dile getiren Özgener, “İlaç ara ürün, kimya ve petro kimya yazılım sektörleri cari açıkla mücadelenin öncelikli yatırım alanlarından olacak. İzmir’in de büyük potansiyeli olan bu sektörlerde elimizden gelen her türlü katkıyı koymaya, sorumluluk almaya hazırız. Her zaman söylediğimiz gibi katma değeri yüksek, Ar-Ge’ye dayalı ve çağın gelişmelerini yakından izleyen bir üretim, ihracatta da başarıyı getirecektir” değerlendirmesini yaptı.

BENİMSEME ÇAĞRISI

Yeni ekonomik program kapsamında Kamu Maliyesi Dönüşüm ve Değişim Ofisi kurulması ve kamuda israfı önlemek için yapısal tedbirlerin alınmasının en önemli adımlardan biri olduğunu kaydeden Özgener, açıklamasını şöyle tamamladı:

“Umuyoruz ki program, 2023'e giden yolda sıçrama döneminin kapısı aralanacak. Enflasyonu, faiz oranlarını, cari açığı kalıcı şekilde indirmeyi hedefleyen, zamanla sürdürülebilir yüksek büyümeye de ulaşmayı hedefleyen, yerli ve yenilikçi üretim ile ihracatı destekleyen, sermaye piyasalarını derinleştiren, finans sektörüne çeki düzen veren, kamu maliyesini yeniden yapılandıran, özel sektörün kurumsallaşmasını teşvik eden bir programdan söz ediyoruz. Yeni ekonomik program büyüme, enflasyon tahminleri beklentileri karşılıyor. Ancak programda yer alan makroekonomik hedefler gerçekçi tahminlere dayansa da, programın başarısı iş dünyası başta olmak üzere toplumun tüm kesimleri tarafından benimsenmesiyle sağlanacaktır. Bizler bu konuda hem farkındalık yaratmak, hem de projelerle desteklemek için şimdiden çalışmaya başladık.”

BÜYÜK YATIRIMLARIN ERTELENMESİ OLUMLU

İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli: "Çalışan, üreten her kesim için en büyük sorun belirsizliktir. Geleceğini göremeyenler ne önüne yeni hedef koyabilir ne de yatırım yapabilir. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın açıkladığı ve ‘Dengelenme, Disiplin, Değişim’ parametreleri üzerine oturan Yeni Ekonomik Program, bu belirsizlikleri ortadan kaldırmaya yönelik detaylı adımlar içeriyor. Gerçekçi bir bakış açısı ve titizlikle hazırlanmış. Programın merkezinde istikrar ve sürdürülebilirlik yer alıyor. Ayrıca tasarrufu ön plana çıkartarak ve bunu kamu mekanizmalarından başlatarak adeta bu yönde bir seferberlik çağrısı da içeriyor."

Programla ilgili iş dünyasından diğer görüşler şöyle: 

Batı Anadolu Sanayici ve İşadamları Dernekleri Federasyonu (BASİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Seda Kaya Ösen: Yeni Ekonomik Program ile Hükümetimiz ekonomideki sorunları görerek buna yönelik tedbirlerini açıkladı. Programda enflasyonun düşürülmesi ve mali disiplin konuları çok yerinde. Büyük kamu yatırımlarının da bu ortamda ertelenmesi olumlu bir adım. Tasarrufta kamunun öncelikli olması da önemli. 2021 sonunda enflasyonun yüzde 6, büyümenin ise yüzde 5 olarak belirlenmesi ise iki yıl gibi kısa sürede ekonomideki bu dönüşümü yapmayı hedefliyor olması açısından bu programa bir şans tanınması gerektiğini de düşünüyorum.

TÜGİAD Ege Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Can Yavaş: Açıklanan paketteki öngörülen hedefler ve atılacak adımlara baktığımız zaman en azından bu paket ile mevcut durumdaki zorluğun teyidinin yapıldığını söyleyebiliriz. 2018 yılı enflasyon hedefinin yüzde 20 olması bile reel durumun kabul edildiğini gösteriyor. 2019, 2020 ve 2021 yılı enflasyon, büyüme rakamları hedeflerine baktığımızda herkesin hemfikir olduğu ve reel durumun tespitinin yapıldığı ve öngörülebilir ve ulaşılabilir rakamlar olduğu görülüyor. Önemli olan bu rakamlara ulaşırken atılacak adımlar ve bu adımlardaki disipline ne kadar riayet edileceği. Onu da zamanla göreceğiz.

