Anayasa Mahkemesi ne mesaj verdi'

Dershanelerin kapatılmasını öngören düzenlemeyi iptal eden Anayasa Mahkemesi, son bir yıldır aldığı kararlar ile dikkat çekiyor. Kamuoyunda yankı bulan bu kararların pek çoğuna ise hükümet hep reaksiyon gösterdi.

Ege Postası
15.07.2015 - 10:25

Anayasa Mahkemesi, kamuoyunda büyük tartışmalara yol açan "faal dershanelerle dönüşümünü tamamlamayan öğrenci etüt eğitim merkezlerinin faaliyetlerinin 1 Eylül 2015 tarihinde sona ereceğini" öngören düzenlemeyi iptal etti. Düzenlemeye dair itirazı mahkemeye CHP yapmıştı.

Bu karar sonrası hükümetin Anayasa Mahkemesi'ne yönelik eleştirilerinin yeniden gündeme gelmesi bekleniyor. Nitekim Haşim Kılıç'ın başkanlığı döneminde hükümetten önemli isimler mahkemeyi eleştirmiş, özellikle Cemaat'in kararlarda etkili olduğunu iddia etmişti. Haşim Kılıç ise hükümete yanıt vermiş ve bu eleştirilerin 'yargı üzerinde vesayet kurma girişimi' olduğunu vurgulamıştı. Nitekim son dershane kararı da AK Parti 'den tepki gördü.
Anayasa Mahkemesi'nin özellikle bir yıldır pek çok önemli konuda aldığı kararlar dikkat çekiyor. Bu kararlardan kamuoyunda tartışma yaratmış olanlar şöyle:
TUTUKLU VEKİLLERE TAHLİYE YOLUNU AÇTI
6 Mart 2014’te Ergenekon sanığı İlker Başbuğ'un özgürlükten yoksun bırakmanın hukuki olmadığı iddiasının, "yerel mahkemece etkili bir şekilde incelenmeden reddedilmesi ve mahkumiyete ilişkin gerekçeli kararın açıklanmamasından" dolayı Yargıtay önüne götürülememiş olması nedenleriyle kişi hürriyeti ve güvenliğine ilişkin haklarının ihlal edildiğine karar verdi. Bu karar üzerine cezaevinde bulunan dönemin milletvekilleri Mustafa Balbay, Mehmet Haberal, BDP 'li vekiller İbrahim Ayhan, Kemal Aktaş, Selma Irmak, Faysal Sarıyıldız ve Gülser Yıldırım'ın bireysel başvuruları da kabul edildi.
BALYOZ DAVASI KARARI
Anayasa Mahkemesi, Balyoz Davası kapsamında Anayasa Mahkemesine şu ana kadar yapılan 230 başvuruyu birleştirerek görüşmüştü. Başvurularla ilgili tek dosya üzerinden karar veren Yüksek Mahkeme heyeti, dijital deliller ve tanık dinlenilmesiyle ilgili konularda sanıkların haklarının ihlal edildiğine oy birliğiyle karar verdi. Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararının ardından 19 Haziran 2014'te İstanbul Anadolu 4'üncü Ağır Ceza Mahkemesi oy birliği ile 234 komutanın tahliyesine karar verdi. Yeniden yargılama kararı da veren mahkeme, savcılıktaki tüm yakalama kararlarının da kaldırılmasını kararlaştırdı. Kartal 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nden görülen davada tüm sanıklar beraat etti.
ASKERİ CASUSLUK'TA HAK İHLALİ
Anayasa Mahkemesi, 357 sanıklı İzmir Askeri Casusluk davasında yargılanan altı askerin yaptığı bireysel başvuruda, "tutukluluk süresinin makul olmaması ve dava dosyasına erişimin kısıtlanmasının" başvurucuların kişi özgürlüğü ve güvenliği haklarını ihlal ettiğine karar verdi.
'GİZLİ TANIK' KRİTERİ
Balyoz ve Ergenekon davalarında mahkümiyetlerde etkili olan 'gizli tanık' ile ilgili verdiği karar da yine dikkat çekti. AYM, gizli tanığın kimliğinin mahkemece hiçbir gerekçe gösterilmeden gizlenmesi ve sanıkla avukatına duruşmada sorgulama imkanı verilmemesinin adil yargılanma hakkının ihlali olduğuna karar verdi. Böylece mahkum edilen sanıklara AYM'ye başvurup ihlal kararı alarak yeniden yargılanma yolu açıldı.
SİTE KAPATMA YETKİSİNE İPTAL
Hükümetin torba yasayla, Başbakanlık Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'na (TİB) verilen "4 saat içinde internet sitesi kapatma" yetkisi iptal edildi. İnternet sitesi kapatmak ya da erişimi engellemek için ancak mahkeme kararı geçerli olabilecek.
TWITTER'IN KAPATILMASI HAK İHLALİ
Yine kamuoyunda ve yurtdışında büyük tepki toplayan Twitter'ın kapatılmasına yönelik uygulama da Anayasa Mahkemesi tarafından hak ihlali sayıldı. Üç kişinin bireysel başvurusunu gündeme hızla alan mahkeme, Twitter'a tebdir amaçlı erişimin engellenmesinin başvurucuların haklarının ihlal edilmesi anlamına geldiğine karar verdi.
ASKERE DİSKO CEZASINI BİTİRDİ
Askere amiri tarafından verilen ve askerler arasında 'disko cezası' olarak anılan disiplin cezasını "yetkili bir mahkeme tarafından verilmiş bir mahkumiyetin" yokluğu nedeniyle hak ihlali saydı ve tazminata hükmetti.
ADALET BAKANI'NIN YETKİSİNİ TIRPANLADI
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun (HSYK) yapısını değiştiren kanunun Adalet Bakanı'na verilen yetkilerini düzenleyen hükümlerinin büyük çoğunluğunu da iptal etti.
PROTESTO EYLEMİ HAKTIR
Aydınlık gazetesi ve İşçi Partisi'nin bazı yöneticilerinin gözaltına alınmasını protesto için ABD Büyükelçiliği önünde basın açıklaması yapmak isterken gözaltına alınan Osman Erbil'in, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
SENDİKANIN ÇAĞRISINA UYAN ÖĞRETMEN HAKLI
Anayasa Mahkemesi, sendikanın eylem çağrısına uyarak derse girmeyen öğretmene disiplin cezası verilmesini, sendikal haklara aykırı buldu. Böylece grev yasağı bulunan memurlar için sendikanın çağrısı ile iş bırakma eylemine katılmalarının bir hak olduğunun yolunu açtı.
TUTUKLU, AVUKATIYLA TELEFONDA GÖRÜŞEBİLİR
Avukat Murat Ergün'ün, tutuklu subay müvekkili ile telefonda görüşme yapmasının engellenmesi üzerine yaptığı başvuruyu, Anayasa Mahkemesi haklı buldu ve Türkiye Cumhuriyeti cezaevlerinde bulunan tüm tutukluların avukatlarıyla cezaevlerinden telefon ile görüşmelerinin yasal hakları olduğuna karar verdi.
verdi.
ÖCALAN'IN KİTAPLARINA YASAK KALKTI
PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın "Kürdistan Devrim Manifestosu" kitabının yasaklanmasını "hak ihlali" sayan Anayasa Mahkemesi, Öcalan'ın yazıları bulunduğu gerekçesiyle Demokratik Modernite Dergisi'nin cezaevlerine verilmemesini "bilgiye erişim ve düşünce özgürlüğü hakkı ihlali" olduğuna da hükmetti.