Ege Giyim Sanayicileri Derneği (EGSD) Yönetim Kurulu Başkanı Atınç Abay:Açıklanan Yeni Ekonomi Programı’nın (YEP) öncelikle bundan önce açıklanmış olan orta vadeli programlara göre hedeflerini tutturma açısından daha başarılı sonuçlanmasını ülkemiz adına dilerim. Paketin içeriğine gelirsek, hedeflerin, rakamların göze çok güzel göründüğünü belirtmenin yanında Kamu Maliyesi Dönüşümü ve Değişim Ofisi kurulması ve bu ofis eliyle 2019 yılı için 60 milyon liralık tasarruf sağlanma hedefi dışındaki somut hedefleri ve hedeflere ulaştıracak yöntemleri de en kısa zamanda görmeyi umut ediyoruz.  Programın temel amacının, kısa vadede fiyat istikrarının ve finansal istikrarın yeniden tesis edilmesi olarak belirtiliyor. Ülkemiz ve sektörümüz için bizlerin de temennisi bu yönde, hızlı bir şekilde belirlenen somut yöntemler ile adımların atılması en büyük beklentimiz.

Kemalpaşa Sanayici ve İş İnsanları Derneği (KESİAD)  Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Meriç: Yeni Ekonomik Program ile piyasa ve ekonomi çevrelerinin beklentilerinin genel olarak karşıladığını söyleyebiliriz. 2019, 2020 ve 2021 yılı enflasyon, büyüme rakamları hedeflerinin yerinde olduğunu düşünüyorum. Bu rakamlara ulaşırken atılacak adımlar ve disiplin çok önemli. Bunun başarılması halinde ekonomide yaşanan sorunların aşılacağını ve Türkiye’nin üretime önem vererek dünyada hak ettiği yeri alacağına inanıyorum.

İzmir İş Kadınları Derneği (İZİKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Huriye Serter: İş dünyasının gözü kulağı bugün açıklanması beklenen orta vadeli programdaydı. Ancak görünen o ki açıklanan paket içinde somut atılacak adımlardan ziyade hedeflerin kamuoyu ile paylaşılması şeklinde bir çalışma yürütülmüş. Eksikliklerine rağmen piyasa güven verilmesi adına programın önemli olduğunu düşünüyorum.

Özellikle bu yılın büyüme hedefi olan 3.8’in yakalanması için son iki çeyrekte büyümenin kesinlikle eksiye düşmemesi ve bu iki çeyrekten birinde bu hedeflenen rakam oranında bir büyüme yakalanması gerekiyor. Ancak göstergeler ve değerlendirmeler bunun tutturulmasının zor bir hedef olduğu yönünde. O sebeple bu programın hedeflerinin ne kadar tutturulacağını 2018 verilerine bakarak anlamak da mümkün olacaktır. Açıklanan paketin ülkemize hayırlı olmasını diliyorum. 

Ege İş Kadınları Derneği (EGİKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Av. Nilhan Antitoros: Açıklanan orta vadeli paketin bize söylediği bir şey var, ülkemizin içinde bulunduğu durum sıkıntılı bir durum ve 2019 yılında da bu durum sürecektir. Görünen o ki 2019 yılı için belirlenen büyüme hedefleri, enflasyon oranı, bu yılın enflasyon hedefi (yüzde 20.8), sıkıntının ne kadar ciddi olduğunun rakamsal ifadeleri aslında. Bu bakımdan bu programın sadece bu yönüyle bile faydalı olduğunu söyleyebilirim. Hastalığın tespitini yapacaksınız ki tedavi yöntemini tartışabilelim. Özellikle kamudaki tasarruf planları, büyümede görece azalma sonrasında yine yüzde 5 büyümenin stabil hale getirilme hedefleri ve 2021 için yüzde 6 enflasyon hedefi doğru bir ekonomi politikası ve mali disiplin sağlandığı takdirde ulaşılmayacak hedefler değil. Bu anlamda rasyonel bir program diyebilirim. Ancak dövizin seyrinin ne olacağı, ona dair atılacak adımların neler olacağı, ithalat kaleminde alınması gereken önlemlerden hiç bahsedilmemiş olmasının da bir eksiklik olduğu düşüncesindeyim.

Ege Ekonomiyi Geliştirme Vakfı (EGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Susam:  Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan Yeni Ekonomi Programı, önümüzdeki üç yıl için Türk ekonomisinin yol haritasını görmemizi sağladı.

Yeni Ekonomik programda bugün içinde bulunduğunuz durumun piyasalara güven verme açısından önemli işaretler taşıdığını görüyorum. Enflasyon ile mücadele de kararlılık, Merkez Bankası’nın bağımsızlığının devamı bundan sonraki ekonomik politikaların başarıya ulaşmasında katkı sağlayacaktır. Biz iş insanlarının üretim ve ihracat konularında atacağı adımların gidişatını belirleme açısından umut vaat eden bu programın uygulanmasında da aynı güven ortamının oluşturulması en büyük temennimiz. Ülke ekonomisinin beklenen konuma yükselmesi adına iş dünyası olarak atılacak tüm olumlu adımları destekliyoruz.